چرا مکانیسم دولت در دستیابی به ارز صادراتی اشتباه است؟

به گزارش اکونگار به نقل از تجارت نیوز ؛  ارز حاصل از صادرات تبدیل به میدان رقابت دولت و صادرکنندگان شده است. در یک سوی زمین وزیر صمت، از عملکرد شایسته صادرکنندگان در تحویل ارز حاصل از صادرات می‌گوید و بر پیگیری بازگشت ارز حاصل از صادرات تاکید ویژه می‌کند و در سوی دیگر صادرکنندگان دلایل خود را برای امتناع از عرضه تمام ارز حاصل از صادرات در سامانه نیما برمی‌شمرند.

شماری شرکت‌ها از قبیل فولاد مبارکه به صراحت و با انتشار نامه به درخواست وزارت صمت واکنش نشان می‌دهند و شماری دیگر که از موقعیت فولاد مبارکه برخوردار نیستند با روش‌های کج‌دار و مریز از ارائه ارز حاصل از صادرات در نیما شانه خالی می‌کنند.

پیامد این بازی ارزی میان دولت و صادرکنندگان ورود هر چه کمتر ارز به بازار کشور و بهانه‌ای برای پرواز دلار می‌شود. موضوعی که به گفته محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس، مایه افتخار مجلس است که چنین نرخ‌هایی را 1.5 ماه قبل پیش‌بینی کرده‌اند.

تلاش صادرکنندگان بر حفظ ارز منطقی است

مسعود دانشمند، عضو اتاق بازرگانی، در گفتگو با تجارت‌نیوز جزئیات بیشتر این بازی ارزی را تشریح کرد و گفت: عملکرد صادرکنندگان جای تعجب ندارد. در شرایط امروز و با توجه به قیمت روزافزون دلار منطقی است که صادرکنندگان به دنبال عرضه ارز در بازار آزاد باشند.

او افزود: وقتی فاصله دلار نیما و دلار بازار آزاد ارقامی بین 28 هزار و 500 تا بیشتر از 50 هزار تومان است صادرکننده دارایی خود را در بازار آزاد می‌فروشد تا پول بیشتری به دست آورد؛ بنابراین چالشی که در بین صادرکنندگان و وزارت صمت شکل گرفته برآمده از عملکرد نادرست صادرکننده نیست. بلکه مکانیزم اشتباهی است که دولت در دریافت ارز از صادرکننده در پیش گرفته است.

این کارشناس اقتصادی ادامه داد: تامین ارز برابر با ممکن شدن واردات و در پی آن چرخیدن چرخ صنایع و تولید است؛ پس نبود ارز به معنای کاهش تولید کشور و پایین آمدن درآمد دولت از محل تولید است.

بنابراین با کمبود ارز درآمدهای پیش‌بینی‌شده در بودجه دولت هم افت می‌کند. در پی این اتفاق دولت با هدف جبران کمبود بودجه اقدام به چاپ اسکناس می‌کند، چون هزینه‌های دولت به قوت خود باقی است.

چاره کار تعریف مکانیزم درست است

دانشمند جمع‌بندی خود را از آنچه این روزها بر سر بازگشت ارز حاصل از صادرات میان دولت و صادرکنندگان شکل گرفته این گونه بیان کرد: چاره کار در فشار گذاشتن صادرکننده نیست، بلکه تعریف یک سازوکار درست و کاهش فاصله قیمت ارز نیمایی و ارز آزاد است؛ در غیر این صورت در شرایط کنونی که بهای ارز رشد می‌کند تمایل صادرکنندگان به حفظ ارز بالا می‌رود.

او افزود: مسیری که دولت سیزدهم در دستیابی به ارز حاصل از صادرات پیش گرفته ادامه همان مسیری است که دولت‌های پیشین پیش گرفته بودند و جواب نداده است.

گفتنی است یکی از اصلی‌ترین دلایلی که سبب می‌شود صادرکنندگان از تحویل ارز به دولت امتناع کنند این است که برای تامین نیازهای تولید باید این ارز را خرج کنند و نمی‌خواهند کنترل تامین ارز موردنیاز خود را در اختیار دولت قرار دهند. چون در این زمینه اعتمادی به سازوکارهای دولتی ندارند. در همین شرایط است که وزارت صمت همچنان سازوکار همتایان خود در دولت‌های پیشین را ادامه می‌دهد و بر اجرای آن تاکید دارد.