کاهش صادرات ایران به ترکیه / چطور بازارهای صادراتی از دست می‌رود؟
بررسی‌ها نشان می‌دهد که بازارهای صادراتی ترکیه به عنوان سومین شریک تجاری در حال از دست رفتن است.
به گزارش اکونگار به نقل از اتاق ایران، درباره جایگاه ایران اول باید به این نکته اشاره کرد که طی دهه گذشته بین سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۲۲، علیرغم اینکه ترکیه سومین شریک تجاری مهم ایران محسوب می‌شود، اما ایران نتوانسته جایگاه خود را در بازار کالای ترکیه حفظ کند؛ به گونه‌ای که از رتبه ۷ در میان مبادی وارداتی ترکیه در سال ۲۰۱۳ به رتبه ۲۳ در سال ۲۰۲۲ رسیده است. سهم ایران در بازار ترکیه نیز از ۴ درصد از کل ارزش واردات این کشور در سال ۲۰۱۳ به حدود ۰.۹ درصد در سال ۲۰۲۲ کاهش یافته که یکی از علل این کاهش را می‌توان جایگزین کردن روسیه به جای ایران در واردات نفت و گاز و همچنین کشف منابع جدید گازی در ترکیه عنوان کرد.
این در حالی است که کشور ترکیه طی سال‌های گذشته از شرکای مهم تجاری ایران محسوب شده به گونه‌ای که مطابق با آمار منتشر شده توسط گمرک ایران، این کشور طی ۱۰ سال گذشته همواره جزو پنج کشور نخست در عمده مبادی وارداتی ایران بوده است و از سال ۱۳۹۵ توانسته در صادرات هم جایگاه خودش را در پنج مقصد مهم صادراتی ایران تثبیت کند. پس از آن نیز از سال ۱۳۹۸ تا ۵ ماهه نخست ۱۴۰۲ همواره سومین شریک تجاری ایران پس از چین و امارات متحده عربی بوده است.
بر اساس بررسی‌های اتاق بازرگانی تهران، دلایل گوناگونی منجر به کاهش تجارت ایران با ترکیه شده که از جمله آنها می‌توان به ظهور بازارهای جدید برای صادرات محصولات پتروشیمی ایران و همچنین به وجود آمدن تغییراتی در نیازهای بازار ترکیه اشاره کرد که در واقع تولید صادراتی مناسب با بازار ترکیه شکل نگرفته است. یکی دیگر از دلایل کاهش تجارت ایران به ترکیه طی سال‌های اخیر را می‌توان به جایگزین شدن روسیه به جای ایران در بازار واردات گاز به این کشور نسبت داد که جنگ روسیه و اوکراین این عامل را تشدید کرده؛ زیرا در حال حاضر روسیه گاز خود را به قیمتی پایین‌تر به ترکیه عرضه می‌کند و امتیازات ویژه‌ای برای صادرات به این کشور در نظر گرفته است. عدم موفقیت موافقتنامه تجارت ترجیحی ایران و ترکیه و همچنین بحران‌های جهانی طی سال‌های گذشته نظیر همه‌گیری کووید -۱۹ را می‌توان به عنوان دلایل دیگر از مشکلات تجارت ایران با این کشور بیان کرد.
