دنیا و چت GPT، ایران و طرح صیانت

به گزارش اکونگار به نقل از اکوایران، مدتی است که غول‌های فناوری دنیا در رقابتی تنگاتنگ، از محصولات متفاوت خود در زمینه هوش مصنوعی رونمایی می‌کنند. این روزها صحبت از چت جی‌پی‌تی (ChatGPT) به میان آمده است؛ یک ربات مبتنی بر هوش مصنوعی که پاسخ‌های آن به سوالات شما، حس صحبت با یک انسانِ همه‌چیزدان را به کاربران می‌دهد.

این چت‌بات برآمده از «سیلیکون ولی»، توسط شرکت «OpenAI» ساخته شده که توسط مایکروسافت پشتیبانی می‌شود و با استفاده از صدها گیگابایت داده‌های مختلف متنی کار می‌کند. امروزه «ChatGPT» لقب قاتل گوگل را به خود گرفته؛ اما نقص‌هایی هم در آن وجود دارد که نگرانی‌های بوجود آورده است.

با وجود اینکه در دنیای آی‌تی، چت جی‌پی‌تی به موضوع داغ این روزها تبدیل شده، اما در ایران شرکت‌های مرتبط با فناوری اطلاعات با تهدیدی به اسم طرح صیانت مواجه هستند.

چند ماهی از قطعی و اختلالات اینترنت در ایران می‌گذرد و بسیاری از استارت‌آپ‌های کشور پس از این اختلالات با خطر ورشکستگی روبرو شده‌اند.

در روزهای اخیر خبرهایی از تصویب چراغ خاموش طرح صیانت به گوش می‌رسد و گویا این طرح در کمیسیون مشترک به تصویب رسیده و مجلس در انتظار بارگزاری گزارش کمیسیون است تا تعیین مدت‌زمان اجرای آزمایشی آن در صحن علنی به رای گذاشته شود.

این اتفاق ناامیدی زیادی را در اکوسیستم استارت‌آپی کشور ایجاد کرده و فعالان حوزه آی‌تی بیش از همیشه دغدغه ادامه حیات کسب‌وکارهای خود را دارند.

یکی از فضاهای استارت‌آپی کشور در حوزه سلامت و خدمات الکترونیک است. رضا دفاعی - هم‌بنیان‌گذار و مدیر فنی پلتفرم آنلاین سلامت بقراط - درباره تاثیر هوش مصنوعی در حوزه سلامت، به فعالیت‌های گذشته گوگل در حوزه سلامت اشاره می‌کند و به اکوایران می‌گوید که این سیستم‌ها به عنوان دستیار در کنار پزشک قرار می‌گیرند و بر اساس دیتای پایگاه دانشی که دارند، به سرعت عمل و دقت پزشک در تشخیص بیماری کمک زیادی می‌کننند. از طرفی در موضوع خودمراقبتی نیز به بیماران کمک‌کننده هستند.

او تاکید می‌کند که این روزها مزیتی به نام اینترنت وجود دارد و به کمک اینترنت، همه جهان با هم در ارتباطند و دیتاهای تمام شرکت‌ها تقریبا با هم به اشتراک گذشته می‌شود. خیلی از شرکت‌ها در حال استفاده از سرویس‌هایی مثل چت چی‌پی‌تی هستند تا سرویس‌های بهتر و دقیق‌تری در اختیار مشتریان خود قرار دهند.

بر اساس اظهارات دفاعی، حوزه سلامت از این قاعده مستثنی نیست و شرکت سرویس‌های فعال در این زمینه برای خدمات بهتر در زمینه‌های متفاوت از موضوعات پیش پا افتاده‌ای چون سوال یک بیمار در زمینه مشکلات بیماری خود و مراجعه به کدام تخصص گرفته تا موضوعات بزرگ‌تر، همه در حال استفاده از این دنیای مشترک و سرویس‌ها هستند. مثلا احتمال دارد خدمات سرویسی در کشور دانمارک برگرفته از 10 سرویس آمریکایی و دو سرویس آسیایی و یک سرویس استرالیایی باشد.

این دست‌اندرکار پلتفرم آنلاین در حوزه سلامت، تاکید می‌کند که در ایران شرکت‌ها و افراد زیادی هستند که بتوانند کارهای خلاقانه‌ای در زمینه هوش مصنوعی و در زمینه‌های متفاوت انجام دهند اما شرکت‌هایی مانند مایکروسافت یا گوگل در هوش مصنوعی به مراتب بالاتر هستند.

به اعتقاد او، ممکن است جمع شرکت‌های آی‌تی در ایران علم اینکه سرویسی مثل چت جی‌پی‌تی را بسازند، داشته باشند، اما واقعیت این است که ساخت چنین سرویسی از توان مالی آنها خارج است؛ بنابراین زمانی که با چنین سرویس‌هایی در دنیا مواجه می‌شوند دوست دارند که هوش مصنوعی را به طریقی به سرویس‌های خود اضافه کنند؛ اما با مشکلات بزرگی در این رابطه مواجهند.

بر اساس اظهارات این فعال حوزه آی‌تی، ترکیب معضلی به نام تحریم از خارج کشور، با کندی اینترنت در داخل کشور، به همراه موضوعاتی مانند محدود کردن دسترسی شرکت‌های ایرانی از داخل مرزهای ایران با اجرای طرح‌هایی چون طرح صیانت، تنها چند تکه از پازل مشکلات اکوسیستم استارتاپی ایران است.

دفاعی می‌گوید «شاید موضوعی مثل تحریم خارجی از دست ما خارج باشد اما راه‌کارهایی برای دور زدن تحریم در حوزه فناوری و تکنولوژی وجود دارد که با محدودیت اینترنت، افت سرعت و زمزمه‌های طرح صیانت، واقعا شدنی نیست. کشور عربستان برای تقویت آی‌تی 9 میلیارد دلار سرمایه جذب می‌کند، آن‌وقت ما در ایران نه‌تنها سرمایه‌ای نمی‌گیریم، بلکه حتی دلایل متفاوتی به سنگ پیش پای استارتاپ‌ها برای عدم پیشرفت تبدیل می‌شوند.»

به گفته او، هم‌اکنون از کل جهان در زمینه تکنولوژی عقب هستیم و در صورت بیشتر شدن فشارهای کندی اینترنت و اجرای طرح صیانت، فاصله ایران با دنیا بیشتر خواهد شد.

هم‌بنیان‌گذار پلتفرم آنلاین سلامت بقراط، یکی از عارضه‌های بزرگ طرح صیانت را مربوط به عرصه سلامت می‌داند و یادآوری می‌کند که دسترسی راحت به سرویس‌های جهانی می‌تواند علاوه بر بالا بردن سلامت جامعه در کاهش هزینه‌ها هم موثر باشد. او می‌گوید با وجود مشکلات در زمینه‌های نسخه الکترونیک و دارویار، زمانی که به سرویس‌های روز جهانی دسترسی نداشته باشیم سلامت عمومی جامعه به خطر می‌افتد.

او در این رابطه می‌افزاید: در این شرایط پزشکان باید وقت و دقت بیشتری را چاشنی کار خود کنند و باتوجه به اینکه توانایی دسترسی به تمام اطلاعات در لحظه را ندارند، ممکن است دچار خطاهایی شوند. به عبارتی از این محدودیت دسترسی به سرویس‌های جهانی پزشک، بیمار و شرکت‌ها متضرر می‌شوند. در نهایت وزارت بهداشت باید تمام هزینه‌های ناشی از ضررها را پرداخت کند که دولت هم اکنون بودجه کافی برای بسیاری از موضوعات متفاوت را ندارد و با محدود کردن دسترسی اینترنت هزینه‌های خود را افزایش می‌دهد و نهایتا با کسری بودجه مواجه می‌شود.

دفاعی با بیان اینکه دولت با تصمیماتی مثل اجرا نکردن طرح صیانت می‌تواند جلوی بسیاری از هزینه‌ها را بگیرد و بخش خصوصی توقع دارد زیرساخت‌های حداقلی موجود باقی بماند، تصریح می‌کند: «تا زمانی که سرمایه‌گذارهای شرکت‌های بزرگ دنیا وارد ایران نشوند، شاید به پای تکنولوژی‌های دنیا نرسیم. اگر سیاست محدودیت اینترنت ادامه‌دار باشد نه‌تنها هر روز به اقتصاد مملکت ضربات بیشتری وارد خواهد شد که حتی حوزه سلامت کشور نیز در معرض آسیب قرار خواهد گرفت.»

او روند حرکتی سیستم سلامت در دنیا و سلامت ایران را مانند دو مسیری می‌داند که یکی در جهت مثبت بی‌نهایت و دیگری در جهت منفی بی‌نهایت در حال حرکت است و در ادامه می‌گوید: در جهان حوزه سلامت به طور مدام در حال پیشرفت و سلامت جامعه در حال ارتقا است اما در ایران برعکس جریان روز جهان در حرکتیم و حتی با این محدودیت‌ها کاری می‌کنیم بیمارانی که نیاز به حضور در مطب پزشک ندارند نیز نتوانند با پزشک به صورت مجازی در ارتباط باشند.

دفاعی در پایان می‌گوید: موضوعاتی که در دو سال گذشته مهم نبود، امروز تبدیل به چالش برای فعالان عرصه فناوری اطلاعات تبدیل شده و تمام موارد مربوط به ارتباطات و اینترنت در ایران دقیقا در جهت برعکس دنیا در حرکت است. تمام این هزینه‌ها چه مالی و چه روحی از جیب مردم ایران می‌رود و شاید با تغییراتی در تصمیم‌گیری‌های مربوط به سیاست‌های اینترنت و ارتباطات بتوان مسیر را رو به سویی که جهان در حرکت است، تغییر داد.