رنج دامداران از صنعت دام
به گفته برخی از فعالان صنعت کشاورزی در حال حاضر بخش اعظمی از دامداران برای تامین علوفه و خوراک دام از دارایی خود هزینه می‌کنند.
به گزارش اکونگار به نقل از دنیای اقتصاد؛ در حال حاضر در صنعت دامداری بیش از ۸۰ میلیون دام در رده سبک و سنگین در مناطق مختلف کشور ما وجود دارند که تامین نیاز خوراک این تعداد از دامها مهم‌ترین چالش صنعت دامداری کشور به‌‌‌شمار می‌رود.
از سوی دیگر با تضعیف علفزارها و مراتع میزان وابستگی کشور به واردات این نوع از نهادههای دامی افزایش یافته و در مقابل با وجود خشکسالی‌‌‌های گسترده اخیر دامداران برای تامین نیازهای دام‌‌‌های خود با چالش‌‌‌هایی روبه‌‌‌رو شده‌‌‌اند. با توجه به اینکه صنعت دامپروری یکی از منابع اصلی برای تولید مواد غذایی پروتئینی کشور است و در زمینه اقتصادی نیز با اشتغال چند میلیون نفر در بخش‌‌‌های مختلف بهره‌‌‌برداری و دامداری گردش مالی بالایی برای اقتصاد کشور ایجاد می‌کند، پس از جنبه‌‌‌های گوناگون اهمیت فراوانی برای این صنعت می‌توان قائل شد.
اما مشکلات این صنعت تنها مربوط به تامین خوراک نیست. متاسفانه در حال حاضر دامداران از چالش‌‌‌های کمبود سوخت، کمبود و گران بودن داروهای وارداتی، تصمیمات خلقالساعه بلای جان تولیدکنندگان و گرانی نهادههای دامی سخن می‌‌‌گویند و معتقد هستند اگر این چالش‌‌‌ها رفع نشود بخش اعظمی از تولیدکنندگان این صنعت را ترک خواهند کرد.
برای تامین علوفه و خوراک دام از جیب هزینه می‌‌‌کنیم
به گفته برخی از فعالان صنعت کشاورزی در حال حاضر بخش اعظمی از دامداران برای تامین علوفه و خوراک دام از دارایی خود هزینه می‌کنند، چرا که به گفته این عده سبوسی که در تابستان کیلویی ۶هزار تومان و به صورت اقساطی به آنها ارائه میشد با کمبود مواجه شده است.
در همین راستا حسین شعبانی، دامدار سنتی با تایید سخنان فعالان گفت: در حال حاضر مجبور به خرید این خوراک با قیمت هر کیلوگرم ۹هزار تومان هستیم، ضمن اینکه به ازای هر دام در ماه ۱۵ کیلوگرم سهمیه برای دامداران در نظر می‌‌‌گیرند که این میزان صرفا خوراک یک روز دام به حساب می‌‌‌آید.
او افزود: همچنین هم‌اکنون شیر را کیلویی ۱۲ تا ۱۳هزار تومان از ما خریداری می‌کنند، اما برخی اقلام خوراک دام مانند کنسانتره را باید با قیمت هر کیلوگرم ۱۴هزار تومان تهیه کنیم.
این فعال صنعت دامداری یادآور شد: در گذشته قیمت خوراک دام آزاد و دولتی متفاوت بود که باعث میشد بتوانیم برخی از اقلام را با قیمت مناسب تهیه کنیم، اما در حال حاضر قیمت آزاد و دولتی فرقی ندارد.
او ضمن اشاره به اینکه افزایش قیمت و کمبود خوراک دام می‌تواند از علل گرانی گوشت باشد، گفت: امسال حدود پنج هکتار گندم کشت‌شده را از یک کشاورز به صورت سبز خریداری کردم تا بتوانم نیاز خوراک دام‌‌‌های خود را تامین کنم.
شعبانی تصریح کرد: به علت کمبود خوراک، دام به اندازه کافی سیر نشده و لاغر به کشتارگاه می‌رود، گوسفند اگر پروار باشد شاید بتواند کمی از کمبود گوشت بازار را جبران کند و در کنار آن دامدار هم به سود برسد.
ضرورت ساماندهی وضعیت سوخت‌‌‌رسانی به دامداران
نفت برای دامداران همان قدر اهمیت دارد که جو و یونجه، اما تجربه به دامداران ثابت کرده که هر وقت به چیزی وابستگی بیشتری دارند، در ارگان‌‌‌های دولتی برای به دست آوردن همان محصول یا نهاده، بیشتر اذیت می‌‌‌شوند و معطل می‌‌‌مانند.
داستان نفت و گازوئیل دامداران برای گرم کردن دامداری‌‌‌هایشان در فصل زمستان هم از این قاعده مستثنی نیست و مشکلات برای دریافت سهمیه نفت بسیار زیاد است. عجیب اینکه در این چرخه به گفته دامداران ناکارآمدی نیز وجود دارد که مسوولیت مستقیم آن با جهاد کشاورزی استان‌‌‌هاست.
برای مثال یکی از موارد ناکارآمدی سپردن امور به یک کافی‌نت در شهرها و گرفتن پول از دامدارانی است که دغدغه‌مند هستند و برخی‌‌‌شان حتی مبالغی را هزینه کردهاند که از ارزش کل نفت دریافتی‌شان بیشتر بوده است. برای مثال ۲۰۰هزار تومان هزینه کردهاند که ۶۵هزار تومان نفت دریافت کنند! جالب اینکه عزمی هم برای اصلاح امور در این زمینه نیست و همچنان جهاد کشاورزی بر همان روال پافشاری می‌کند؛ روندی که دامداران در آن ناراضی هستند و مشخصا برخی کارکنان جهاد کشاورزی نیز به آن اذعان دارند، اما معتقد هستند که نمی‌توانند برای اصلاح امور کاری کنند.
یکی از همین کارکنان که نخواست نام خودش را فاش کند اعلام کرد: وقتی تمام امور به یک کافی‌نت سپرده می‌شود و او برای پرینت گرفتن یک برگه ۱۵هزار تومان دریافت می‌کند و دست آخر هم وقتی اعتراضی می‌شود با این عامل چرخه معیوب برخورد نمی‌شود، مشخصا مردم ناراضی می‌‌‌شوند.
درست است که این هفت خوان عجیب و غریب بوروکراتیک باید یک‌بار طی شود اما باید به یاد داشت که سهمیه‌‌‌های سوخت دامداران ماهانه است و به جای اینکه به یکباره سه ماه را به دامداران بدهند، باید هر ماه دامداران وانت‌بار و بشکه کرایه کرده و نفت موردنیاز خودشان را دریافت کنند!
شگفت‌‌‌آور این است که تمام این کارها می‌تواند با یک سامانه برخط که تمام ادارات به آن دسترسی داشته باشند، به صورت ساده انجام شود اما مشخص نیست، چرا یک‌بار برای همیشه سامانه توزیع سوخت ساماندهی نمی‌شود آن هم وقتی که ربع قرن بیست و یکم را هم کم‌کم پشت سر می‌‌‌گذاریم و دنیا در حال گذار از دوران کاغذ‌بازی است.
داروهایی که به صرفه نیست
در حال حاضر بخش دارو و تامین اجتماعی یکی دیگر از چالش ما در تولید دام و طیور است. علی سبزه‌‌‌پرور، یکی از دامداران البرزی با بیان این مطلب گفت: داروهای مصرفی دام ما از کشور‌‌‌های مختلف مانند اسپانیا، هلند و خود ایران هم هست که هزینه‌‌‌های آن آزاد است. قبلا دامپزشکی برای تب برفکی مایه‌کوبی می‌‌‌کرد که داروی همه رایگان بود. اما چند روز پیش برای ۲۵۰ گاو ما مایه‌کوبی کردند که حدود ۱۵ میلیون و ۵۰۰هزار تومان هزینه‌‌‌اش شد.
او در پاسخ به این سوال که اگر حیوان گرفتار بیماری خاصی شود چه می‌‌‌کنید؟ گفت: ابتدا سعی می‌‌‌کنیم درمان کنیم اما اگر درمان نشد ذبح می‌‌‌کنیم. گاهی عفونت در بدن حیوان بسیار است و غیرقابل استفاده می‌شود.
او همچنین در پاسخ به این سوال که بابت پولی که به تامین اجتماعی پرداخت می‌‌‌کنید خدماتی می‌‌‌گیرید؟ توضیح داد: اینجا آمریکا و هلند نیست که خدمات ارائه دهند، در کل تامین اجتماعی سعی می‌کند به هر دلیلی که شده از زیر بار مسوولیت فرار کند و خدمات ندهد و بیشتر نیت دارد که پول بگیرد اما خدمات ندهد. یک‌سری کارگر افغانی داریم که روزمزد هستند؛ بار خالی می‌کنند و کارهایی از این دست انجام می‌دهند. کارگرهای ثابت ما ایرانی هستند که بیمه دارند. بازرس تامین اجتماعی می‌‌‌آید و نام کارگر افغانی که تازه وارد شده را یادداشت می‌کند و می‌رود. می‌‌‌خواهیم این کارگر را بیمه کنیم اما می‌‌‌گویند چون کارت ملی و مدارک ندارد نمی‌شود ولی با این حال نامش را ثبت می‌کنند و حق بیمه و جریمه را از ما می‌‌‌گیرند و می‌‌‌روند.
همه چیز گران شده است
یک فعال بخش دام و طیور استان سمنان در راستای مشکلات تولید دام، با بیان اینکه قیمت نهاده‌‌‌هایی مانند سویا در سه سال اخیر چهار برابر شده است، گفت: دامداران دیگر توان تولید ندارند. از سوی دیگر نباید چندان به ارقام توجه داشت زیرا همین حالا به‌‌‌رغم اینکه اعلام شده دام زنده ۲۶۰هزار تومان و گوساله ۲۱۰هزار تومان قیمت‌گذاری شده، هرگز نزدیک به این قیمت هم از دامداران خرید نمی‌شود.
مهدی عامری با بیان اینکه دامداران حاضر هستند گوساله‌‌‌های گوشتی خودشان را کیلوگرمی ۲۰۰هزار تومان هم بدهند، اما خریدار نیست، افزود: از سوی دیگر مشکل ما اینجاست که دام سبکی دیگر نمانده است چرا که با این همه مشکلاتی که دامداران دارند دیگر کسی دام نگهداری نمی‌‌‌کند.
او عامل گرانی را سیاست‌‌‌های نادرست دولتی دانست و تاکید کرد: امروز مشکل ما عرضه است. ما واحد تولید گوشت در استان سمنان کم نداریم اما مشکل اینجاست که این دامها باید عرضه شوند تا بازار عرضه و تقاضا تراز شود اما دامدار با تمام مشکلاتش حتی اگر دام خود را ۳۰۰هزار تومان هم بفروشد بازهم سود نخواهد کرد.
واکنش‌‌‌ها به گرانی اقلام به‌خصوص گوشت و مرغ در روزهای اخیر در استان سمنان فراوان بوده است تا جایی که حجت‌الاسلام عباس امینی امام جمعه شاهرود در نشست شورای اداری این شهرستان مسوولان را مورد خطاب قرار داد و اعلام کرد که این دست گرانی‌‌‌ها در سال انتخابات به صلاح کشور نیست و همچنین خواستار دقت نظر بیشتر مسوولان شد.
تصمیمات خلقالساعه بلای جان تولیدکنندگان
وجود بیش از هفت میلیون و ۸۰۰ رأس انواع دام در اصفهان با تولید سالانه یک و نیم میلیون تن شیر خام، باعث شده که این استان بتواند رتبه نخست تولید شیر خام در کشور را به دست بیاورد و به عنوان قطب تولید فرآورده‌‌‌های لبنی و دامی در کشور مطرح شود.
مهدی بابایی، از جمله فعالان حوزه دامپروری با بیان این مطالب در پاسخ به این سوال که تا چه حد توسعه دامپروری با توجه به مشکلاتی که اصفهان در حوزه کشاورزی دارد، می‌تواند موثر باشد، اظهار کرد: عمده خوراکی که به دامها داده می‌شود از استان‌‌‌های دیگر به اصفهان وارد می‌شود و با وجود کم‌آبی علوفه از خوزستان، کردستان و کرمانشاه تامین و با مدیریت خوب دامداری و تولید شیر انجام می‌شود.
او افزود: می‌توان گفت ما با پرورش دامها می‌توانیم آب مجازی وارد استان کنیم، چرا که اقلام خوراکی موردنیاز از استان‌‌‌های دیگر به اصفهان آورده می‌شود و قطعا با توجه به شرایط موجود این موضوع کمک موثری به اصفهان خواهد کرد.
بابایی گفت: در حال حاضر به لحاظ آماری ۱۷درصد شیر کشور در اصفهان تولید می‌شود و این استان بالاترین میزان تولید شیر در کشور را دارد.
او در نهایت افزود: در حال حاضر صنعت دامداری کشور با حذف ارز واردات نهادههای دامی و از سوی دیگر با شدت گرفتن بحث خشکسالی در استان‌‌‌ها و در نتیجه نبود مراتع کافی برای تغذیه دامها با مشکلات بسیاری مواجه است. دامداران کوچک به تدریج در حال از بین رفتن و رها کردن شغل خود هستند. بسیاری از فعالان این بخش معتقدند که آزادسازی قیمت‌ها مشکلات این صنعت را چند برابر کرده است و بخش خصوصی متضرر اصلی این اوضاع است. باید دولت بیش از پیش در رفع مشکلات کمک کند و با تصمیمات خلقالساعه باعث مشکلات بیشتر برای دامداران نشود.
