"اکونگار" از گسترش«فقر آموزشی»گزارش می‌دهد
محرومیت فرزندان کارگران از امکانات آموزش/ رواج تحصیل طبقاتی در کشور
فاصله خانواده‌های کارگری و اقشار کم برخوردار از تحصیل رایگان و آنچه اصل ۳۰ قانون اساسی نام دارد هر روز بیشتر می‌شود و نشان می‌دهد، این خانوادهها برای تحصیل فرزندانشان تمایلی ندارند. طبق آخرین آمارها ۱۲ هزار کلاس اولی در تهران امسال به مدرسه نخواهند رفت.
به‌گزارش اکونگار، فشارهای اقتصادی و بحران‌هایی که در خانواده‌های کارگری و فرودست ایجاد می‌کند تنها به مسایل مالی باز نمی‌گردد بلکه «فقر» پیش از موضوعات مالی به فرهنگ و جایگاه اجتماعی فرد و خانواده آسیب وارد می‌کند. در سال‌های اخیر نه‌تنها شاهد کوچک‌تر شدن سفرهای اقشار متوسط و پایین جامعه بودیم بلکه باید به کنار گذاشته شدن تحصیل کودکان و نوجوانان از برنامه خانوادهها اشاره کنیم.
کودکان کار راهی برای فرار از قانون/ تکلیف کارفرمایان مجرم چیست؟
طبق گفته جامعه‌شناسان و کارشناسان حوزه آموزش مهمترین عامل ترک تحصیل و عدم اشتیاق تحصیل، سوغاتی است که «فقر» در ایران پخش کرده است. در این مورد باید به آماری که به‌تازگی منتشر شده است اشاره کنیم، باتوجه به اتمام مهلت ثبت نام کلاس اولی‌ها، آمارها نشان می‌دهد که حدود 12 هزار کودک تهرانی از تحصیل باز مانده‌اند. هنوز آماری از کل کشور در دست نیست. این آمارها هر سال تکرار می‌شود و نشان می‌دهد که عدم اشتیاق به تحصیل در ایران رو به افزایش است. این آسیب می‌تواند برای «جامعه مدنی» و البته «حاکمیت» خطرات بسیاری به همراه داشته باشد. در این مورد باید اضافه کنیم که در اصل 30 قانون اساسی آمده است؛ حاکمیت باید تا پایان دوره متوسطه اسباب تحصیل رایگان را برای «ملت» فراهم کند ولی با این حال به‌دلیل افزایش چشمگیر مدارس غیردولتی و اشتیاق خانواده‌های برخوردار برای حضور فزرندانشان در مدارس لاکچری، به‌نظر دولت اقشار کم‌برخوردار و کارگری را فراموش کرده است.
در این مورد باید اضافه کنیم برخی تحلیلگران عوامل اجتماعی، اقتصادی، و فرهنگی را عامل بازماندن از تحصیل می‌دانند اما اینها عوامل بیرونی محسوب می‌شوند. به‌دلیل فشار اقتصادی برخی از خانوادهها بر این باورند که فرزندان، نیروی کار خانواده محسوب می‌شوند و فرستادن آنها به مدرسه به‌خصوص در مقاطع پایین به افزایش هزینه خانواده و کاهش درآمدها منجر می‌شود. طبق آخرین آمار مرکز پژوهش‌های مجلس بیش از 4 میلیون بازمانده از تحصیل در جامعه حضور دارند که اکثریت آنها به دلیل وضعیت مالی کسب دانش و علم را رها کرده‌اند
کلاس اولی‌های بازمانده از تحصیل
«مسعود بهرامی»، مدیرکل آموزش و پرورش شهرستان‌های تهران در واپسین روزهای منتهی به مهرماه و فصل شروع مدارس با اشاره به کودکان جامانده از تحصیل که همه آنها از اقشار فرودست جامعه محسوب می‌شوند می‌گوید: «حدود ۱۰۰۰۰ تا ۱۲۰۰۰ واجد شرایط ورود به کلاس اول ابتدایی، برای ثبت نام مراجعه نکرده‌اند. لذا از والدین می‌خواهیم برای ثبت‌نام کودکان خود زودتر اقدام کنند. سنجش کودکان در بدو ورود با پیگیری‌های انجام شده شرایط خوبی دارد، اما ثبت نام پایه اول دچار چالش است.»
ادامه حذف اقشار فرودست از کلاس‌های پایه
بنابر گزارشات منتشر شده تعداد کلاس اولی‌های سال گذشته یک میلیون و 690 هزار و 788 نفر بودند. از این میان یک میلیون و 306 هزار و 603 نفر از آنها ثبت‌نام کردند. به عبارتی حدود 23 درصد از کلاس اولی‌ها سال گذشته (1402) ثبت‌نام نکردند. این آمار نشان می‌دهد که تعداد کلاس اولی‌هایی که تاکنون ثبت‌نام نکرده‌اند نسبت به سال گذشته چهار درصد افزایش داشته است. توضیح ساده آن می‌شود که وزارت آموزش‌وپرورش در کاهش آمار سال گذشته نه تنها موفق نبود، بلکه بر این آمار افزوده هم شد.
البته تنها کلاس‌اولی‌ها نیستند که ثبت‌نام نکرده‌اند. سال گذشته پنج درصد از کلاس دومی‌ها، 6 درصد از کلاس چهارمی‌ها، چهار درصد از کلاس پنجمی‌ها و حدود چهار درصد از کلاس ششمی‌ها ثبت‌نام نکردند.
4 میلیون بازمانده از تحصیل
مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی به بررسی روند ترک تحصیل و جاماندگی از تحصیل در نظام آموزش‌وپرورش ایران پرداخت. بنا بر این گزارش در سال تحصیلی 1400-1401 بیش از 911 هزار نفر در سنین 6 تا 17 سال از تحصیل بازماندند 279 هزار دانش‌آموز هم ترک تحصیل کردند.
نکته مهم دیگر در این پرونده، جذب بازماندگان از تحصیل است، بررسی آمارهای مرکز پژوهش‌های مجلس نشان می‌دهد که از حدود چهار میلیون و 89 هزار بازمانده از تحصیل طی سال‌های تحصیلی 94-95 تا 98-99 فقط 178 هزار 238 نفر از آنها جذب شده‌اند. یعنی تنها 4.3 درصد از بازماندگان تحصیل طی چهار سال جذب شدند.
