آقای رئیس، سیاست های تکراری شما جواب نمی دهد

به گزارش اکونگار، به نقل از روزنامه خراسان بازار ارز در هفته‌ پایانی اسفند سال گذشته مجدد داغ شد وتمام وعده های مدیران بانک مرکزی و اقدامات رسانه‌ای آن‌ها را حول سیاست تثبیت و کاهش نوسانات بازار ارز یخ روی آب کرد.

 کاهش نرخ رشد نقدینگی کشور به روایت فرزین

این نوسانات تا حدی پیش رفت که درهفته جاری نرخ اسکناس بازارتهران مرز 65 هزارتومان را رد کرد و همین مسئله پای رئیس کل بانک مرکزی را مجدد به صدا و سیما باز کرد.

مصاحبه دو شب گذشته فرزین تفاوت ماهوی با سایرمصاحبه‌های او نداشت و آقای رئیس کل تصمیم گرفت مجدد همان صحبت‌های قبلی را تکرار کند؛ حتی صحبت‌های او در مورد به رسمیت نشناختن «دلار بازار غیر رسمی و تلگرامی» در ده سال گذشته به کرات توسط سیف، همتی، صالح آبادی و خود او تکرار شده اما واقعیت این است که از سال 1393 که سیف برای اولین بار این عبارت را به کار برد تا دو شب گذشته نرخ ارز از حوالی 3 هزار تومان به 65 هزار تومان  رسیده و تقریبا 22 برابر شده است؛ اما روسای کل بانک مرکزی همچنان معتقد هستند که این نرخ را نباید به رسمیت شناخت!

اما یکی دیگر از محورهای موردتوجه فرزین در مصاحبه تلویزیونی اخیر تبلیغ مجدد سیاست موهوم خود تحت عنوان «برنامه تثبیت» بود. در واقع آن چیزی که تاکنون از بانک مرکزی در لوای این سیاست مشاهده شده، اصلاح بازار و ایجاد ابزارهای موثر به منظور مقابله با شوک‌های اقتصادی نیست بلکه بانک مرکزی در دولت سیزدهم نیز مانند ادوار قبل «میخکوب کردن نرخ ارز» روی ارقام مختلف را با عنوانی جدید دنبال می‌کند.

با شروع دوره ریاست فرزین در بانک مرکزی و با گذشت چند ماه از آثار حذف ارز 4200 تومان در سفره مردم، رئیس کل جدید تصمیم گرفت به یکباره در مصاحبه تلویزیونی خود نرخ جدیدی را با رقم 28500 تومان برای واردات کالاهای اساسی اعلام کند که به گفته کارشناسان این نرخ به طور تصادفی و برگرفته از نرخ نیما در روز قبل از ریاست فرزین بوده است!

این مسئله در همان روزهای ابتدایی سر و صداهای زیادی را درطبقه کارشناسی کشور ایجاد کرد و برخی از دلسوزان دولت اعتقاد داشتند که تثبیت نرخ ارز واردات کالاهای اساسی در یک رقم ثابت می‌تواند در کنار ایجاد فساد و رانت منجر به افزایش تقاضای غیر ضرور برای واردات کالا شود که این موضوع منجر به ایجاد صف و خالی شدن دست دولت در تنظیم بازار می‌شود؛ اتفاقی که در نیمه اول سال 1402 رگه‌های آن مشخص شد و به گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، بانک مرکزی در 6 ماه اول سال 1402 به منظور جبران کسری ارز 28500 تومانی مجبور به خرید ارز به نرخ نیما شده که در آن زمان با ارقام 40 هزار تومان مبادله می‌شد.

این سیاست حتی توسط سید احسان خاندوزی، وزیر اقتصاد، در گفت و گوی ویژه خبری مورد انتقاد قرار گرفت و وی اعلام کرد که با «میخکوب کردن نرخ ارز در ارقام ثابت» مخالف است و آن را زمینه ساز رانت، فساد و همچنین اقدامی تکرار شده در سال‌های اخیر می‌داند.

اما بانک مرکزی علی‌رغم آنکه نتایج سیاست خود را درعدم پیروی نرخ نهایی اقلام اساسی در بازار مشاهده می‌کرد اما ترجیح داد اقدام ساده را انتخاب کند و به جای آنکه با برنامه ریزی و درس گرفتن از اشتباهات انجام شده درحذف ارز 4200 به دنبال اصلاح نرخ باشد،سراغ رسانه رفت و بسته سیاستی موهوم خود را تبلیغ کرد.

اما به نظر می‌رسد که باید دوره آزمون و خطا و تکرار اشتباهات قبل را به پایان رساند. نرخ دلار در دوره فرزین از حوالی 40 هزار تومان افزایش خود را شروع کرد و آستانه 65 هزار تومان را نیز در روزهای اخیر درنوردید. فرزین هم نشان داد که تفاوت چندانی با روسای کل سابق ندارد و به جای آنکه با ایجاد ابزارهایی مانند «معاملات سلف ارز»، « صندوق تثبیت ارز» و یا پیگیری تطبیق نقشه تجاری و ارزی کشور به دنبال رفع نوسانات از این بازار باشد ترجیح داده است با تکرار مکرراتی مانند «به رسمیت نشناختن دلار تلگرامی» واقعیت میدانی اقتصاد را نبیند، بنابراین نمی‌توان انتظار داشت که از «اقدامات تکراری» نتیجه غیر تکراری حاصل شود.