هشدار کارشناسان نسبت به بحران در صنعت خودرو و قطعه سازی

به گزارش اکونگار به نقل از خبرآنلاین، در شش ماه اخیر سامانه یکپارچه خودرو که دولت و سیاست گذاران حوزه خودرو آن را دستاوردی مهم در زمینه کنترل قیمت خودرو می دانستند با چالش‌های جدی رو به رو شده است. 

پس از استقبال اندک مردم از سامانه یکپارچه خودرو و انصراف از آن دعوای شورای رقابت و وزارت صمت بر سر کنترل بازار خودرو بالا گرفت. 

شب پنجشنبه منوچهر منطقی خبر از حذف سامانه یکپارچه داد و صبح جمعه شورای رقابت صحبت های منطقی در رابطه با حذف سامانه یکپارچه را رد کرد. 

تایید و تکذیب های شورای رقابت و وزارت صمت ادامه داشت تا اینکه منطقی رسماً اعلام کرد که از صحبت های او برداشت اشتباه شده است. درحالی که خودروسازان خواستار افزایش قیمت خودرو هستند با مخالفت جدی شورای رقابت رو به رو می شوند. همین مباحث نشان از شکست فروش دستوری خودرو دارد. 

 وزارت صمت می خواهد مدیریت عرضه خودروسازان فقط در اختیار او باشد 

حسن کریمی سنجری کارشناس صنعت خودرو در این رابطه گفت: هدف وزارت صمت از سامانه یکپارچه خودرو این بود که مدیریت عرضه خودروسازان را در دست بگیرد. در سامانه یکپارچه مشخص می‌شد که تعداد عرضه خودرو با آنچه که اعلام می‌شد و آمار تولید تطابق داشته باشد. این را سیاست‌گذار می‌توانست بررسی کند که میزان فروش و عرضه خودرو به بازار، با آنچه که تولید می‌شود، تطابق دارد.

وی افزود: خودروسازان در گذشته تعدادی خودرو را پیش‌فروش می‌کردند؛ بدون این‌که اعتماد لازم در خصوص توانایی لازم در تولید آن تعداد خودرو وجود داشته باشد. البته این موضوع در آخرین ثبت‌نام‌ها که صف خرید ایجاد شد، عملا در سامانه یکپارچه هم همین اتفاق افتاد. شما وقتی تا پایان ۱۴۰۳ خودرو را پیش‌فروش می‌کنید، یعنی خودروهایی را برای عرضه به بازار کاندید می‌کنید که حتی هنوز تولید اولیه‌شان هم انجام نشده است.

این کارشناس صنعت خودرو تصریح کرد: منتها باز سیاست‌گذار این ادعا را دارد که این صف خرید، تحت کنترل است و در دنیا هم مرسوم نیست؛ در مدل‌های خاص و در شرکت‌های خاص. یعنی شما وقتی به شرکت بنز مراجعه می‌کنید، ممکن است یک مدل خاص را در برنامه تولید نداشته باشد و وقتی شما سفارش می‌دهید، این شرکت تازه براساس سفارش جدید، تامین را انجام می‌دهد و ممکن است مراحل تولید، ۶ ماه طول بکشد.

سامانه یکپارچه خودرو مدیریت و اختیار نقدینگی را از خودروسازان می گرفت

کریمی‌سنجری با اشاره به ادعای سیاست‌گذار برای مدیریت تولید و عرضه خودرو، عنوان کرد: اما در نهایت معضلی این سامانه یکپارچه داشت و این‌که در واقع موضوع مدیریت و اختیار نقدینگی را از شرکت‌های خودروساز گرفت و شرکت‌های خودروساز نمی‌توانستند برای نقدینگی خودشان مدیریت داشته باشند.

وی متذکر شد: این موضوع در جایی بیشتر نمود پیدا می‌کند که شرکت‌های خودروساز تحت نظام قیمت‌گذاری دستوری فروش دارند. به عبارتی، این شرکت‌ها اختیاری برای تعیین قیمت خودرو  ندارند و حالا در سامانه یکپارچه، اختیاری هم برای حتی مدیریت نقدینگی ندارند. در واقع خودروسازان معتقدند که قیمت تمام شده خودرو از قیمتی که دستوری موظف هستند بفروشند، بالاتر است. یعنی خودروساز با زیان خودرو را عرضه می‌کند.

هشدار به بروز یک بحران در خودروسازی

این کارشناس صنعت خودرو ادامه داد: شکاف بین دو قیمت، در گذشته با پیش‌فروش از یک طرف و با خرید اعتباری از تامین‌کنندگان از طرف دیگر، جبران می‌شد. اما در سامانه یکپارچه از سمت دریافت ورودی پول، خودروساز محدود شده بود، بنابراین نقدینگی دیگر دست خودروساز قرار نداشت و در اختیار سامانه یکپارچه بود. از سوی دیگر، همین موضوع باعث شد که فاصله ۱۲۰ روزه‌ای که با بخش تامین وجود داشت، پر شود و بر همین اساس، اتفاقی که امروز افتاده، این است که قطعه‌سازان به نقطه بحرانی رسیده‌اند، چون خودروساز دچار بحران نقدینگی شده و ۱۲۰ روز را هم طی کرده، اما دیگر نمی‌تواند به قطعه‌سازان پول دهد.

کریمی‌سنجری یادآور شد: قطعه‌سازان یک آستانه تحمل داشتند که آن هم پر شده است. الان شما به خودروسازی که بروید، می‌بینید که به خصوص قطعه‌سازان ایران‌خودرو با بحران نقدینگی روبه‌رو هستند. یعنی ایران‌خودرو به اندازه کافی نمی‌تواند به زنجیره تامین، نقدینگی برساند و این هشداری است که ما ممکن است در آینده نزدیک، دچار توقف خطوط تولید شویم.

وی تاکید کرد: همه این‌ها در این ریشه دارد که هر دو مدیریت فروش و قیمت‌گذاری خودرو، دست دولت افتاده است. حالا به نظر می‌رسد که سیاست‌گذار تا حدودی متوجه این موضوع شده است و می‌خواسته عرضه را به خودروسازان منتقل کند؛ منتها من فکر می‌کنم و حدس می‌زنم آقای منطقی بعد از این‌که این موضوع را مطرح کرده، احتمالا با سد شورای رقابت مواجه شده است.

این کارشناس صنعت خودرو افزود: شورای رقابت بلافاصله ورود کرد و اطلاعیه داد. شورای رقابت احساس می‌کند که از طریق سامانه یکپارچه خودرو بهتر می‌تواند خودروسازان را کنترل کند، بنابراین الان هم با سامانه یکپارچه موافق است و هم با قیمت‌گذاری دستوری. اما به نظر من هر دو این‌ها در کنار هم، دارد یک فشار مضاعفی را روی نقدینگی شرکت‌های خودروساز وارد می‌کند.