خبر ناخوش وزیر صمت برای تولیدکنندگان لوازم خانگی/ واردات آزاد می‌شود؟
وزیر صمت در حاشیه نمایشگاه لوازم خانگی تهران گفت که احتمال صدور مجوز برای واردات لوازم خانگی وجود دارد. حال این پرسش مطرح است که آیا واردات لوازم خانگی آزاد خواهد شد؟
به گزارش اکونگار به نقل از پایگاه خبری لوازم خانگی ایران «ال کا ایران»، وزیر صنعت، معدن و تجارت در حاشیه بازدید از نمایشگاه لوازم خانگی تهران با اشاره به موضوع ممنوعیت واردات لوازم خانگی و اینکه این ممنوعیت تا چه زمانی ادامه خواهد داشت در جمع خبرنگاران گفت : هدف وزارت صمت جلوگیری از انحصار در بازار لوازم خانگی است و باید به مردم اجازه انتخاب بدهیم. از طرفی کیفیت تولیدات داخلی به جایگاهی رسیده که توان رقابت با برندهای خارجی را داشته باشند، از این رو با تعرفه گذاری مناسب و به منظور افزایش کیفیت تولیدات داخلی به واسطه رقابت با برندهای خارجی، احتمالا مجوز واردات لوازم خانگی را صادر خواهیم کرد.
چرا واردات لوازم خانگی ممنوع شد؟
ممنوعیت واردات لوازم خانگی از سال 1397 کلید خورد. زمانی که بدعهد آمریکایی از برجام خارج شد و از آن پس سیاست‌های صرفه‌جویی خروج ارز از کشور در دستور کار دولت قرار گرفت. از اواخر سال 1399 بود که موضوع لغو ممنوعیت واردات لوازم خانگی بر سر زبان‌ها افتاد و این شایعه‌ها در بهار سال 1400 با ورود چونگ سی کیونگ؛ نخست وزیر کره جنوبی بعد از 44 سال به ایران قوت گرفت.
موضوع واردات برندهای کره‌ای سامسونگ و ال‌جی به سرتیتر اخبار رسانه‌های داخلی تبدیل شد و اصل ماجرا هم بر سر پول‌های بلوکه شده ایران در کره جنوبی بود. درست در تب و تاب این اخبار موضوع نامه تولیدکنندگان لوازم خانگی ایرانی به رهبر معظم انقلاب رسانه ای شد و به دنبال آن با دستور مستقیم حضرت آیت الله خامنه‌ای واردات لوازم خانگی کره‌ای ممنوع اعلام شد. تولیدکنندگان لوازم خانگی ایرانی از رهبری خواسته بودند تا مانع ورود لوازم خانگی کره‌ای شوند چراکه مدعی تامین نیاز بازار بودند و از طرفی نگرانی‌های زیادی در خصوص سرمایه گذاری‌های صورت گرفته در عمق داخلی سازی محصولات خود داشتند. بر همین اساس رهبر انقلاب طی نامه‌ای خطاب به رئیس جمهور نوشتند : «این موضوع بسیار مهمی است اگر این خبر (گشایش واردات از دو کشور کره جنوبی) راست باشد به معنی شکستن کمر شرکتهای لوازم خانگی داخلی است که تازه توانسته اند قدری روی پا بایستند جدا جلو این مشکل را سد فرمایید.»
پرونده واردات لوازم خانگی با حکم رهبری بسته شد اما پس از مدتی افزایش قیمت ناگهانی لوازم خانگی توسط برخی از تولیدکنندگان لوازم خانگی گلایه رهبری را به همراه داشت. بهمن ماه سال 1400 رهبر معظم انقلاب در دیدار با جمعی از تولیدکنندگان با گلایه مستقیم از تولیدکنندگان لوازم خانگی فرمودند : «با وجود حمایت‌هایی که از این تولیدکنندگان شد اما گفته می‌شود برخی محصولات آنها تا دو برابر افزایش قیمت داشته که نباید اینگونه باشد.»
از آن روز به بعد چندین بار وزیر وقت صنعت و معاونین ایشان در خصوص آزادسازی واردات لوازم خانگی سخن گفتند اما هر بار در مصاحبه بعدی حرف خودرا پس گرفته و گفتند که خبری از واردات لوازم خانگی نیست. در دولت آقای رئیسی نیز از معاون اول رئیس جمهور تا سایر معاونین وزارت صمت چندین بار برای تولیدکنندگان لوازم خانگی خط و نشان کشیدند که هیچ کدام از آن سخنان عملی نشد!!!
خط و نشان آقای وزیر در بزرگترین گردهمایی تولیدکنندگان لوازم خانگی ایرانی؟!!
از نمایشگاه لوازم خانگی تهران می‌توان به عنوان ویترین صنعت لوازم خانگی ایران یاد کرد. در واقع این نمایشگاه بزرگترین گردهمایی تولیدکنندگان ایرانی است که با حضور برترین تولیدکنندگان لوازم خانگی در بیشترین فضای ممکن برگزار می‌شود. حال در همچین فضایی که زمین تولیدکنندگان لوازم خانگی ایرانی است، بالاترین مقام صنعتی کشور برای بازدید از بزرگترین رویداد صنعت لوازم خانگی ایران حضور یافته و سخن از آزادسازی واردات لوازم خانگی می‌زند!!! مانند مدیر مدرسه‌ای که به میان حیاط و در جمع شاگردان خود رفته و تذکر جدی به همه‌ی دانش آموزان می‌دهد.
حال چند پرسش مطرح است، اول آنکه این سخنان وزیر به چه معنی بود؟ چرا وزیر باید به جمع تولیدکنندگان لوازم خانگی برود و در شرایطی که معاونین ایشان طی روزهای برگزاری نمایشگاه از وضعیت صنعت لوازم خانگی ابراز رضایت کردند، موضوع آزادسازی واردات لوازم خانگی را مطرح کند؟ آنطور که وزیر گفته آیا صنعت لوازم خانگی ایران رقابت پذیر شده و هدف از آزادسازی واردات لوازم خانگی، افزایش کیفیت تولیدات داخلی است؟ در شرایطی که وزیر محترم صمت طی ماه‌های گذشته و در بازدید از کارخانه‌ای در اصفهان از وضعیت صنعت لوازم خانگی رضایت داشت، آیا آقای وزیر از صنعت لوازم خانگی ایران گلایه دارد؟!! پاسخ این پرسش‌ها بماند با خود وزیر محترم صمت اما…
آیا مردم ایران از کیفیت لوازم خانگی ایرانی رضایت دارند؟
وزیر محترم صمت در بازدید از کارخانه لوازم خانگی گروه انتخاب گفته بود : «روند تولید لوازم خانگی در کشور رو به بهبود است و در حال نزدیک شدن به نقطه امید خود در این زمینه هستیم. نقطه امید به معنی همترازی ما با دنیاست و با نیل به این جایگاه می‌توانیم با پیشرفت‌های دنیا جلو برویم. امروز از دیدن نوآوری در واحد صنعتی انتخاب اصفهان خوشحال شدم و احساس می‌کنم که صنعت لوازم خانگی در کشورمان رونق پیدا کرده است و در دنیا نیز پُرآوازه خواهد شد.»
پس از سخنان وزیر محترم صنعت، معدن و تجارت در بازدید از گروه صنعتی انتخاب (تولیدکننده لوازم خانگی اسنوا، دوو و بست) ، ال کا ایران در شبکه‌های اجتماعی خود یک نظرسنجی برگزار کرد و طی آن از مخاطبان خود خواست تا به این پرسش پاسخ دهند که آیا از وضعیت صنعت لوازم خانگی کشور راضی هستند یا خیر؟ واقعیت اینجاست که هرچه مسئولین در خصوص کیفیت کالا بگویند، خروجی آن در نظرات مردم و مشتریان مشخص می‌شود چرا که در نهایت این مصرف کننده نهایی است که می‌تواند اظهار نظر عادلانه و صادقانه داشته باشد.
از میزان افراد شرکت کننده در این نظر سنجی، 93 درصد مخاطبان از وضعیت تولید و کیفیت صنعت لوازم خانگی ایران راضی نبودند. گرچه نمی‌توانیم مبنای رضایت مردم از صنعت لوازم خانگی ایران را در نظرسنجی ال کا ایران بدانیم اما با توجه به جامعه آماری به دست آمده از شرکت کنندگان در این نظر سنجی، موضوع عدم رضایت مردم از کیفیت لوازم خانگی ایران می‌تواند مصداق صدق پیدا کند.
صنعت لوازم خانگی ایران رقابت پذیر شده است؟
صادقانه بگوییم که ممنوعیت واردات لوازم خانگی با حکم رهبری خیال تولیدکنندگان لوازم خانگی داخلی را راحت کرد. بخش عمده‌ای که دست از توسعه برداشتند و به میزان بازاری که در داخل در اختیار داشتند بسنده کردند، بخشی از کارخانه های بزرگ هم که تنها به واردات بیشتر قطعات چینی برای تولید مونتاژ محصولات خود روی آوردند و از فرصت ممنوعیت برای رشد خود استفاده نکردند. صادقانه بگوییم شاید می‌خواستند در مسیر تکنولوژی قرار بگیرند اما بسیاری از محدودیت‌ها که سرمنشاء همه آنها تحریم بود، نگذاشت که در این مسیر گام بردارند. محدودیت های ارزی و البته عدم تعامل سازنده با شرکتهای تکنولوژی محور خارجی از یک سو و از طرفی دیگر ناتوانی تمامی نهادهای مربوطه در بخش لوازم خانگی و تولیدکنندگان برای ایجاد همکاری با دانشگاه‌های صنعتی کشور از سوی دیگر دست به دست هم داد تا صنعت لوازم خانگی ایران نتواند رضایت مردم را جلب کند.
واقعیت ماجرا اینجاست که صنعت لوازم خانگی ایران برای رقابت با غول‌های تکنولوژی از غافله عقب مانده و باید دست به دامان تکنولوژی های چینی شود. اینکه بازرگانان ما تا چه اندازه و با چه قیمتی بتوانند تکنولوژی واردکنند یک بحث است و اینکه شرکتهای معتبر چینی تا چه میزان تمایل به ورود تکنولوژی های روز خود به صنعت لوازم خانگی ایران داشته باشند، چیز دیگری است.
قصه‌ی هرچقدر پول بدهید آش می‌خورید است، کشور چین آنچنان توسعه اقتصادی و علمی پیدا کرده که توان تولید هر تکنولوژی جدیدی را دارد اما اینکه امکان ورود این تکنولوژی‌ها به صنعت لوازم خانگی ایران باشد به چندین عامل بستگی دارد. از به روزرسانی خطوط تولید شرکت های ایرانی گرفته تا هزینه تمام شده آن تکنولوژی ها که با چه قیمتی محصول نهایی در اختیار مصرف کننده قرار بگیرد.
در شرایطی که یک ماشین ظرفشویی ایرانی حدود 35 میلیون تومان است اما مشتری ایرانی می‌تواند از بازار غیر رسمی ماشین ظرفشویی کره‌ای با قیمت ارزان‌تر پیدا کند، چگونه می‌توان انتظار داشت که یک محصول ایرانی با کیفیت و با تکنولوژی روز دنیا با قیمت مروقوم به صرفه تولید و در اختیار مصرف کننده نهایی قرار بگیرد. در نتیجه فاتحه رقابت را با محوریت تکنولوژی بخوانید.
برگ برنده تولیدکنندگان ایرانی در توان خرید مردم است
با فرض اینکه واردات لوازم خانگی آزاد شود، آنطور که وزیر محترم صمت گفته اند باید تعرفه گذاری مناسب صورت بگیرد. آنچه که در خاطر ما هست تعرفه گذاری مناسب در صنعت خودرو برای واردات خودروهای با کیفیت اروپایی با قیمت مناسب به خودروهای چند میلیاردی ختم شد. حالا پرسش اینجاست که تعرفه واردات لوازم خانگی چگونه خواهد بود؟
تعرفه گذاری لوازم خانگی خارجی هرچقدر هم مناسب باشد، نمی‌تواند به گونه‌ای صورت گیرد که قیمت لوازم خانگی خارجی از قیمت لوازم خانگی ایرانی کمتر شود. منطقی نیست در شرایطی که تولیدکنندگام ایرانی ماشین ظرفشویی 35 میلیون تومانی عرضه می‌کنند، ماشین ظرفشویی یک برند خارجی 30 میلیون قیمت گذاری شود. قطعا تعرفه گذاری باعث افزایش قیمت برندهای خارجی خواهد شد و این موضوع برگ برنده تولیدکنندگان ایرانی است.
توان خرید مردم کاهش یافته و هیچکسی نمی‌تواند منکر این موضوع شود. اگر واردات لوازم خانگی آزاد شود، احتمالا با قیمت بالاتری از محصولات ایرانی در بازار عرضه خواهند شد و در نتیجه بخش قابل توجهی از جامعه امکان خرید این محصولات را نخواهند داشت. پیامدهای سیاست گذاری‌های اشتباه برخی از افراد در صنعت لوازم خانگی در حال نمایان شدن است، زمانی که نه راه پس مانده نه راه پیش!!!
واردات لوازم خانگی آزاد می‌شود؟
با توجه به آنچه که گفته شد به نظر می‌رسد این اتفاق صورت نگیرد یا در خوشبینانه‌ترین حالت، به این زودی‌ها واردات لوازم خانگی آزاد نشود. آنچه که مشخص است اختلافاتی در خصوص واردات لوازم خانگی در میان مسئولان و تولیدکنندگان وجود دارد اما بیشتر شبیه یک بازی روانی و یک فضاسازی رسانه‌ای برای تذکر دادن به تولیدکنندگان داخلی باشد. هرچه که هست مسئولین و تولیدکنندگان باید بدانند که هر تصمیمی در این حوزه گرفته شود، در نهایت این مردم هستند متضرر و با منتفع خواهند شد. اگر بنا بر خدمت به این مردم است، تصمیم درست بگیرید و از منافع شخصی بگذرید.
