بازار همیشه داغ اجاره/ میزان کمیسیون بنگاه‌ها مساله شماره یک موجران و مستاجران
نگاهی به بازار مسکن حاکی از آن است که در دوران رکود خرید و فروش مسکن نیز بازار اجاره همچنان داغ است. در این میان، موضوع کمیسیون بنگاه‌ها هنوز مساله شماره یک موجران و مستاجران در ارتباط با بنگاه‌های املاک به شمار می‌رود و موج نارضایتی از بنگاه‌ها به خاطر اخذ کمیسیون‌های بی‌ضابطه و بی‌قاعده از طرفین اجاره هم تمامی ندارد. با وجود چنین چالش‌هایی، رئیس اتحادیه املاک تهران در تازه‌ترین مصاحبه، نسبت به رواج اجاره‌های کوتاه‌مدت مسکن هشدار داده است.
به گزارش اکونگار به نقل از تجارت‌نیوز، اجاره کوتاه‌مدت مسکن موضوعی است که برای شهروندانی که به ناچار و در موقعیت‌های اضطراری به شهرهای بزرگ مراجعه می‌کنند، بسیار راهگشاست. به بهانه هشدار رئیس اتحادیه املاک تهران در خصوص رواج اجاره‌های کوتاه‌مدت مسکن، در این گزارش پلتفرم‌های آنلاین اجاره مسکن بررسی شده‌اند که البته نتیجه آن نشان می‌دهد ردی از آگهی اجاره ساعتی مسکن در این پلتفرم‌ها نیست.
آیا اتحادیه املاک و به‌طور مشخص، بنگاه‌های معاملات مسکن، از آنجا که از بازار اجاره کوتاه‌مدت سهمی ندارند، در حال تلاش هستند تا این بازار را برچینند؟
اجاره کوتاه‌مدت آپارتمان با چه هدفی طراحی شده است؟
اگر به دنبال اجاره آپارتمان بوده‌اید، از میان صدها آگهی رهن و اجاره در سایت‌های مختلفی که در این حوزه مشغول به کارند، بدون شک مواردی با عنوان اجاره چند روزه به چشم‌تان خورده است.
اگر بیشتر روی همین عبارت بمانید، حتما برایتان سوال پیش می‌آید که چه کسی یا کسانی ممکن است بخواهند برای اقامتی موقت دنبال اجاره محدود و موقت باشند یا اصلا چرا برای چنین نیازی، هتل‌ها، مهمان‌سراها، اقامت‌گاه‌ها و هتل آپارتمان‌ها جوابگو نیستند؟
اگر ذهنتان به سمتی برود که فکر کنید چه خلاف‌ها و کارهای غیرقانونی می‌توان در این خانه و آپارتمان‌های اجاره‌ای انجام داد، خیلی بیراه نرفته‌اید اما این گزینه را بگذارید برای آخرین پاسخ‌ها.
مریم ۲۴ سال دارد و در یک پانسیون دانشجویی در تهران ساکن است. پدر مریم که در شهر کوچکی در شمال ایران زندگی می‌کند، تابستان گذشته، نیازمند عمل جراحی قلب می‌شود. با توجه به امکانات تهران و اصرار مریم، با نامه پزشک پدر را به «بیمارستان امام» تهران می‌آورند. با توجه به نامه موجود و ضرورت عمل، علی‌رغم شلوغی زیاد بیمارستان، نوبت عمل داده می‌شود؛ البته پنج روز بعد از اولین مراجعه به بیمارستان.
پنج روز زمان نسبتا مناسبی برای بیمار در انتظار عمل جراحی محسوب می‌شود اما برای همین بیمار، بازگشت به شهرستان و آمدن به تهران، با توجه به شرایط جسمانی و روحی، اصلا زمان خوبی به حساب نمی‌آید.
ورود و اقامت مادر یا خواهر به پانسیونی که مریم مقیم آن است، ممنوع محسوب می‌شود؛ طبعا این امکان اصلا برای پدر او وجود ندارد. هزینه اقامت در هتل یا هتل آپارتمان هم برای خانواده مریم سنگین است. تا اینکه فردی با شرایط مشابه، به دادشان می‌رسد؛ گویا آپارتمانی در نزدیکی بیمارستان برای اقامت کوتاه، از یک روز تا چند هفته، اجاره داده می‌شود. مبلغ و امکاناتش برای خانواده مریم مناسب است و پایان روایت مریم به انجام جراحی و بازگشت خانواده به شهرشان ختم می‌شود.
روایت او یکی از بسیار مواردی است که روزانه در این شهر اتفاق می‌افتد. نیاز موقت به اقامت در جایی که به اندازه هتل و اقامتگاه‌های مشابه هزینه‌بر نباشد. نمونه ملموس و قابل مشاهده این روایت را هر روز می‌توان مقابل بیمارستان‌های دولتی در اقصانقاط تهران و شهرهای بزرگ مشاهده کرد؛ افرادی در چادر زندگی می‌کنند و رنج اقامت در کنار خیابان را به امید بهبودی بیمارشان تحمل می‌کنند.
مشاوران املاک در اجاره ساعتی آپارتمان نقشی ندارند
با این همه، رئیس اتحادیه مشاوران املاک اخیرا درباره اجاره ساعتی خانه‌ها با خبرگزاری ایسنا صحبت کرده و گفته است: شنیده می‌شود که بعضی مواقع در نقاطی از کشور، خانه‌ها به صورت ساعتی اجاره داده می‌شوند که آگهی آنها در اپلیکیشن‌ها و سایت‌ها درج می‌شود.
کیانوش گودرزی تاکید کرده است که مشاوران املاک به هیچ عنوان در موضوع خانه‌هایی که به شکل ساعتی اجاره داده می‌شوند ورود نکرده و صرفا به بحث اجاره سالانه مطابق با شرح وظایفشان در قانون عمل می‌کنند.
به گفته او مساله اجاره خانه‌های ساعتی، قدمت چندانی ندارد و می‌توان گفت یک پدیده نوظهور است. اما تا گسترش پیدا نکرده است مسئولان باید برای ساماندهی آن فکری کنند.
قانون چه می‌گوید؟
بررسی وضعیت اجاره‌های کوتاه‌مدت نشان می‌دهد واسطه‌های ملکی اصولا توان نظارت و کنترل کامل بر نحوه اجرای قراردادهای کوتاه‌مدت و روزانه را ندارند و مالک و متقاضی می‌توانند بر اساس توافقی دوطرفه و خارج از چارچوب واسطه ملکی اقدام به اجاره ساعتی مسکن کنند. از دیگرسو، قانون هم در این زمینه سکوت کرده است.
با این حال اجاره روزانه یا ساعتی واحد مسکونی، اگرچه موضوعی توافقی میان موجر و مستاجر است، اما با این حال پلتفرم‌ها هم به آن توجه کرده‌اند و بر اساس صلاحدید خود، انتشار آگهی اجاره‌های ساعتی مسکن را ممنوع کرده‌اند.
بررسی پلتفرم‌های انتشار آگهی اجاره مسکن کوتاه‌مدت، مانند جاجیگا، اتاقک، شب، دیوار، جاباما و… نشان می‌دهد در هیچ‌کدام از این پلتفرم‌ها، انتشار این آگهی‌ها آزاد نیست و این پلتفرم‌ها آگهی‌های اجاره ساعتی مسکن را منتشر نمی‌کنند.
اتحادیه املاک به دنبال سهم‌خواهی از بازار مسکن است؟
رئیس اتحادیه املاک در آن گفت‌وگو، تاکید می‌کند که «موضوع اجاره کوتاه‌مدت در حیطه مسئولیت او نیست، اما او وظیفه دارد نسبت به عواقب این آگهی‌ها که با آب و تاب ارائه می‌شود هشدار لازم را بدهد!»
به نظر می‌رسد مسئولیت‌های اتحادیه املاک که کنترل فعالیت فعالان در صنف متبوع، جلوگیری از سودجویی متخلفان در صنف، نظارت بر فعالیت افراد صنف و پاسخ به شکایات افراد است، فراموش شده و موضوع بی‌ربطی که از قضا حلال مشکلات شهروندان غیربومی در شهرهای بزرگ است، به مساله اصلی در بازار مسکن تبدیل شده است.
آیا از آنجا که بنگاه‌ها اجازه ثبت قراردادهای کوتاه‌مدت را ندارند، اتحادیه املاک به‌دنبال سهم‌خواهی از این بازار است؟ در واقع، اینجا سهم افرادی که به دلیل شرایط اضطراری ناچار به استفاده از مسکن اجاره‌ای کوتاه‌مدت هستند، نادیده انگاشته می‌شود؛ افرادی که به دلایل مختلفی مانند کار اداری، فعالیت درمانی، سفر تفریحی و خاصه به‌صورت گروهی و خانوادگی ناچار به سفر هستند. موضوعی که نه تنها در ایران، که در تمام دنیا مشتریان و مصرف‌کنندگانی دارد.
