واردات خودروهای برقی بدون پشتوانه خدمات پس از فروش/ تکرار تجربه خودروهای گازسوز؟

به گزارش اکونگار به نقل از خبرگزاری بازار، خودروهای برقی بدون پشتوانه خدمات پس از فروش یا آموزش تکنسین جهت تعمیر و نگهداری بزودی معضل جدید حمل و نقل کشور خواهند بود. موفقیت فروش خودرو در بازارهای جهانی با سه پارامتر؛ خدمات پس از فروش، برند و کیفیت ارتباط مستقیمی دارد. مساله ای که اگر بخش خصوصی یا متولیان برقی در کشور به آن توجه ویژه نداشته باشند، پروژه برقی سازی در کشور را با شکستی مشابه خودروهای گازسوز مواجه خواهد کرد، برای بررسی این موضوع با علی میرزایی کارشناس راهبرد و تکنولوژی های برقی به گفت و گو پرداختیم:

به عنوان پرسش نخست، شرایط خدمات پس از فروش خودروهای برقی همگام با عرضه و رقابت این محصولات در بازارهای جهانی درحال چه نوع تغییری است؟

چشم انداز برقی شدن وسایل نقلیه در حال تغییر شکل صنعت خودروسازی در جهان است. این تحول شامل تغییرات بی‌شمار و اساسی در قوای محرکه، اجزای خودرو، شبکه پیچیده سیستم‌های الکتریکی و الکترونیکی است. همین مساله سبب ایجاد دگرگونی در خدمات پس از فروش خودروسازان نیز شده، از همین رو خدمات پس از فروش خودروهای الکتریکی باید در بازار فعال و پویا باشد. بنابراین تولیدکنندگان باید برنامه ریزی مناسبی برای دهه آینده داشته باشند تا ارزش خودروهای الکتریکی افزایش یابد. قطعا مسیر تکاملی حمل و نقل الکتریکی در سال های آینده تکامل خواهد یافت، از همین رو سازندگان خودرو کاهش ۳۰ تا ۵۰ درصدی در هزینه های تعمیر و نگهداری خودروهای برقی در مقایسه با موتورهای احتراق داخلی آنها پیش بینی کرده اند. 

چشم انداز حمل و نقل برقی (با توجیه اقتصادی درازمدت) نیازمند تربیت نسل جدیدی از تکنسین های ماهر در کالیبراسیون، سیستم‌های برقی، قوای محرکه و به روز رسانی سیستم ها و نرم افزارها و عیب یابی الکترونیکی پیشرفته است. رشد و استفاده از وسایل نقلیه برقی در بازارهای مختلف متفاوت است. صنعت خودرو با سرعت بی‌سابقه‌ ای در حال تغییر و قطعه سازان خطوط تولید خودرو به چالش های جدیدی کشیده شده اند.

این قطعه سازان باید خود را متناسب با سلیقه مشتریان، تکنولوژی و سیاست های تغییر دهند. در این عصر دگرگونی سریع حمل و نقل، رویکرد «صبر کنیم و ببینم بقیه چه می کنند» دیگر راهبرد عاقلانه ای نیست.

چرا می گویند هزینه تعمیر و نگهداری خودروهای برقی نسبت به سایر خودروهای بنزینی، گازسوز و گازوئیلی کمتر است؟ آیا تعمیر باتری خودروهای برقی مانند سایر خودروها توسط تعمیرکاران قابل انجام است؟

خودروهای برقی دارای قطعات متحرک کمتری هستند، در این محصولات اقدامات نگهداری مانند تعویض روغن موتور، تعویض فیلتر هوا و غیر حذف شده است، رشد تولید و افزایش عرضه این محصولات مشاغلی مانند اتوسرویس ها، فروشگاه های لوازم یدکی و مکانیکی ها را تحت تاثیر قرار دهد. فعالیت شرکت ها یا اتوسرویس ها روی باتری که قطعه اصلی خودرو برقی است، به دلیل گارانتی این قطعه شدیدا محدود خواهد بود.

البته افزایش تقاضا برای تخصص تعمیرات مرتبط با قطعات الکتریکی، کابل‌های ولتاژ بالا و خدمات مرتبط با باتری بیشتر می‌شود. این موضوع فرصت‌ های جدید برای توسعه مهارت های مانند تشخیص، نگهداری، جایگزینی و بازیافت باتری ها ایجاد می‌ کند. مراکز خدمات تخصصی خودروهای برقی توسط خود خودروسازان ایجاد خواهد شد، باتوجه به اینکه محصولات برقی نیاز به تخصص در قوای محرکه الکتریکی، عیب یابی باتری و اقدامات ایمنی ولتاژ بالا دارد، سهم خدمات تعمیرکاران مستقل کمتر شود. گارانتی در تعمیر و یا تعویض قطعات خودروهای تمام الکتریکی نقش بسزایی دارد.

آیا خودروهای برقی نسبت به خودروهای مجهز به موتورهای درونسوز سیستم یکپارچه تری دارد؟ در خودروهای برقی تعمیر قطعات سیستم های انتقال قدرت امکان پذیر است؟

باتوجه به مزایایی تجاری و فنی، فناوری‌ های قوای محرکه روز به روز تخصصی تر و یکپارچه تر می‌ شوند. به عنوان مثال در خودروهای برقی سامانه محرک ای-اکسل یا همان E-Axle وجود دارد که چندین بخش از فناوری محرک برقی مانند موتور الکتریکی، مجموعه دنده کاهش (گیربکس) و الکترونیک قدرت در یک بسته قرار دارد. این تکنولوژی همه کاره نیاز به فضای کمتری نسبت به مجموع قطعات خود دارد و به راحتی در طراحی خودروهای جدید تعبیه می شود. این نوع محور محرک علاوه بر نداشتن پیچیدگی و کاهش تعداد قطعات، ساخت آن مقرون به صرفه تر است. نکته مهم این است که E-Axle طوری طراحی شده است که تعمیر آن برای کشور مونتاژ کننده و مصرف کننده گران تمام خواهد شد. ممکن است تعویض به جای تعمیر قطعات در آینده در خودروهای برقی بیشتر مرسوم شود که درآمد قابل توجهی برای صاحبان تکنولوژی خواهد داشت.

گفته می شود بدنه خودروهای برقی نسبت به سایر خودروها مقاوم تر است، به نظر شما شرایط نگهداری بدنه این محصولات در زمان بروز تصادف برای مصرف کننده چگونه خواهد بود؟

پیچیدگی نگهداری باتری خودروهای برقی ممکن است منجر به کاهش تعمیرات بدنه برای حوادث و تصادفات جزئی شود، زیرا مصرف کننده، تولید کننده و بیمه گذار ریسک احتمالی صدمه وارده به باتری را به خاطر آسیب بدنه را قبول نخواهند کرد.

ایستگاه های شارژ خودروهای برقی در کشورهای مصرف کننده این محصولات، نیازمند ارتقا یا تعمیر هستند؟

فرصت‌های زیادی برای نصب، نگهداری و ارتقای ایستگاه‌های شارژ برای استفاده خصوصی و عمومی وجود دارد. آنچه در کشورهای پیشرو میبینیم افزایش تعمیرات تخصصی از سخت افزار تا نرم افزار و ارتباطات اینترنتی این شارژرها است.

پیشتر در مصاحبه ای با شما به چالش به روز رسانی نرم افراز خودروهای الکتریکی اشاره کردید، در صورت واردات این محصولات به کشور، چه چالشی گیربان مصرف کنندگان را می گیرد؟

همانطور که پیشتر اشاره کردم که خودروهای برقی تعمیر و نگهداری مکانیکی ساده تری نسبت به سایر خودروها دارند، به‌ روزرسانی‌ های نرم‌افزار و ویژگی‌ های اتصال به شبکه خودرو پیچیده تر می شود. از همین رو خودروهای الکتریکی وابستگی فراوانی به کشور مبدا تولید دارند. شاید در آینده که حجم واردات و عرضه خودروهای برقی بدون زیرساخت و برنامه ریزی افزایش یابد، امنیت ملی در به روز رسانی مرتب و ارسال داده ها با کشور سازنده این خودروها مطرح شود.

عنوان پرسش پایانی، در کشور سیاستگزاران صنعتی باید چه برنامه ای جهت ارائه شبکه مناسب خدمات پس از فروش برای خودروسازان در نظر بگیرند؟

در حال حاضر تقربیا هیچ نهاد علمی و فنی در ایران نداریم که در راستای آموزش تکنسین ها و ارتقا کارگاه ها برای خدماتپس از فروش خودروهای برقی آمادگی ارائه خدمات داشته باشد. بخش خصوصی نیز هیچ برنامه محکمی برای سرمایه گذاری جدی در این زمینه ندارد که علت اصلی آن عدم قاطعیت در پیش بینی بازار خودروهای برقی ایران و عدم توجیه اقتصادی استفاده انبوه از این تکنولوژی در کشور است. متولیان برقی سازی در کشور هیچ پروتکل خاصی برای ارتقا نرم افزار خودروهای برقی وارداتی که دائما در حال جمع کردن داده های حمل و نقل در سطح ملی خواهند بود، تعیین نکرده است.