روش کاربردی برای نظم‌دهی به ساخت‌‌‌وسازها
مدلسازی اطلاعات ساختمان (BIM) از اصطلاحاتی است که امروز فعالان صنعت ساختمان با آن روبه‌رو هستند، گسترش پرشتاب این فناوری فرآیندهای کاری تمامی فعالان صنعت ساخت را تحت‌‌‌الشعاع قرار داده و تحولی در آن ایجاد کرده است.
به گزارش اکونگار به نقل از دنیای اقتصاد؛ علیرضا صابر فرد، پژوهشگر فناوری ساخت‌وساز در یادداشتی نوشت: مدلسازی اطلاعات ساختمان (BIM) از اوایل دهه ۱۹۷۰ میلادی همگام با پیشرفت‌‌‌های تکنولوژیک به تدریج در صنعت ساخت کشورهای توسعه‌‌‌یافته به صورت جدی مطرح شده و از آن زمان با پیشرفتی پرشتاب و روزافزون در تمام دنیا گسترش یافته است.
این متدولوژی با توجه به مزایای چشمگیر خود نسبت به روش‌‌‌های سنتی هم‌‌‌اکنون به روشی غالب و همه‌گیر در بسیاری از کشورهای دنیا و حتی خاورمیانه تبدیل شده است که در آینده‌‌‌ای نه چندان دور تبدیل به بخشی تفکیک‌‌‌ناپذیر از این صنعت خواهد شد.
این مدلسازی ابزاری برای مدیریت اطلاعات است، این اطلاعات توسط تمامی عوامل تولید می‌شود و در اختیار همه قرار می‌گیرد. به‌‌‌طوری که اطلاعات صحیح، در زمان صحیح در اختیار افراد مرتبط قرار داده می‌شود. به عبارت دیگر مدلسازی اطلاعات ساختمان (BIM) به یک ترکیب یا مجموعه‌‌‌ای از فناوری‌‌‌ها و راه‌‌‌حل‌‌‌های سازمانی که انتظار می‌‌‌رود برای افزایش همکاری بین سازمانی و انضباطی در صنعت ساخت‌وساز و برای بهبود بهره‌‌‌وری و کیفیت طراحی، ساخت، تعمیر و نگهداری ساختمان اشاره دارد.
همچنین مدلسازی اطلاعات ساختمان (BIM) به یک راه‌‌‌حل قدرتمند تبدیل شده است که می‌تواند بسیاری از جنبه‌‌‌های صنعت ساخت‌وساز را بهبود بخشد. مدلسازی اطلاعات ساختمان به‌‌‌عنوان ابزاری موثر برای تجزیه و تحلیل عملکرد ساختمان در مرحله طراحی شناخته شده است و همچنین می‌تواند زبانی مشترک بین همه بخش‌‌‌های سیستم در یک پروژه باشد و آنها را به یک تیم منسجم تبدیل کند. این فناوری در گام نخست نشان‌‌‌دهنده مزایای این سیستم در بهبود عملکرد طراحی سیستم‌‌‌های معماری، مکانیکی، الکتریکی و سایر سیستم‌‌‌های مورد استفاده در صنعت ساخت‌وساز در مرحله پیش از ساخت، مرحله ساخت و پس از ساخت است.
مدلسازی اطلاعات ساختمان (BIM) توجه زیادی را در معماری، مهندسی و صنعت ساخت‌وساز به خود جلب کرده است؛ در سال‌‌‌های اخیر بسیاری از دولت‌‌‌ها استفاده از مدلسازی اطلاعات ساختمان (BIM) را به عنوان یک میانگین تسهیل همکاری و بهبود بهره‌‌‌وری تحویل و کیفیت پروژه ترویج داده‌‌‌اند. به عنوان مثال مدلسازی اطلاعات ساختمان (BIM) اشتباهات هماهنگی طراحی را کمتر، انرژی کارآمد در راه‌‌‌حل‌‌‌های طراحی را بیشتر، برآورد هزینه را سریع‌‌‌تر، زمان چرخه تولید را کاهش و هزینه‌‌‌های ساخت‌وساز را پایین می‌‌‌آورد. با وجود پتانسیل‌‌‌های بزرگ مدلسازی اطلاعات ساختمان (BIM) متاسفانه در صنعت ساخت‌وساز کشور ایران این فناوری در مراحل نسبتا ابتدایی است.
کاربردهای فناوری در فازهای مختلف ساخت‌وساز
مدلسازی اطلاعات ساختمان (BIM)، ملزومات فرآیندی و تکنولوژیکی فراوانی را برای اجرای صحیح و اثربخش دارد. این ملزومات در فازهای مختلف ساخت‌وساز کاربردهای منحصر به خود را داراست که در ادامه به چهار بخش فاز برنامه‌‌‌ریزی، طراحی، پیش از ساخت و ساخت به معرفی کاربردهای این فناوری پرداخته شده است.
کاربردهای BIM در فاز برنامه‌‌‌ریزی
فناوری مدلسازی اطلاعات ساختمان در فاز برنامه‌‌‌ریزی این قابلیت را دارد که با توجه به نیازهای سفارش‌‌‌دهنده پروژه بهترین محل احداث را انتخاب و آن را طبق ضوابط آیین‌‌‌نامه‌‌‌ای و استانداردهای موجود مطابقت دهد و پس از آنالیز اولیه نسبت به پیاده‌سازی مدل چند بعدی به همراه هزینه‌‌‌های مرتبط با ساخت اقدام کند به نحوی‌‌‌که با درک و تجسم بهتر پروژه امکان تصمیم‌گیری صحیح را به مدیران پروژه می‌‌‌دهد.
کاربردهای BIM در فاز طراحی
استفاده از فناوری مدلسازی اطلاعات ساختمان، در فاز طراحی امکان بررسی دقیق‌‌‌تر گزینه‌‌‌ها و شاخص‌‌‌های عملکردی را فراهم می‌‌‌سازد، با توجه به اینکه این امر در مراحل ابتدایی کار انجام می‌گیرد در بهینه‌‌‌سازی طرح و کاهش هزینه‌‌‌ها بسیار ارزشمند است. طراحی‌‌‌ها از قبیل سازه، معماری و تاسیسات و ایجاد هماهنگی میان این رشته‌‌‌ها و در عین حال تغییر در هر یک از بخش‌‌‌ها از دیگر کاربردهای این فناوری در فاز طراحی بوده و کمک شایانی در تصمیم‌گیری در سطوح مدیریت کلان پروژه‌‌‌ها را دارد.
یکی از مزایای بزرگ فناوری مدلسازی اطلاعات ساختمان در فاز پیش از ساخت این است که برای استفاده از مصالح، طرح‌‌‌بندی مونتاژ‌‌‌های تجهیزات و مکان تجهیزات می‌توان از آن بهره جست به‌‌‌طوری که بیشتر تجهیزات و مصالح برای نصب و استفاده در مرحله ساخت نیاز به رعایت تقدم و تاخر داشته که با به‌‌‌کارگیری این فناوری می‌توان با کمترین زمان و هزینه نسبت به نصب و احداث اقدام کرد. با تغییر در نقشه‌‌‌ها یا طراحی بر حسب تغییر نیازهای پروژه در برخی از مواقع با اعمال تغییر در مدل امکان مشاهده تداخلات و رعایت پیش‌نیاز‌‌‌ها وجود دارد.یکی دیگر از مزایا و کاربردهای مهم BIM این است که به کاربران، اجازه تحلیل و آزمایش چند روش اجرا و وسایل مورد نیاز آن، قبل از شروع عملیات را می‌‌‌دهد.
این قابلیت باعث آشکار شدن به موقع مشکلات ریز و درشت احتمالی خواهد شد که در صورت کشف دیرهنگام آنها فرآیند اجرا با چالش جدی رو به رو می‌‌‌شد. پس از کشف اشکالات اجرایی اقدامات اصلاحی روی آن انجام می‌‌‌پذیرد. مرور این کارها از سوی دیگر می‌تواند منجر به تایید استانداردهای کیفیت و ارزیابی و وضعیت ایمنی ساخت شود.
