مروری بر فراز و نشیب‌های صنایع ریخته گری ایران

به گزارش اکونگار به نقل از دنیای اقتصاد؛ در سال‌جاری با شروع عرضه محصولات خودرویی در بورس‌کالا، قیمت‌گذاری دستوری از این صنعت تا حدی حذف شده است. با تداوم عرضه محصولات در بورس‌کالا صنایع بالادستی صنعت خودرو و قطعه‌‌‌سازان نیز از این موضوع منتفع شده و می‌توانند فرصت‌‌‌های خوبی را برای سهامداران فراهم کنند.

از جمله این شرکت‌ها، نماد «خریخت» است که در بازار دوم فرابورس معامله می‌شود. روند تولید شرکت ریخته‌‌‌گری ایران طی سه‌سال اخیر، افزایشی بوده و به‌واسطه افزایش نرخ‌هایی که در سال‌جاری دریافت کرده، به لحاظ درآمدی نیز رشدهای خوبی را به ثبت رسانده است. این رشدهای درآمدی همراه با افزایش جریان نقدی حاصل از عملیات بوده است. در این میان، مدیریت صحیح بهای تمام‌شده به‌خصوص، خرید قراضه و شمش با قیمت‌های مناسب باعث شده است تا این شرکت عمدتا زیان‌‌‌ده در سال‌های اخیر سودهای خوبی را برای سهامداران خود رقم بزند.

در سال‌های آینده نیز، شرکت در نظر دارد برخی از مواد اولیه خود را از طریق واردات تامین کند. این شرکت ادعا کرده است که تامین ماده اولیه به این شیوه، ارزان‌‌‌تر و به‌صرفه‌‌‌تر است. همین امر، موجب صعودی‌شدن روند حاشیه سود در این شرکت شده است. همچنین این نماد به لحاظ تکنیکالی از مقاومت دوساله خود عبور کرده است.

شرکت صنایع ریخته‌‌‌گری ایران در سال 1354 به صورت سهامی خاص تاسیس شد و در اداره ثبت شرکت‌های استان تهران به ثبت رسید. این شرکت در سال 1366 به بهره‌‌‌برداری رسید و در سال 1375 به شرکت سهامی عام تبدیل شد. این شرکت در حال حاضر یکی از زیرمجموعه‌‌‌های گروه بهمن است و در حوزه تولید قطعات ریخته‌‌‌گری و محصولات چدنی برای صنایع خودروسازی فعالیت می‌کند.

ظرفیت اسمی سالانه شرکت حدود 18هزار و 500تن بوده که 16هزار و 500تن از این ظرفیت به صورت عملی است. ظرفیت عملی محصول سیلندر 2هزار و 500تن به صورت سالانه بوده که در سال 1400، حدود 986تن و در 6ماه اول سال‌جاری، ‌هزار و 400تن از این محصول به صورت واقعی تولید شده است. همچنین سرسیلندر با ظرفیت عملی‌ هزار تن تولید می‌شود و در سال 1400، حدود 230تن و در نیمه اول سال 1401، حدود 576تن از این محصول وارد چرخه تولید شده است. ظرفیت عملی قطعات موتور نیز 13هزار تن بوده که در نیمه اول سال‌جاری، 4هزار و 500تن از آن تولید شده است.

روند افزایشی تولید

بررسی روند تولید محصولات شرکت ریخته‌‌‌گری ایران در 10سال اخیر نمایانگر آن است که با وجود روند رو به رشد تولید این شرکت در سال‌های برجامی کشور، مسیر تولید این شرکت معکوس شده و در سال‌های 1397 و 1398 میزان تولید سیر کاهشی را تجربه کرده است؛ چراکه تحریم‌‌‌ها و افزایش فشارهای خارجی روی صنایع خودرویی اثر منفی گذاشته و صنایع بالادستی نیز از تاثیرات تحریمی در امان نخواهند بود. این امر در مقادیر فروش نیز در دوسال 97 و 98 به‌وضوح به چشم می‌‌‌خورد.

شرکت در نظر دارد با اجرای طرح توسعه‌‌‌ای در سال‌های آتی سیلندر و سرسیلندرهای جدید را برای استفاده در صنعت کشتی‌‌‌سازی تولید کند. این محصولات سیلندر 457 نام دارد و در تولید موتورهای یورو4 مورد استفاده قرار می‌گیرد. هرچند تاریخ دقیقی برای بهره‌‌‌برداری از تولید محصولات جدید ذکر نشده، با وجود پتانسیل درآمدی که در انتظار این شرکت است، به نظر می‌رسد تحقق این امر با برنامه‌ریزی دقیق غیر‌ممکن نیست. این شرکت علاوه بر این موارد با ریسک فرسودگی و مستهلک بودن ماشین‌آلات روبه‌رو بوده که عملا با وجود تحریم‌‌‌ها چاره‌‌‌ای جز ادامه تولید به وسیله تجهیزات فعلی وجود ندارد.

با توجه به اینکه شرکت در 6ماه ابتدایی سال‌جاری، حدود‌ هزار و 165تن سیلندر را به تولید رسانده و شرکت نیز برای 6‌‌‌ماه دوم تولید 2هزار و 200تن از این محصول را مدنظر قرار داده است، بنابراین با توجه به شرایط موجود در بازار خودرو، تحقق بودجه شرکت دور از دسترس نبوده و به نظر می‌‌‌رسد، شرکت در 6ماه دوم به‌طور متوسط ماهانه 320 تا 350تن از این محصول را وارد چرخه تولید کند. با این تفاسیر، به نظر می‌رسد تولید سیلندر تا پایان سال 1401 عددی بین 3هزار و 100 تا 3هزار و 400تن باشد.

شرکت در نیمه اول سال 1401 نیز، 5هزار و 500تن از قطعات موتوری را تولید کرده و با توجه به فروش پاییز 1401، به نظر می‌رسد در ادامه سال نیز شرکت ریخته‌‌‌گری ایران، ماهانه‌ هزار تن از این محصول را تولید کرده است. با این حال، به احتمال زیاد مجموع تولید قطعات موتوری در سال 1401، به 9هزار و 600تن خواهد رسید. با فرض محافظه‌‌‌کارانه، تولید سال 1402 نیز مانند سال 1401 فرض شده است؛ اما در هر صورت با توجه به ظرفیت عملی شرکت و افزایش تقاضا، میزان تولید نیز پتانسیل افزایش دارد.

نگاهی به وضعیت درآمد سالانه شرکت در چهارسال اخیر نشان می‌دهد که در سال 1399 به دلیل افزایش شدید تولید و در نتیجه افزایش میزان فروش، درآمد شرکت بیش از چهاربرابر افزایش یافته است. این شرایط در سال 1400 نیز، تداوم یافته و درآمد شرکت در این سال، بیش از 130‌درصد رشد کرده است.

با توجه به بودجه شرکت، روند تولید در سال 1401 نیز افزایش یافته و بررسی گزارش‌‌‌های ماهانه و پاییز شرکت، حاکی از آن است که این روند در زمستان امسال نیز صعودی باشد. با توجه به مفروضات ذکرشده به نظر می‌رسد درآمد شرکت، در سال 1401، حداقل 51درصد افزایش یابد. در سال آینده نیز با توجه به اینکه فرض شده است، روند افزایشی تولید متوقف شده و تمام متغیرها کاملا محافظه‌‌‌کارانه در نظر گرفته شده است، رشد درآمد شرکت احتمالا بیش از 40درصد خواهد بود؛ به‌طوری که درآمد شرکت تا پایان سال 1401، به 659میلیارد تومان و تا پایان سال 1402، به 920میلیارد تومان افزایش خواهد یافت.

بررسی روند فروش و موجودی محصولات

بررسی نسبت فروش به تولید در چهارسال اخیر نشان می‌دهد که این شرکت در این سال‌ها کمی کمتر از میزان تولید سالانه محصولات خود را به فروش رسانده است. دلیل این امر علاوه بر تعدیلات در موجودی کالا، می‌‌‌تواند ترس ناشی از تحریم‌‌‌ها و فشارهای بین‌المللی باشد. اما پیش‌بینی می‌شود با تداوم عرضه محصولات خودرویی در بورس‌کالا صنایع بالادستی نیز از این عرصه منتفع شده و مقدار بیشتری از تولید خود یعنی بخشی موجودی کالا را به فروش برسانند. بر این اساس با احتمال بالایی، تا پایان دوره 6ماهه موجودی محصولات با بهای 19میلیارد و 600میلیون تومان و تا پایان دوره 12ماهه منتهی به 29/ 12/ 1402، موجودی با بهای 28میلیارد و 200میلیون تومان، باقی خواهد ماند.

بازار و نرخ محصولات

نرخ محصولات شرکت ریخته‌‌‌گری ایران در سال 1401 با افزایش خوبی همراه بوده؛ چرا که از طرفی افزایش نرخ تورم در سال‌جاری و همچنین عرضه محصولات خودرویی در بورس‌کالا باعث شده است تا مجوزهای افزایش نرخ برای این شرکت نیز صادر شود. شرکت در 6ماه ابتدایی سال‌جاری، محصول سیلندر خود را با نرخ 55میلیون تومان و نرخ سرسیلندر خود را با نرخ 64میلیون تومان به فروش رسانده است.

همچنین قطعات موتور خود را با نرخ متوسط 36میلیون تومان به مشتریان خود عرضه کرده است. با توجه به افزایش نرخ‌های اخیر، در نظر گرفتن نرخ 56میلیون تومان برای سیلندر در 6‌‌‌ماه دوم سال دور از ذهن نباشد. همچنین محصولات سرسیلندر با نرخ 68میلیون تومان و نرخ قطعات موتور نیز 47میلیون تومان خواهد بود. با توجه به اینکه نرخ متوسط محصولات در سال 1401، حدود 40‌درصد و نرخ مواد اولیه بین 10 تا 15‌درصد افزایش یافته است، به نظر می‌رسد نرخ مواد اولیه در سال جدید نیز چندان افزایش نیابد و نرخ محصولات در سال آینده، حدود 40درصد افزایش یابد.

نرخ محصول قطعات موتور در نیم‌سال دوم 1401 با‌ درصد بالایی افزایش خواهد یافت. دلیل این امر بررسی فروش پاییز شرکت بوده است. «خریخت» در پاییز سال 1401 محصول قطعات موتور خود را با نرخ متوسط 48میلیون و 800‌هزار تومان به فروش رسانده است. با توجه به اینکه نرخ این محصول در گزارش آذرماه با کاهش اندکی همراه بوده است، برای ادامه سال 1401، به‌طور متوسط نرخ 47میلیون تومان در نظر گرفته شده است.

این در حالی است شرکت در آخرین بودجه خود نرخ این محصول را برای نیمه دوم سال، 40میلیون تومان در نظر گرفته است. به نظر می‌رسد با توجه به اینکه «خریخت»، هم به لحاط نرخ و هم به لحاظ مبلغ فروش فروش‌های خوبی را در پاییز رقم زده است، بنابراین به احتمال زیاد، در گزارش 9‌‌‌ماهه شرکت، این پیش‌بینی کمی تعدیل شود.

نرخ قراضه، تعیین‌کننده حاشیه سود

شمش و قراضه از اصلی‌‌‌ترین مواد اولیه این شرکت به شمار آمده و می‌‌‌تواند نقش تعیین‌‌‌کننده‌‌‌ای در سود هر سهم شرکت ایفا کند. با توجه به اینکه نرخ دلاری محصولات شمش و قراضه به‌طور متوسط 520دلار است و شرایط بازار جهانی نیز افزایش چندان زیادی را از قیمت این محصول انتظار ندارد، بنابراین پیش‌بینی شده است نرخ این محصول در سال 1402 نیز به لحاظ دلاری تغییر چندانی نیابد. از این رو نرخ دلار برای 6ماه دوم سال 1401، 29هزار تومان و برای سال 1402، حدود 32‌هزار تومان قیمت‌گذاری شده است.

بنابراین نرخ این محصول در نیمه‌دوم سال‌جاری، 15میلیون تومان به‌ازای هرتن و در سال 1402، 166میلیون تومان به ازای هر تن خواهد بود. همچنین میزان مصرف شمش و قراضه در سال 1400، حدود 13هزار تن بوده که با احتساب افزایش تولید در سال 1401، به 15هزار تن افزایش خواهد یافت.

 با این تفاسیر، شرکت تا پایان سال 1401، حدود 346میلیارد تومان و تا پایان سال 1402، حدود 426میلیارد تومان مواد اولیه را به مصرف خواهد رسید. شرکت پیش‌بینی کرده است که در سال آینده مواد اولیه خود را از خارج از کشور وارد کند.

نگاهی به بهای تمام‌شده

بررسی اقلام سربار نشان می‌دهد که هزینه حقوق و دستمزد با افزایش 50درصدی در سال 1401، به 60میلیارد تومان افزایش یابد و در سال 1402 نیز پیش‌بینی می‌شود افزایش حقوق‌‌‌ها حدود 30درصد باشد.  همچنین بررسی گزارش‌‌‌های ماهانه در آذرماه نشان می‌دهد که به احتمال زیاد، شرکت در سال 1401، حدود 71هزار مترمکعب گازوئیل را با نرخ 482تومان، 254هزار مترمکعب را با نرخ 10هزار تومان، 51هزار مگاوات ساعت برق را با نرخ 283هزار تومان و یک‌میلیون و 500هزار مترمکعب را با نرخ 630 تومان به مصرف می‌‌‌رساند. سایر اقلام نیز با افزایش سطح عمومی قیمت‌ها تعدیل می‌شوند.

نگاهی به روند حاشیه سود شرکت

با توجه به اینکه روند تولید محصولات در «خریخت» افزایشی بوده و رشد نرخ محصولات نیز از رشد نرخ مواد اولیه پیشی خواهد گرفت، انتظار می‌رود حاشیه سود ناخالص در سال‌های 1401 و1402 نیز روند افزایشی داشته باشد و از 24درصد به 27درصد و در سال 1402، حاشیه سود ناخالص به 29درصد برسد. حاشیه سود عملیاتی و حاشیه سود خالص شرکت نیز روند صعودی دارد و به نظر می‌رسد در آینده نیز روندی صعودی داشته باشد.