سهم ۸۷درصدی دولت از اوراق بدهی/نزول ۳۷درصدی سهم بخش خصوصی

به گزارش اکونگار به نقل از اتاق ایران، حجت‌الله صیدی، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار در نشست مشترک با رئیس اتاق بازرگانی ایران با اشاره به جایگاه اتاق ایران در اقتصاد، گفت: اقتصاد کشور را اعضای اتاق بازرگانی و بخش خصوصی می‌سازند. اگر این بخش از اقتصاد فعال باشند و ارزش‌آفرینی کنند حتماً اقتصاد رشد می‌کند وگرنه پشتوانه اوراق بهادار خالی می‌شود.

عرضه اولیه‌های مستمر در بورس تا پایان سال/بازار سهام جان می‌گیرد؟

صیدی افزود: بازارهای مالی روی بخش حقیقی اقتصاد سوار می‌شوند و امکان انتقال مالی را فراهم می‌کنند. ما باید بخش واقعی اقتصاد را درک و تقویت کنیم.

کاهش نرخ تشکیل سرمایه

رئیس سازمان بورس و اوراق بهادر ادامه داد: فشارهای زیادی به اقتصاد کشور تحمیل شده که بخشی از این مشکلات به تحریم و بخشی به حکمرانی شرکت‌ها و بهره‌وری پایین برمی‌گردد؛ برای همین نرخ تشکیل سرمایه و نرخ رشد اقتصادی پایین آمده است.

او با اشاره به اینکه بر اساس برنامه چشم‌انداز 20 ساله، قرار بود میانگین رشد سالانه اقتصاد کشور به 8 درصد برسد و در سال 1404 در رتبه اول منطقه قرار بگیریم، گفت: اقتصاد با ناملایمات بسیار مواجه شد و در حال حاضر بر مبنای ارزش اسمی سرمایه، در رتبه چهارم منطقه، بعد از عربستان و ترکیه، امارات قرار داریم. همچنین در شاخص برابری قدرت خرید، رتبه سوم را داریم؛ هرچند در کنار رتبه، فاصله ما با دیگر کشورها مهم است.

روند منفی تشکیل سرمایه در ۵سال اخیر 

او ادامه داد: اوایل دهه 80 شانه‌به‌شانه این کشورها حرکت می‌کردیم و فاصله کمتر بود و حتی گاهی ما جلوتر از آنها بودیم؛ اما در 5 سال اخیر نرخ تشکیل سرمایه منفی شده است. سرمایه کفاف پوشش استهلاک را نمی‌دهد.

رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار ادامه داد: نرخ تشکیل سرمایه در ایران وضعیت نگران‌کننده‌ای است. دغدغه اول کشور که مورد تأکید همه است، نرخ رشد و تشکیل سرمایه پایین است.

سهم ۲۰درصدی بورس از تشکیل سرمایه

او تصریح کرد: تشکیل سرمایه از مسیر بازار پول و سرمایه انجام می‌شود؛ اما در ایران، سهم بازار سرمایه در این فضا کم بوده و نهایتاً به حدود یک‌پنجم یعنی 20 درصد می‌رسد و 80 درصد به بازار پول اختصاص دارد.

صیدی با بیان اینکه این وضعیت خوب نیست، افزود: در بقیه کشورها نظام بانکی مسلط نیست و در کشورهای با ناخالص داخلی بالا این نسبت 50 به 50 است.

مأموریت بورس باید تأمین مالی بلندمدت باشد

رئیس سازمان بورس در بخش دیگری از نشست، گفت: بورس به‌عنوان نهاد تنظیم‌گر، کاری نمی‌تواند بکند مگر با اعتبار اعضایشان. اعتمادی که در بازار سرمایه به دلیل نااطمینانی در کشور، موقعیت جغرافیایی سیاسی مسائل منطقه، رفتار سیاست‌گذاران خدشه‌دار شده است. همچنین تصمیم خلق‌الساعه واقعاً سرمایه‌گذار را نگران می‌کند.

صیدی ادامه داد: سرمایه‌گذار نه راجع به فروش محصول و نه مواد اولیه و نهاده تولید اطمینان ندارد. این رفتار باعث شده که بازار مالی که حساس‌تر است، آسیب ببیند. مردم دارایی فیزیکی را در شرایط عدم اطمینان مطمئن‌تر می‌دانند. برای همین ملک اعتبار دارد. در این وضعیت به اوراق سهام شاید اعتماد کمتری دارند و این رفتارهاست که بر اقتصاد اثر دارد. در این شرایط قیمت اوراق هم جابه‌جا می‌شود و نظام حکمرانی با تصمیم‌های متفاوت سرمایه‌گذار و بازار مالی را نگران می‌کند.

دماسنج بورس نتیجه تصمیمات را نشان می‌دهد

صیدی افزود: تولیدکننده ما به وضعیت کوتاه‌مدت نگاه می‌کند. باید آسیب‌های بازار سرمایه را بشناسیم. ریسک‌های سیستماتیک سیاسی، نظام کلان تصمیم‌گیری و ... بر بورس اثر دارد. بورس مثل دماسنج نتیجه تصمیم‌ها را نشان می‌دهد. قیمت‌گذاری دستوری علیه بورس است.

او گفت: در همین بازار بخشی از اعتماد مردم خدشه‌دار شده ولی بازهم حداقل 2 میلیون نفر فعال بورسی داریم که بیش از 50 درصد از بازار بورس و سهام بازدهی گرفته‌اند. البته شاخص برآیند کل بازار است. هر اتفاقی در سیاست‌های کلان بیفتد، بر بورس اثرگذار است.

او با اشاره به استقلال بورس، گفت: در قانون اوراق بهادار استقلال بورس به رسمیت شناخته است البته استقلال امری نسبی است و در طیف قرار دارد. اینکه افراد چقدر مستقل تصمیم می‌گیرند. ساختار بورس مستقل است. شورای بورس مجموعه‌ای است از همه ذی‌نفعان است که در آن شورا تصمیم‌گیری می‌شود. در همین شورای مستقل از حضور رئیس اتاق ایران محروم بوده‌ایم.

رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار تأکید کرد: باید منافع سهامداران خرد و کلان را حفظ کنیم. وقتی دولت لایحه بودجه می‌دهد، ما وظیفه داریم با دولت و وزارتخانه‌های متعدد و سازمان امور مالیاتی درباره منافع دی نفعان گفت‌وگو و چانه‌زنی کنیم.

صیدی همچنین با اشاره به صدور اوراق دولتی، گفت: انتشار اوراق دولتی در اوایل دهه 90 انجام شده و کار خوبی است؛ اینکه طبق اوراق بدهی دولتی، بدهی دولت سررسیددار و سنددار شود و همین‌گونه نگویند فلان نهاد از دولت چقدر طلب دارد یا تاریخ وصولش معلوم نباشد. البته قرار بود در این اوراق، سهم دولت 20 یا 30 درصد باشد اما الآن چنین نیست.

او ادامه داد: نمودار نشان می‌دهد از سال 94 به بعد اوراق بدهی دولتی بالاتر رفته و اوراق متعلق به بخش خصوصی پایین آمده است. حدود 87 درصد اوراق بدهی، دولتی است و بقیه بخش خصوصی است. باید این سهم به سمت 50 50 برود و این در افق سه‌ساله انجام شود.

صیدی افزود: برای اینکه بورس به ارزش واقعی خودش برسد، نیاز به سرمایه‌گذاری دارد. بسیاری از شرکت‌ها ارزش ذاتی دارند و متأسفانه کم اظهاری می‌شود و همه این رفتارها در وضعیت بورس اثر دارد. برای اینکه بورس به حداقل میزان تولید ناخالص داخلی ما در محیط اقتصادی خود با 400 میلیون نفر در منطقه سروکار داریم؛ این بازار تشنه عرضه کالا و محصول است. ما باید دست‌به‌دست دهیم و با ارزش‌آفرینی و خلق سرمایه برای اقتصاد کشور و منطقه مفید باشیم.