در کشوری که حاکمیت نمی‌تواند برای تجار و بازرگانان بستری برای اخذ ویزا فراهم کند، فاتحه مابقی خوانده است!
چالش‌های صادرات محصولات معدنی ایران در پنلی با حضور صاحب‌نظران این حوزه مورد بررسی قرار گرفت.
به گزارش اکونگار، پنل جایگاه محصولات معدنی ایران در بازارهای جهانی در حاشیه چهارمین روز از ششمین نمایشگاه توانمندی‌های صادراتی ایران با حضور بهرام شکوری، رئیس کمیسیون معدن و صنایع معدنی اتاق ایران؛ مهرداد اکبریان، رئیس انجمن سنگ آهن ایران و کیوان جعفری طهرانی، تحلیلگر ارشد بازار بین‌المللی آهن و فولاد برگزار شد.
در ابتدای پنل، طهرانی با اشاره به حضور هیات آفریقایی در ایران اظهار کرد: همزمان با نمایشگاه ایران اکسپو هیاتی از آفریقا به ایران آمدند و دومین کنفرانس ایران و آفریقا درحال برگزاری است؛ اما نشست‌هایی که برگزار شد در سطحی که انتظار می‌رفت برگزار نشد؛ یکشنبه دو پنل برگزار شد و با حضور در این نشست‌ها متوجه شدم بخش خصوصی حضور فعالی نداشت، انتظار داشتیم تجار کشورهای آفریقایی حضور پیدا کنند اما به علت شانتاژ خبری ترجیح دادند حضور پیدا نکنند. در این پنل صحبت‌های زیادی درمورد توسعه همکاری از جمله نیاز ایران به سنگ آهن مطرح شد.
وی ادامه داد: نکته‌ای که وجود دارد این است که وزرای کشورهایی به ایران آمدند در مرکز آفریقا بودند. به طور کلی ۵۶ کشور افریقایی وجود دارد که از این میان ۱۱ کشور مرز دریایی ندارند؛ بنابراین امکان بهره‌برداری از این معادن به دلیل موقعیت جغرافیایی وجود ندارد. جای سوال است با کشورهایی که در وسط آفریقا حبس هستند و مرز دریایی ندارند چگونه میخواهیم همکاری کنیم؟
این تحلیلگر ارشد بازار بین‌الملل آهن و فولاد با تاکید بر اینکه کشورهای دوستی که با ایران همکاری اقتصادی داشته باشند محدود هستند، اظهار کرد: هرچند عربستان با ما ارتباط برقرار کرد اما برنامه‌ای برای برقراری روابط اقتصادی با ایران ندارد؛ این درحالی است که کشور به توسعه صادرات نیاز دارد.
کشور به تجارت آزاد نیاز دارد
در ادامه اکبریان، با بیان اینکه اگر قرار است همکاری و مناسبتی با کشورها داشته باشیم بهتر است کشورهای هدف را درست تعیین کنیم، توضیح داد: در شرایط کنونی کشور ایران در شرایطی که خودش نیازمند کمک است، نباید به جای امتیاز گرفتن به کشور همکار امتیاز دهد. معدن و صنایع معدنی سال‌ها بر اساس زنجیره‌های تولید تامین شد و در طول زمان محدودیت اعمال و قوانین و بخشنامه صادر شد.
وی ادامه داد: صادرات مانند اکسیژن است که همیشه باید بر فضای تولید کشور بدمد؛ وقتی واردات و صادرات متوقف شود، شکل و شمایل تولیدکننده و سرمایه‌گذار مورد تایید جهانی نیست و همه محلی فکر می‌کنند. بعد از مدتی با صنایع شکننده مواجه می‌شویم. میخواهیم صادرات کنیم اماخریدار نداریم؛ از سوی دیگر قیمت و کیفیت برای مصرف‌کننده داخلی مناسب نیست. کشور به تجارت آزاد نیاز دارد.
شکوری در ادامه پنل با بیان اینکه صادرات بخش مهمی در حوزه تولید است، اظهار کرد: اگر درها به بازارهای جهانی باز شود تولید و اشتغال رشد می‌کند. باید سه سیاست را در این حوزه دنبال کنیم؛ سیاست توسعه و گسترش صادرات، سیاست صادرا‌ت‌گرا (زمانی که محصول در بازار داخلی مصرف ندارد اما بازار صادراتی نیازمند است) و سیاست جایگزینی (به جای صادرات مواد اولیه کالاهای با ارزش افزوده بالاتر صادر شود).
وی ادامه داد: البته بخشی از صادرات هم به بنگاه‌های اقتصادی برمیگردد و باید از نوآوری استفاده کنند. اما بخش مهم بر عهده حاکمیت اعم از دولت، مجلس و قوه قضاییه است که بستر را برای فعالین اقتصادی فراهم کنند. بخشی هم به نوع تعاملات با دنیا برمیگردد.
رئیس کمیسیون معدن و صنایع معدنی اتاق ایران با تاکید بر اینکه در زنجیره فولاد اقدامات خوبی صورت گرفت، عنوان کرد: اما این زنجیره با یک بخشنامه و عوارض متوقف شد؛ این بخشنامه باعث شد سال قبل کسری تجاری ۱۷ میلیارد دلاری داشته باشیم.
وزرا قول دادند اما بخشنامه لغو نشد
در ادامه طهرانی با بیان اینکه اگر دولت قوانینی وضع نکند صادرات بهتر و روان‌تر است، گفت: طبق بخشنامه فعالان زنجیره فولاد موظف شدند ارز خود را در سامانه نیما عرضه کنند. البته قول لغو این بخشنامه از سوی وزرای اقتصاد و صمت داده شد اما هنوز اقدامی انجام نشده است. البته مباحثی مطرح می‌شود مبنی بر اینکه نرخ ارز نیمایی به ارز آزاد نزدیک شود اما اگر این اتفاق رخ دهد به سفره مردم فشار وارد می‌شود.
وی با تاکید بر اینکه دلیل اینکه صادرات افزایش پیدا نمی‌کند، محدودیت روابط اقتصادی و سیاسی ایران است، گفت: عربستان برنامه گ‌ای برای تعامل اقتصادی با ایران ندارد. درحال برگزاری ششمین دوره ایران اکسپو در ایران هستیم درحالی که نمایشگاه‌های تخصصی صادرات کشورها در کشورهای هدف برگزار می‌شود.
روزی که ترامپ برجام را لغو کرد اعلام کرد تحریم‌ها را برمی‌گرداند و در دوره برگرداند؛ پس از آن از همه افرادی که در بازار ایران متخصص بودند دعوت کرد به وزارت خزانه امریکا ملحق شوند و ۲۴۰ فرد که بسیاری ایرانی بودند ملحق شدند؛ پس از آن حتی اسامی خریداران فولاد ایران مشخص شد.
اکبریان در ادامه با بیان اینکه ایران از نظر تنوع و میزان ذخیره مواد معدنی قوی است، عنوان کرد: اما برنامه‌ای که باید اجرا می‌کردیم را اجرا نکردیم، برای محصولات به جز آهن و مس کاری نکردیم. شعار سال جاری مشارکت مردم است اما برخی مسئولین این مشارکت را پرداخت مالیات تعریف می‌کنند، درحالی که هدف شعار چنین چیزی نبوده است. البته پرداخت مالیات جزو الزامات حکومت‌داری محسوب می‌شود اما اخرین بخش مشارکت مردم است.
در ادامه شکوری با تاکید بر اینکه ایران دارای نیروی انسانی، منابع، توان تولید، منابع انرژی و سرمایه است، اظهار کرد: با خلا مدیریت در کشور مواجه هستیم؛
مشکل ما مشکل کشورداری است. یکی از راهکارهای توسعه صادرات کاهش ارزش پول ملی است؛ پول ما که بی ارزش شده، چرا با زور میخواهیم آن را قدرتمند کنیم؟ این باعث می‌شود به جای اینکه که جای اینکه صادرات توسعه پیدا کند واردات توسعه پیدا کند.
وی ادامه داد: اگر دنبال نفوذ و جساس میگردیم باید آن را همین‌جا پیدا کنیم؛ چرا با یک بخشنامه جلوی صادرات را می‌گیرند؟ اولین و ابتدایی گ‌ترین قدم برای معرفی محصولات ویزا است؛ اما هیچ سفارت خانه گ‌ای به ایرانی‌ها ویزا نمیدهد. در این شرایط
دلال گ‌ها وارد می‌شوند، پول می‌گیرند و ویزا میدهند! اگر دلال با سفارت خانه در ارتباط نباشد چگونه می‌تواند چنین کاری بکند؟
شکوری ادامه داد: در کشوری که حاکمیت نمی‌تواند برای تجار و بازرگانان بستری برای اخذ ویزا فراهم کند، فاتحه مابقی خوانده است!