هاب انرژی منطقه یا منفعل منطقه؟/تبدیل به واردکننده فرآورده از عراق خواهیم شد

به گزارش اکونگار به نقل از ایلنا، بنا بر آنچه در رسانه‌های عراقی عنوان شده این کشور برنامه‌هایی در دستور کار دارد که در زمینه فرآورده‌های نفتی به خودکفایی برسد.

بر این اساس با وجود تاخیر نسبی و شرایط پیچیده در عراق، این کشور در حال انجام ده‌ها پروژه نفتی و پالایشگاهی تخصصی است که می‌تواند این کشور را در زمینه فرآورده‌های نفتی به خودکفایی برساند و میلیاردها دلار که سالانه برای واردات این فرآورده‌ها از جمله بنزین، گازوئیل و غیره از کشورهای همجوار هزینه می‌شد را صرفه‌جویی کند. ضمن اینکه پس از تامین نیاز شهروندان به نفت سفید، گاز مایع و گازوئیل، برنامه‌ریزی می‌کند تا نیمه سال ۲۰۲۴ یا اواخر آن، به خودکفایی در زمینه بنزین برسد.

این گزارش حاکی است؛ براساس اعلام وزارت نفت عراق، این کشور در سال آینده، خودکفایی در همه فرآورده‌های نفتی و سوخت را اعلام خواهد کرد و پرونده واردات پس از فعالیت ده‌ها پالایشگاه پیشرفته با ظرفیت تولیدی بالا در اکثر استان‌های این کشور بسته می‌شود.

حمیدرضا صالحی در ارزیابی برنامه‌های ایران و کشورهای همسایه در حوزه تولید و صادرات فرآورده اظهار داشت: در حال حاضر عراق در حال برنامه‌ریزی برای ساخت چندین پالایشگاه جدید است. بر این اساس بنا دارد که  ۶ پالایشگاه ۱۲۰ هزار بشکه‌ای بسازد که هر کدام ۲ تا ۳ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری نیاز دارد، این کشور با بسیاری از شرکت‌های بزرگ بین‌المللی وارد قرارداد شده و پروژه‌ها را برنامه‌های بلندپروازانه‌ای پیش می‌برد. ما نیز در حوزه فرآورده‌ها با توجه به مدار آمدن ستاره خلیج فارس توانستیم خودکفا شویم و واردات بنزین نداشته باشیم. اما با توجه به عدم تدوین پروژه‌های جدید و البته رشد مصرف دچار ناترازی در دو بخش بنزین و گازوئیل شدیم و اکنون به سمتی می‌رویم که واردات فرآورده داشته باشیم.

وی افزود: هر کشوری که دارای استراتژی در حوزه انرژی است و برنامه ترسیم می‌کند که چگونه قیمت را تعیین، صادرکننده و یا واردکننده فرآورده باشد، می‌تواند موفق باشد. مثلا کشورها یک پلن بلندمدت تدوین و  طراحی می‌کنند و برنامه‌های پایین‌دستی را نیز مطابق برنامه‌های بالادستی تدوین و اجرا می‌کنند، ما متاسفانه در بحث بهینه‌سازی مصرف و تولید به دلیل اقتصاد دولتی و دستوری به مشکل خورده‌ایم، پروژه‌های عمرانی اجرا نشده، درآمدهای دولت به دلیل کاهش تولید و صادرات نفت پایین آمده و پروژه‌های عمرانی یا انجام نشده و یا اینکه روند اجرا بسبار کند است. علاوه بر اینها اجازه ندادیم که بخش خصوصی هم سرمایه‌گذاری کند.

این عضو کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی گفت: عراق در پروژه‌های جدید خود به این سمت رفته که بخش خصوصی بتواند در حوزه پالایشگاهی سرمایه‌گذاری کند به این ترتیب که نفت را با نرخ پایین در اختیار این سرمایه‌گذاران قرار داده و فراورده را نیز با نرخ بالاتری خریداری می‌کند، همچنین از سرمایه‌گذار حمایت می‌کند، نتیجه اینکه با حمایت از تولید داخل از واردات فرآورده‌ای که با نرخ فوب خلیج‌فارس جلوگیری می‌کند، اما در ایران در زمینه تولید فرآورده سیاست مناسبی نداریم بنابراین آسیب می‌بینیم و در حوزه سوخت و دیگر حامل‌های انرژی ناترازی داریم.

وی تاکید کرد: برای عبور از این شرایط باید سندی تعریف و در مجلس مصوب شود و همه به آن تمکین کرده و از همان مسیر حرکت کنیم. به این ترتیب می‌توانیم مشکلات‌مان را کم کنیم اما در شرایطی که کشورهای دیگر یک مسیر جدی در این حوزه تعریف کرده‌اند ما بخواهیم با همین فرمان حرکت کنیم، تبدیل به واردکننده فرآورده از عراق خواهیم شد و درواقع یک بازار  ۸۰ میلیونی را در اختیار کشور همسایه قرار می‌دهیم و به جای اینکه بتوانیم هاب انرژی منطقه و صادرکننده فراورده باشیم و قیمت منطقه را تعریف کنیم، منفعل خواهیم شد و کشور عراق نه تنها در ایران اردو می‌زند بلکه در چند سال آینده این نقش را ایفا خواهد کرد، یعنی ما هم بازار را از دست می‌دهیم و هم نقش هاب شدن در حوزه انرژی را، به عبارت دیگر اگر دیر حرکت کنیم مغلوبه خواهیم بود.

صالحی بیان داشت: ما باید تدبیر کنیم و با حمایت و استفاده از توان و ظرفیت بخش خصوصی کشور برای آبادنی و توسعه درآمد خارجی را هم بالا ایجاد کنیم. نتیجه اینکه از لحاظ استراتژیک هم توانسته‌ایم در نقاط محکمی سرمایه‌گذاری کرده و به امنیت ملی کشور دو چندان فایده برسانیم.