روش جایگزینی نیمی از گاز خانگی با برق

 اکونگار، حسین میر افضلی، کارشناس اقتصادی: در حال حاضر حدود 98درصد گرمایش خانه ها در زمستان از طریق گاز تامین می شود و این استراتژی خسارت بار ضمن محدود کردن توسعه صنعتی و کاهش صادرات گاز منجر به اتلاف حدود 60درصد گاز تولیدی در خانه ها شده و عامل اصلی آلودگی هوا در شهرهای بزرگ همین سیاست نکبت بار بوده است. طی چند دهه گذشته یکی از بزرگترین اشتباهات صنعت نفت و گاز کشور با وابستگی شدید خانه ها به انرژی گاز به وقوع پیوست اینکه چنین اشتباه بزرگی عمدی بوده یا سهوی نیاز به بررسی عمیق دارد.

سوختن سالانه ۵ میلیارد دلار در آتش بی‌تدبیری مجلس و شهرداری

از جمله عواقب سنگین  وابستگی کامل گرمایش خانه ها به انرژی گاز عبارتند از:

1-با روند برداشت ایران و قطر از مخزن پارس جنوبی و میزان برداشت از سایر مخازن گاز و روند کاهش فشار گاز مخازن، میزان گاز قابل برداشت طی بیست سال آینده به نصف می رسد و امکان تامین گاز کل خانه ها وجود نخواهد داشت. بدون تردید در سی سال آینده امکان تامین گاز حتی نیمی از مصارف خانگی نیز در زمستان وجود نخواهد داشت. 

2-عامل اصلی آلودگی هوای شهرهای بزرگ در زمستان گاز طبیعی است. حدود 70درصد آلودگی ناشی از انتشار co2 در ماه های سرد سال در تهران و کلانشهرها مربوط به مصرف گاز طبیعی در خانه ها است که می بایست بهر طریق ممکن این معضل پر هزینه که عامل افزایش بسیاری از بیماری هاست مهار گردد.

3-بخش خانگی در زمستان حدود 70درصد گاز کشور را به خود اختصاص می دهد و منجر به قطع گاز واحدهای بزرگ صنعتی و پتروشیمی کشور می گردد. این روند تمسخر آمیز  و دردناک سالانه چندین میلیارد دلار خسارت به اقتصاد ملی وارد می کند.

4-در ماه های سرد سال که راندمان نیروگاه ها تا 20 درصد قابل افزایش است به سبب کمبود گاز برخی نیروگاه ها از مدار تولید خارج می شوند و سایر نیروگاه ها نیز با  ظرفیت پائین تولید می نمایند در صورتی که اگر گاز نیروگاه ها تامین شود، نیروگاه های موجود قادر به تامین برق مورد نیاز جهت جایگزینی نیمی از مصرف گاز خانه ها با برق را دارند.( میزان هدر رفت در خطوط انتقال برق کمتر از نصف خطوط انتقال گاز است) 

5-به هر طریق ممکن باید طی پنج سال آینده حداقل 50 درصد گرمایش خانه ها خصوصا در شهرهای بزرگ بر پایه برق باشد و برق جایگزین گاز شود. در گام اول می بایست فیش انرژی جایگزین فیش گاز و برق شود تا انگیزه مالی جهت استفاده از گاز بجای برق کاهش یابد.

6-با جایگزینی 50 درصد گاز خانگی با برق امکان تامین کل گاز مورد نیاز نیروگاه های حرارتی مهیا خواهد شد و نیازی به گازوئیل سوز کردن نیروگاه ها و کاهش تولید آنها به 50 درصد ظرفیت قابل تولید وجود نخواهد داشت. با این اقدام نیازی به واردات سه تا 5 میلیارد دلار گازوئیل جهت تامین سوخت نیروگاه ها نخواهد بود و نیروگاه ها ضمن تولید حداکثری قادر به سود آوری مناسب و سرمایه گذاری جهت افزایش راندمان تاحدود 60درصد خواهند گردید. افزایش راندمان نیروگاه های گازی امری اجتناب ناپذیر است و باید به هر طریق ممکن اجرایی شود.

روش تامین برق مورد نیاز جهت جایگزینی با نیمی از گاز مصرفی خانه ها با اولویت شهرهای بزرگ:

1-حدودسی درصد برق کشور در انواع کولرهای آبی و گازی مصرف می شود که در زمستان این بخش از مصرف حذف می شود.

2- حدود 15 درصد برق کشور در چاه های آب کشاورزی استفاده می شود که عمده این مصرف در زمستان وجود ندارد.

3- میزان تولید برق نیروگاه ها در ماه های سرد سال حدود 20 درصد افزایش می یابد.یعنی اگر گاز نیروگاه های حرارتی در زمستان تامین شود بدون هیچگونه سرمایه گذاری میزان تولید برق 20 درصد معادل 14 هزار مگاوات( معادل 14 برابر ظرفیت اسمی نیروگاه هسته ای بوشهر) افزایش می یابند.

 4-با جایگزینی برق به جای گاز ، مصرف انرژی در خانه ها بهتر مدیریت می شود و دیگری نیازی به باز کردن پنجره ها جهت جبران کمبود اکسیژن وجود نخواهد داشت. در فرهنگ ایرانیان ارزش برق بیشتر از گاز درک می شود.

5- برق را از طرق مختلف می توان تامین نمود از جمله از طریق: نیروگاه های خورشیدی، نیروگاه های آبی، نیروگاه های تلمبه ای ذخیره ای(جهت پیک سایی)، نیروگاه های بادی، نیروگاه هسته ای بوشهر و واردات

6- حمایت از توسعه استفاده از سلول های خورشیدی تولید برق در پشت بام خانه ها و بدنه برج های بزرگ و سایر نقاط مناسب قابل نصب درون شهرهای بزرگ

 7-انعقاد قرارداد های تهاتری واردات و صادرات برق جهت کمک به پیک سایی برق در ساعات اوج مصرف

8- سایر روش ها