دوباره تابستان، دوباره خاموشی/ ناترازی برق بلای جان مردم و صنایع
یکی از مشکلاتی که از اواخر سده گذشته شمسی کشورمان با آن رو به رو بوده است ناترازی برق است. مشکلی که هم دلایل جوی دارد و هم بیشتر از آن دلایل انسانی. فرسودگی نیروگاه های حرارتی و اورهال نشدن آن ها، شرایط اقتصادی ناشی از تحریم ها و دلایل دیگر.
به گزارش اکونگار، در این سال های اخیر با گرم تر شدن هوا در اوسط خرداد، هشدارهای وزارت نیرو و شرکت توانیر به مشترکان خانگی و صنعتی شروع می شود. از آنجا که صنعت برق یکی از زیرساخت های لازم و ضروری است، مشکل ناترازی برق هم از جمله مشکلاتی است که به صورت جدی زندگی همه ایرانیان را تحت شعاع قرار می دهد. مهمترین سئوال این است کشور ایران چرا به این وضعیت در این صنعت مادر گرفتار شد؟
تکرار راهکارهای ناکارآمد در زمینه رفع ناترازی برق/ پیامد تغییر ساعت ادارات چیست؟
علت ناترازی برق کشورمان چیست؟
یکی از دلایل بی برقی ها شرایط جوی است. گزارش‌های رسمی حاکی از آن است که به دلیل شرایط جوی و کاهش نزولات آسمانی و کمبود آب، حدود ۸ هزار مگاوات از برق تولیدی نیروگاه های برقابی از مدار خارج شده و همزمان به دلیل افزایش دما میزان مصرف برق بالا رفته است. با افزایش هر یک درجه دما بیش از ۱۵۰۰ مگاوات مصرف برق بیشتر میشود و از سوی دیگر ۴۰ درصد مصرف برق کشور به مصارف سرمایشی اختصاص دارد.
عامل مهم دیگری که می توان ذکر کرد، فرسوده بودن نیروگاه های برقی است. مدیرعامل سابق شرکت مادر تخصصی برق حرارتی در سال ۱۴۰۰ این موضوع را چنین تشریح کرد: اغلب نیروگاه‌هایی که در اختیار بخش دولتی است جزو نیروگاه‌های فرسوده و قدیمی هستند و هر لحظه ممکن است وقوع یک اتفاق غیرمنتظره فنی برخی از این واحد‌ها را از مدار تولید خارج کند.
نیروگاه های حرارتی سهم ۸۵ درصدی در تولید برق کشور دارند که اتفاقا بیشترین فرسودگی هم در همین نیروگاه‌های حرارتی است و پس از این که نیروگاه اتمی بوشهر از مدار خارج شد فشار بر سایر نیروگاه ها افزایش یافت و اساسا یکی از دلایلی طولانی شدن خاموشی‌ها از دست رفتن نیروگاه بوشهر بود.
افزایش ظرفیت تولید برق تا ۵ هزار مگاوات در سال، تکلیف برنامه ششم برای وزارت نیرو بود اما طبق گفته «رضا اردکانیان» وزیر سابق نیرو از این میزان که تا پایان برنامه ششم به ۲۵ هزار مگاوات باید می رسید، حدود ۵۷ درصد محقق شد. یکی از دلایل محقق نشدن این تکلیف، بی‌پولی دولت بوده چرا که افزایش ظرفیت تولید برق از پروژه‌های هزینه بر و زمان بر است به طوری که برای احداث ۱۰۰۰ مگاوات باید ۵۰۰ میلیون یورو سرمایه‌گذاری شود.
ناترازی برق موتور صنایع را خاموش کرده است
کارشناسان انرژی بر این باورند که عمده مشکل صنعت برق کشور را مشکلات بخش عرضه است. آن ها علاوه بر موارد فوق بازدهی مسائلی همچون اعطای برق رایگان به برخی نهادها، توسعه‌نیافتن انرژی‌های تجدیدپذیر، متنوع نبودن سبد انرژی، راندمان پایین و پرمصرف بودن برخی لوازم خانگی و ابزار تولید صنایع را به عنوان بخشی از مسائل حل نشده صنعت برق مطرح می کنند.
به نظر کارشناسان غالب مصرف برق ما در تابستان را نمیتوان خانگی دانست، صنایع و بقیه بخش‌ها هم مصرف بالایی دارند اما خب کمبود برق قطعا شامل بخش خانگی نمی‌شود. در مقابل برق مولد صنایع است که قطع میشود، برقی که میتواند تبدیل به درآمد شود و زنجیره پایین دستی را پوشش دهد. در نتیجه با قطع برق هم تولید، هم صادرات و هم زنجیره پایین دستی کارخانه مختل میشود. آن ها در این خصوص می‌گویند که از جمله آثاری که در این سالها در پی قطع برق شاهد آن بودیم از دست رفتن بخشی از اشتغال و عدم النفع سنگین در تولید است. سال گذشته در اثر قطعی برق صنایع مثل فولاد و پتروشیمی شش میلیارد دلارعدم النفع اعلام کردند.
ناترازی باید از بین برود چراکه ناترازی به قدری است که میتواند تولید را در بخش صنعت مختل کند، صادرات کم شود، به اشتغال آسیب برساند و درآمدهای کشور را کاهش دهد و همه اینها نیز به صنعت برمی‌گردد، یعنی اگر برق مورد نیاز صنعت تامین نشود آسیب‌ها به بخش‌های دیگر کشور نیز تعمیم پیدا خواهد کرد. بنابراین عدم‌النفع صنعت باید حذف شود و اکنون با اقدامات انجام شده نمی‌توانیم کل ناترازی را از بین ببریم باید برنامه‌های جدی‌تری در این حوزه در دستور کار قرار گیرد.
حال وزیر نیرو بیان کرده است ۳۱ نیروگاه جدید تا پایان سال ۱۴۰۳ ساخته میشود که برق تولیدی این نیروگاه‌ها توان نصف‌کردن ناترازی برق و افزایش تامین انرژی صنعت را دارا است.
به گفته او از شهریور ۱۴۰۰ تاکنون ۹ هزار مگاوات نیروگاه جدید به شبکه برق ایران اضافه شده است. محاسبات مدیریت شبکه برق نشان می‌دهد که ناترازی برق در سال ۱۴۰۳ به ۱۰ هزار مگاوات می‌رسد که باید دید وزارت نیرو و سیاستگذاران این حوزه چه تدابیری برای رفع این ناترازی به صورت دائمی می اندیشند تا دیگر نه نگران قطعی برق بخش خانگی در فصل گرم سال باشیم و نه نگران ایستادن چرخ صنایع به این بهانه!
