نامه مهم کانون نهادهای سرمایه‌گذاری به رئیس مجلس درباره حواشی تازه مالیاتی

به گزارش اکونگار، رسول سعدی با ارسال نامه ایی مهم به محمد باقر قالیباف رئیس مجلس با اشاره به مشکلات و ابهامات مالیات صندوق‌های سرمایه‌گذاری، خواستار اصلاح سقف معافیت مالیاتی در قانون بودجه سال جاری شد.

وی در این نامه اعلام کرد:  مطابق ابلاغ بخش اول قانون بودجه سال ۱۴۰۳ در بند س تبصره ۶ ماده واحده این قانون مجموع معافیتها نرخ صفر مالیاتی کاهش نرخ مالیاتی و سایر مشوقهای مالیاتی اشخاص حقیقی و حقوقی از محل مجموع درآمدهای حاصل شده برای عملکرد سال ۱۴۰۳ کلیه مودیان به استثنای معافیتهای دارای سقف زمانی مشخص و موارد مندرج در ماده (۱۳۹) قانون مالیاتهای مستقیم و قانون جهش تولید دانش بنیان برای اشخاص حقوقی تا پنج هزار میلیارد ریال (۰۰ ۵.۰۰ و اشخاص حقیقی تا پانصد میلیارد ریال ... ۵۰۰) قابل اعمال است. در خصوص اجرای این ماده با توجه به اینکه در بخش دوم بودجه هنوز فرصت جبران آن وجود دارد. مواردی به شرح ذیل را به استحضار می رساند:

صندوق های سرمایه گذاری موضوع بند (ه) ماده (۱) قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید از سال ۱۳۸۷ فعالیت خود را در بازار سرمایه آغاز نموده اند. این صندوقها به عنوان مهمترین ابزار سرمایه گذاری غیر مستقیم طی سالیان فعالیت خود به شدت مورد پذیرش سرمایه گذاران قرار گرفته اند در حال حاضر میلیونها نفر دارنده واحدهای سرمایه گذاری این صندوقها هستند و علاوه بر این منجر به حرفه ای و کارا شدن بازار سرمایه شده و اثرات تصمیمات هیجانی در بازار سرمایه را به شدت کاهش داده اند همچنین با توجه به عملکرد قابل قبول این ابزار در طی سالیان گذشته ارزش دارایی صندوقهای مذکور در ابتدای سال ۱۴۰۳ بالغ بر ۸۰۵۲۸ هزار میلیارد ریال (معادل ۱۱ درصد نقدینگی کل کشور شده است.

در حال حاضر بیش از ۴۰ درصد از اوراق بهادار با درآمد ثابت منتشر شده توسط دولت تامین مالی دولت در سال ۱۴۰۲ توسط صندوقها حدود ۳۱۳ هزار میلیارد تومان بوده است و بیش از ۸۰ درصد اوراق بهادار با درآمد ثابت بلند مدتی که بخش خصوصی منتشر می نماید توسط صندوقهای سرمایه گذاری خریداری شده است که نقش مهم و تاثیر گذار این صندوقها در تامین مالی اقتصاد کشور را نشان میدهد.

همچنین مطابق تصریح تبصره ۱ ماده ۱۴۳ مکرر قانون مالیاتهای مستقیم که طی ماده ۷ قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید به منظور تسهیل اجرای سیاستهای کلی اصل چهل و چهارم قانون اساسی به قانون مالیاتهای مستقیم الحاق شده است؛

تمامی درآمدهای صندوقهای سرمایه گذاری در چارچوب این قانون و تمامی درآمدهای حاصل از سرمایه گذاری در اوراق بهادار موضوع بند (۲۴) ماده (۱) قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی مصوب ۱۳۸۴ و درآمدهای حاصل از نقل و انتقال این اوراق و یا درآمدهای حاصل از صدور و ابطال آنها از پرداخت مالیات بر درآمد و مالیات بر ارزش افزوده موضوع قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب ۱۳۸۷/۰۳/۰۲ معاف میباشد و از بابت نقل و انتقال آنها و صدور و ابطال اوراق بهادار یاد شده مالیاتی مطالبه نخواهد شد.

با عنایت به توضیحات فوق به استحضار حضرتعالی میرساند در صورتی که مقرر باشد به استناد بند س تبصره ۶ قانون بودجه ۱۴۰۳ کل کشور صندوقهای سرمایه گذاری مشمول مالیات شوند منجر به بروز مسائل و مشکلات عدیده ای خواهند شد که برخی مهمترین این مشکلات عبارتند خواهند بود از:

1 صندوقهای سرمایه گذاری که به موجب قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی تشکیل شده اند در عمل نقش جمع آوری منابع مالی خرد اشخاص حقیقی و حقوقی و تزریق آن به شرکتهای بزرگ کشور در قالب خرید سهام و اوراق بدهی شرکتی و همچنین تامین مالی دولت در قالب خرید اوراق اسناد خزانه اسلامی را دارند. بدیهی است با اجرایی شدن بند فوق الذکر به دلیل کاهش بازدهی این صندوقها جذابیت سرمایه گذاری در این صندوقها از بین رفته و منابع خرد اشخاص حقیقی و حقوقی از این صندوقها خارج خواهد شد و عملا ساختار تامین مالی دولت و بخش خصوصی از بین خواهد رفت.

-۲- اشخاصی که در قالب خرید واحدهای سرمایه گذاری صندوقهای سهامی و درآمد ثابت بخشی از وجوه مازاد خود را از این روش سرمایه گذاری میکردند با اجرایی شدن این مصوبه و کاهش بازدهی این صندوقها وجود خود را از این صندوقها خارج کرده و به سایر بازارهای جانشین نظیر ارز و طلا خواهند برد که این مساله میتواند به بروز تلاطم در بازارهای ارز دامن بزند و عواقب آن کل اقتصاد کشور را تهدید کند.

-۳- صندوق های سرمایه گذاری وجوه جمع آوری شده از دارندگان واحدهای خود را به سرمایه گذاری در انواع اوراق بهادار از جمله سهام پذیرفته شده در بازار سرمایه حق تقدم سهام و اوراق با درآمد ثابت اختصاص میدهند با توجه به آن که درآمد صندوق های سرمایه گذاری از محل سود شرکتهای ناشر سهام پذیرفته شده در بازار سرمایه است و این شرکتها یک مرتبه مالیات ناشی از عملیات خود را پرداخت کرده و سود پس از کسر مالیات را تقسیم کرده اند. آن گاه در صورت اجرایی شدن بند فوق الذکر علاوه بر اینکه از دارندگان واحدهای سرمایه گذاری این صندوقها مالیات مضاعف دریافت گردیده است برخلاف نص صریح ماده ۱۴۳ مکرر قانون مالیاتهای مستقیم نیز عمل شده است.

۴- با توجه به محدود شدن معافیت مالیاتی در بند فوق الذکر به سقف معین صندوقهای سرمایه گذاری و شرکتهایی که

اعتماد اشخاص بیشتری را جلب کرده و دارایی بیشتری جذب کرده اند ملزم به پرداخت مالیات خواهند بود در حالی که صندوقها و شرکتهای کوچکتر با دارایی جذب شده کمتر معاف خواهند شد. با توجه به میلیونها نفر ذی نفع نهایی در صندوقها و شرکتها مطالبه مالیات از شخصیت حقوقی براساس اندازه آنها و نه بر اساس بهره مندی هر یک از سرمایه گذاران موجب نقض عدالت مالیاتی خواهد بود و نکته قابل توجه آن که یک سرمایه گذار واحد در صورتی که در دو صندوق مختلف سرمایه گذاری کرده باشد با دو رویه مالیاتی متفاوت مواجه خواهد شد که این امر سر درگمی و نگرانی و خروج سرمایه را در می خواهد داشت.

۵- به استناد ماده (۱۴۳) قانون مالیاتهای مستقیم حدود ده تا بیست درصد از مالیات شرکتهای پذیرفته در بازار سرمایه با تایید سازمان بخشوده میشوند که این بخشودگی مالیاتی یکی از مهمترین دلایل رغبت بنگاههای اقتصادی برای ورود به بازار سرمایه به عنوان نماد شفافیت اقتصادی است ورود شرکتها به بورس مستلزم رعایت شفافیت در ارائه اطلاعات مالی شرکت هاست. همچنین تمکین مالیاتی پس از ورود شرکتها به بازار سرمایه به طور چشمگیری افزایش یافته و فعالیتهای منجر به شکاف مالیاتی نظیر دو دفتره بودن شرکت و یا دیگر راهها به شدت کاهش مییابد اجرایی شدن این بند به معنای از بین بردن این جذابیت برای بنگاههای اقتصادی است که در نتیجه ظرفیت افزایش قابل ملاحظه درآمدهای مالیاتی دولت ناشی از شفاف بودن بنگاههای اقتصادی را از بین خواهد برد و بدین ترتیب بند فوق الذکر که برای افزایش درآمدهای مالیاتی دولت مصوب شده بود در عمل منجر به از بین رفتن ظرفیت درآمدی مالیاتی دولت میگردد.

لذا خواهشمند است برای رفع ابهامات و مشکلات ذکر شده و استفاده از ظرفیتهای بالقوه بازار سرمایه و با توجه به اینکه بخش دوم بودجه صرفا شامل جداول است در ردیف ۱۱۰۱۰۰ بعد از عبارت بالحاظ" معافیت ۵ درصد مالیات تولید " عبارت " و استثنای مودیان مشمول مواد ۱۴۳ و ۱۴۳ مکرر و ۱۴۵ قانون مالیاتهای مستقیم از حکم موضوع بند س تبصره ۶" اضافه می شود.