لوازم‌خانگی داخلی؛ از سراب خودکفایی تا تولیدات بی‌کیفیت و گران
بسیاری از مصرف کنندگان معتقد هستند که لوازم خانگی ایرانی نسبت به قیمتی که در بازار ارائه میشوند، کیفیت بسیار پایین‌تری دارند و دوام و عمر کوتاهی نسبت به رقبای خارجی دارند.
به گزارش اکونگار؛ واردات لوازم خانگی که از ۶ سال پیش به‌دنبال محدودیت‌های ارزی ممنوع شد، همچنان ادامه دارد. این تصمیم جنجالی با طرح «حمایت از تولید داخلی» در این سال‌ها انتقاداتی مانند افزایش قاچاق، انحصارگرایی در تولید و نادیده گرفتن حقوق مصرف‌کنندگان را به‌دنبال داشته است. با این حال رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی، معتقد است چنین محدودیتی تا حدودی منجر به رشد سرمایه‌گذاری در این صنعت شده اما با افزایش قیمت دلار، تولیدکنندگان خواستار افزایش قیمت هستند.
پیش از این در مقاطع مختلف تولیدکنندگان لوازم خانگی خواستار افزایش قیمت‌ها شده‌اند و شاهد تأثیر وضعیت نوسانات دلار بر میزان فروش خود بوده‌اند.
چندی پیش اکبر پازوکی، رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز گفت: وقتی فولاد تولید داخل افزایش ۲۵ درصدی داشته و دلار برای تولیدکننده از ۳۹ هزار تومان به ۴۲ هزار تومان افزایش پیدا کرده است، به طور حتم تولیدکننده‌ی داخلی درصدد افزایش قیمت محصولاتش خواهد بود. حال اینکه با این افزایش موافقت شود یا خیر مشخص نیست.
ممنوعیت واردات لوازم خانگی طی سال‌های اخیر در این بازار انحصار ایجاد کرده است؛ با این همه موافقان ممنوعیت واردات لوازم خانگی معتقدند به دلیل تعدد تولیدکنندگان، برچسب انحصاری به بازار لوازم خانگی ایران نمی‌چسبد.
عباس هاشمی دبیر انجمن اقتصادی و ملی صنایع لوازم خانگی ایران در یادداشتی نوشت: بر این باور هستیم که افزایش قیمت بایستی در یک فضای کارشناسی شده و متناسب با هزینههای تولید و مولفه‌های اقتصادی صورت بگیرد. در سال گذشته، شاخص‌های کلان اقتصادی مانند تورم، رکود نسبی بازار، افزایش نیاز نقدینگی واحدها مشکلاتی ایجاد کرد.
همچنین تولیدگنندگان با محدودیت‌های تامین مالی بنگاه‌ها، قیمت‌گذاری دستوری، جولان کالاهای قاچاق، تحریم‌ها و فرآیند طولانی تخصیص ارز و مشکلات مالیاتی دست‌وپنجه نرم کردند؛ حال ضرورت دارد که در سال جاری بر اساس شاخص‌های اندازه‌گیری جهانی، وضعیت اقتصادی کشور صادقانه سنجیده شود و به صنعتگران پیام درستی منتقل گردد.
متاسفانه قیمت‌گذاری دستوری در صنعت لوازم خانگی سال‌هاست که گریبان تولید را گرفته است. قیمت‌گذاری در حالی اتفاق می‌افتد که نرخ تورم سال جاری حدود ۴۰ درصد بوده و شاهد نوسانات شدید نرخ ارز بوده‌ایم. همچنین نرخ سود تسهیلات و اوراق پرداخت شده به تولیدکنندگان تا مرز ۳۰ درصد بوده که رقم بسیار بالایی است و بازپرداخت آن برای تولیدکنندگان سخت و چالش برانگیز است.
از سوی دیگر عدم ثبات در تصمیم‌گیری‌ها و تغییرات پی‌درپی دستورالعمل‌ها و بخشنامه‌ها، سرمایه‌گذاری مولد را دچار مشکل کرده است. متاسفانه عدم هم‌راستایی صحبت‌های برخی مسئولان و دامن زدن مکرر به مقوله واردات، موجب به وجود آمدن رکود بیش از پیش در تقاضا شده است. در واقع برخی مسئولان به جای تحریک تقاضا و جلوگیری از استمرار رکود، با برخی اقدامات و اظهارنظرها بازار را در شوک بیشتری فرو می‌برند.
از طرف دیگر با کاهش قدرت خرید مردم، واحدهای تولیدی به فروش غیرنقدی و اقساطی محصولات خود روی آورده‌اند که این مسئله در کنار مشکلات تامین ارز موانع بسیاری را پیش روی تولیدکنندگان قرار داده است. همچنین شاهد این مسئله هستیم که رفع تعهدات ارزی به یک معضل برای تولیدکنندگان و بنگاه‌های اقتصادی صادراتی تبدیل شده است.
این مشکل برای واحدهایی که عمق ساخت داخل آنها بیشتر است، چالش‌های بیشتری را در پی داشته است؛ چرا که با هزینههای مواد اولیه، نیروی کار و تورم موجود عملا در حال تولید با ارز آزاد هستند.
از سوی دیگر تولیدکنندگان ارز را باید در سامانه نیما با رقم ۴۲ هزار تومان برگردانند که این موضوع امکان‌پذیر نیست و موجب توقف صادرات خواهد شد.
چالش مهم دیگر پیش روی صنایع لوازم خانگی ایران بحث صادرات است. درست است که تامین ارز برای کشور لازم است، اما مگر چند درصد ارزهای کشور از طریق صادرات صنعت لوازم خانگی تامین می‌شود؟ عمده تامین ارز این سامانه‌ها از طریق پتروشیمی، صنعت فولاد و مس است نه صنعت لوازم خانگی.
در جهت بهبود فضای کسب‌وکار و در امتداد شعار سال که جهش تولید با مشارکت مردم نامگذاری شده است باید فضا به گونه‌ای مهیا شود که واقعا بخش خصوصی بتواند فعالیت کند.
صنعت لوازم خانگی دارای ظرفیت بالا و در عین حال یک صنعت حساس در کشور است که به حمایت‌های بیشتری نیاز دارد تا انگیزه برای تولید افزایش یابد.
انتقادها از لوازم خانگی ایرانی
اما در سوی مقابل انتقادها از لوازم خانگی ایرانی هم کم نیست و بسیاری از مصرف کنندگان معتقد هستند که این کالاها نسبت به قیمتی که در بازار ارائه میشوند، کیفیت بسیار پایین‌تری دارند و دوام و عمر کوتاهی نسبت به رقبای خارجی دارند.
انتقادها و مشکلاتی که برخی از مردم و صنعتگران از لوازم خانگی ایرانی دارند، شامل موارد زیر می‌شود:
1. کیفیت پایین: برخی از مصرف‌کنندگان ایرانی معتقدند که بسیاری از لوازم خانگی تولید شده در ایران دارای کیفیت پایین‌تری نسبت به محصولات وارداتی هستند. این موضوع ممکن است باعث کاهش اعتماد به محصولات داخلی شود.
2. عدم رعایت استانداردها: برخی از تولیدکنندگان لوازم خانگی ایرانی به نقض استانداردهای بهداشتی و ایمنی، به ویژه در زمینه‌های مانند برق، گاز و سایر محصولات مرتبط با خطرات جدی، متهم شده‌اند.
3. عدم تنوع و نوآوری: برخی از مصرف‌کنندگان معتقدند که صنعت لوازم خانگی ایرانی به دلیل عدم تنوع و نوآوری در طراحی و فناوری، نتوانسته است با نیازها و سلایق مختلف مصرف‌کنندگان همگام شود.
4. قیمت بالا: برخی از محصولات لوازم خانگی ایرانی به دلیل هزینههای تولید بالا، قیمت بالایی دارند که باعث کاهش تقاضا و رقابت با محصولات وارداتی می‌شود.
5. وابستگی به واردات: وابستگی به واردات برخی از لوازم خانگی به دلیل عدم تولید داخلی یا تولید ناکافی، منجر به نوسانات قیمت و مشکلات ارزی شده است.
با این حال، صنعت لوازم خانگی ایرانی همچنان پتانسیل‌های بسیار زیادی دارد و با رفع این مشکلات، می‌تواند به رشد و توسعه‌ای پایدار دست یابد.
لوازم خانگی ایرانی گرانتر از برندهای معتبر در دوبی
روزنامه جوان مدتی پیش در گزارشی نوشت: قیمت یخچال فریزر سایدبای‌ساید ساخت ایران ۶۴میلیون (۴هزارو ۴۰۰ درهم) و ۸۹میلیون تومان (۶هزار درهم) است که قیمت‌ها برحسب نوع برند متغیر است، اما همین یخچال سایدبای‌ساید در کشور امارات (با در نظر گرفتن نرخ درهم حدود ۱۵هزار تومان)، برند بوش و زیمنس تولید آلمان کمتر از ۵هزار درهم به فروش می‌رسد.
همچنین گزارش خبرگزاری تسنیم که در اردیبهشت سال گذشته قیمت این کالاها را در ایران و امارات مقایسه کرده بود، حاکی است قیمت ماشین لباسشویی هفت‌کیلویی سامسونگ در ایران ۲۸میلیون تومان و در امارات ۱۶میلیون تومان (محاسبه قیمت‌ها در امارات با درهم ۱۴هزار تومان) بود. همین ماشین لباسشویی با نشان داخلی بین ۱۹ تا ۳۰میلیون تومان فروخته می‌شد.
علاوه بر این ماشین لباسشویی هشت‌کیلویی ال‌جی در امارات ۱۹میلیون تومان و ایران ۳۵میلیون تومان فروخته می‌شد. همچنین یخچال سایدبای‌ساید سامسونگ در امارات ۵۱میلیون تومان و در ایران ۱۰۱میلیون تومان عرضه می‌شد. نشان ال‌جی این یخچال‌ها نیز در امارات ۶۳میلیون تومان و در ایران ۱۲۱میلیون تومان فروخته می‌شد. این مقایسه قیمت‌ها در حالی است که لوازم خانگی سامسونگ و ال‌جی موجود در بازار ایران قاچاق است و هیچ حقوق گمرکی به دولت پرداخت نمی‌شود.
کالاهای ایرانی قابل رقابت با خارجی‌ها نیستند
نایب رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم‌خانگی با تأکید بر اینکه انحصار و مونتاژکاری با کمترین کیفیت ممکن، صنعت لوازم خانگی را ارتقا نمی‌دهد، در گفتگو با نبض‌صنعت گفته بود: واقعیت این است که ما واردکننده تکنولوژی هستیم و قطعات را با توجه به آن مونتاژ می‌کنیم و جالب اینکه می‌خواهیم همان محصولات را صادر کنیم، بنابراین باید ببینیم کالای مونتاژشده ما در بازار داخلی تا چه میزان مورد استقبال قرار می‌گیرد تا در مرحله بعد انتظار داشته باشیم کشورهای خارجی، کالای ما را به سایر برندها ترجیح دهند.
محمدحسین اسلامیان می‌افزاید: ما امروز لباسشویی‌ای را که تکنولوژی آن وارداتی است، با کیفیت به مراتب پایین‌تری از نمونه اصلی مونتاژ می‌کنیم، اما قیمت آن از قیمت جهانی کالای مورد نظر بالاتر است. امروزه قیمت لباسشویی‌ای که بالاترین سطح جهانی را از نظر کیفی دارد و در بسیاری از کشورهای دنیا از آن استقبال می‌شود، ۲۰۰دلار است، در حالی که لباسشویی‌های ایرانی با کیفیت به مراتب پایین‌تر، کمتر از ۲۰میلیون تومان به مردم فروخته نمی‌شود.
او تأکید می‌کند: تهیه زیرساخت‌ها از سوی دولت مسئله دوم است و مسئله اول این است که چگونه تکنولوژی وارداتی را دوباره صادر می‌کنیم. امروزه تنها به معدود کشورهایی می‌توانیم محصولاتی همچون لباسشویی را صادر کنیم که بعد مسافتی بالایی از کشور اصلی دارند یا مانند لباسشویی دوقلو و کولرآبی صرفه اقتصادی برای ایجاد خط تولید آنها وجود ندارد.
نایب‌رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم‌خانگی تصریح می‌کند: مشتری در هر صورت نیاز خود را به صورت واردات غیرقانونی با برند اصلی وارداتی تأمین می‌کند، اما مسئولان اصرار دارند به جای این لباسشویی ۱۵میلیون تومانی که کیفیت بسیار بالایی دارد، در داخل کشور شبیه آن را با ۲۵میلیون تومان به مردم بفروشند و تازه برای صادرات آن هم برنامه‌ریزی کنند. طبیعی است وقتی در یک کشور، برند ایرانی را با کیفیت پایین‌تر و قیمت دوبرابری در کنار برند کره‌ای و آلمانی قرار دهیم، موفق نمی‌شویم.
