مدیرعامل شرکت مهندسی و توسعه گاز ایران:
نیازمند ﺗﺠﺎریﺳﺎزی فناوری در صنعت گاز هستیم
در طول ۴۴ سال گذشته بومی‌سازی و دستیابی به فناوری‌های نو، همواره یکی از دغدغه‌های اصلی مدیران صنعت گاز بوده است، موضوعی که در چند سال اخیر با جهت‌گیری این مدیران به تامین نیازهای کشور با استفاده حداکثری از توانمندی‌های داخل، قوت بیشتری به خود گرفته است و در این میان نباید از اهمیت و مزیت‌های تجاری‌سازی و کسب درآمد از طریق آن غافل شد.
به گزارش اکونگار به نقل از دنیای اقتصاد؛ در سال‌های اخیر شناسایی راهکارها، موانع پیش روی تجاری‌سازی، ایجاد راهکارهای مناسب برای مخاطره‌ها و ریسک‌پذیری و تضمین سرمایه‌گذاران در بخش‌های مختلف از جمله فعالیت‌های مدیران صنعت گاز ایران بوده است. یک حساب سرانگشتی نشان می‌داد ظرف دهه‌های آینده سرمایه‌گذاری چند صد میلیارد دلاری در صنعت نفت و گاز انجام خواهد شد که ۵۰ تا ۷۰ درصد از این مبلغ صرف خرید تجهیزات می‌شود. فراموش نکنیم که از گذشته تاکنون راهبردی بــودن این صنعت و وابســتگی آن بــه خارج از کشــور، به‌عنوان یک اهرم فشــار بر ضد کشورمان به‌کار گرفته می‌شود.
خوشبختانه هم‌اکنون ایران به خودکفایی ۸۵ درصدی در ساخت تجهیزات موردنیاز صنعت گاز رسیده است. در این میان شرکت‌هایی هستند که توانستند با اتکا به نیرو و تجهیزات داخلی گام‌های بلندی در بومی‌سازی بردارند. بر این اساس شرکت مهندسی و توسعه گاز ایران یکی از شرکت‌های تابعه شرکت ملی گاز ایران است که به عنوان یکی از شرکت‌های مهندسی و ساخت طرح‌های صنعت نفت و گاز کشور مسوولیت مطالعات فنی، اقتصادی، مهندسی پایه و تفصیلی، تامین منابع و مدیریت اجرای طرح‌ها و پروژه‌های مصوب شرکت ملی گاز ایران را بر عهده دارد .
این شرکت از طریق توسعه بسترهای همکاری فنی و تجاری با شرکت‌های بخش خصوصی و دولتی اعم از داخلی و خارجی به شرکت ملی گاز ایران کمک می‌کند تا زیرساخت‌های لازم برای تامین پایدار انرژی گاز کشور و صادرات آن را توسعه دهد.
شرکت مهندسی و توسعه گاز ایران در بین شرکت‌هایی که کار انتقال و توزیع شبکه گاز را انجام می‌دهند پس از آمریکا، کانادا و روسیه به لحاظ بزرگی شبکه انتقال اصلی رتبه چهارم را دارد و اگر شبکه انتقال شهرها و مویرگ‌ها را در نظر بگیریم، شبکه گاز ایران بزرگ‌ترین شبکه گاز دنیاست.
تلاش برای تقویت صنعت گاز کشور
در همین راستا مدیرعامل شرکت مهندسی و توسعه گاز ایران با اشاره به اینکه در این حوزه در مجموع ۸۹ ایستگاه در کشور احداث شده است گفت: اکنون در حال احداث ۱۲ ایستگاه تقویت فشار گاز به طور همزمان هستیم.
رضا نوشادی اضافه کرد: درسال ۱۴۰۰ قطعه اول خط لوله قم- پارچین را برای تقویت و پایدارسازی شبکه گاز شمال و شمال شرق کشور و همچنین خط لوله بیدبلند اهواز را با هدف پایدارسازی و تقویت فشار شبکه غرب کشور افتتاح کردیم.
او همچنین با اشاره به اینکه سال گذشته یک واحد یدکی خورنوج و دو ایستگاه تقویت فشار را در نیمه دوم سال افتتاح کردیم، افزود: امسال نیز سه ایستگاه تقویت فشار گاز را تا آخر سال افتتاح می‌کنیم.
نوشادی با تاکید بر افزایش سرعت فعالیت‌های شبکه و سامانه‌های تقویت فشار گاز در کشور به دو ویژگی پروژه‌های نفت و گاز و پتروشیمی اشاره کرد و گفت: معمولا پروژه‌های نفتی، پالایشگاهی و پتروشیمی دربازه ۳ تا ۴ سال به پایان می‌رسند و اگر ۳۶ ماه در نظر بگیریم ماهی ۲ تا ۳ درصد به طور متوسط پیشرفت می‌کنند. پروژه احداث ایستگاه تقویت فشار آرادان طی یک ماه ۷درصد پیشرفت داشته و پیش‌بینی تحقق ۸درصدی برای ماه جاری می‌رود.
مدیرعامل شرکت مهندسی و توسعه گاز ایران عدم اتمام و تکمیل بسیاری از پروژه‌ها را از دیگر ویژگی‌های پروژه‌های نفت و گاز و پتروشیمی عنوان کرد و گفت: در شرکت مهندسی توسعه گاز هیچ طرح و پروژه نیمه تمامی نداریم.
ورود یک هزار کیلومتر شبکه به مدار
او ورود یک هزار کیلومتر شبکه به مدار برای تزریق گاز را از برنامه‌های امسال اعلام کرد و گفت: با توجه به اینکه امسال تمرکز ما روی سیستان و بلوچستان است، بیش از ۵۰ درصد از این هزار کیلومتر در استان مذکور اجرا می‌شود. گازرسانی به زاهدان و ایرانشهر در گذشته انجام شده است. در زابل و چابهار نیز امسال گازرسانی صورت می‌گیرد و بر همین اساس مراکز عمده جمعیتی استان سیستان و بلوچستان تحت پوشش گاز قرار می‌گیرند.
نوشادی ادامه داد: دو قطعه اول از زاهدان به دوراهی دشتک و دوراهی دشتک به زابل افتتاح شد و در سه ماه سوم سال نیز چهار قطعه از ایرانشهر تا چابهار را افتتاح می‌کنیم.
او در حالی که به مشکل آب در سیستان و بلوچستان اشاره کرد افزود: در حال حاضر کارهای مکانیکال تمام شده، اما به حجم آب قابل توجهی نیاز داریم و در تلاش هستیم از منابع آب استان برای آزمایش خطوط لوله استفاده کنیم.
این مقام مسوول در پاسخ به سوالی مبنی بر مشکل پراکندگی و گستردگی سیستان و بلوچستان گفت: تراکم‌های جمعیتی بر اساس استانداردهایی مطالعه شده و به لحاظ فنی و اقتصادی بررسی می‌شوند. در صورتی که تمرکز جمعیتی یک منطقه از یک عددی بالاتر باشد در دستور کار گازرسانی قرار می‌گیرد.
نوشادی با اشاره به اینکه در دیگر کشورها گازرسانی به مناطقی که مشابه آب و هوای استان‌های جنوبی مثل سیستان، بوشهر، هرمزگان و ... در کشور هستند صورت نمی‌گیرد، افزود: اما استراتژی کشور ما ارائه خدمات (آب، برق و گاز) به عموم مردم در گستره زیاد است و بر همین اساس اکنون ۹۸ درصد جمعیت شهری کشور تحت پوشش گاز هستند.
به دنبال هاب انرژی در منطقه جاسک هستیم
مدیرعامل شرکت مهندسی و توسعه گاز ایران در ادامه با تاکید بر اینکه گازرسانی در سیستان به مراحل نهایی رسیده، تصریح کرد: گازرسانی به شهرهای بزرگ و پرجمعیت انجام شده و باقی مناطق باید از طریق شرکت‌های استانی پوشش داده شوند.
او ادامه داد: با توجه به حجم بالای کار و نوپا بودن شرکت گازرسانی استانی در استان سیستان بخشی از مسوولیت‌های شرکت‌های گازرسانی استانی را شرکت مهندسی گاز به عهده گرفته است.
نوشادی با اشاره به اینکه استان‌هایی مثل خراسان رضوی، فارس و کرمان و... به عنوان معین معرفی شده‌اند که بتوانند سریع شبکه را تکمیل کنند افزود: شرکت مهندسی توسعه گاز نیز بعضی از خطوط سایز پایین را برای شهرهای کوچک‌تر در دستور کار خود قرار داده است. وی ادامه داد: بر همین اساس آخرین مناقصه ما در این زمینه سوران و زابلی است که تا دو تا سه ماه دیگر نتیجه آن مشخص می‌شود و زمان اجرای پروژه حدود یک‌سال و نیم خواهد بود.
او در بخش دیگری درباره منطقه مکران در حالی‌که این منطقه را به دو بخش تقسیم کرد گفت: یکی از مناطق مکران جاسک نزدیک کوه مبارک است که هاب انرژی در این منطقه ایجاد می‌شود و بخش دیگر در منطقه ایرانشهر است که پتروشیمی مکران نیز در این منطقه قرار دارد و گازرسانی این منطقه در برنامه امسال است.
به گفته وی خط لوله میناب و سریک با هدف گازرسانی به صنایع منطقه و نیروگاه‌ها در این منطقه قرار دارد. همچنین اجرای انتقال گاز به سریک- جاسک نیز در این منطقه مورد نظر است، اما هنوز انجام آن ابلاغ نشده است.
نوشادی در ادامه گازرسانی به منطقه جاسک را که پالایشگاه‌ها، پتروشیمی‌ها و پتروپالایشگاهی‌ها در آن احداث خواهند شد از اهداف قابل پیگیری در این منطقه دانست و تصریح کرد: هیچ کدام از صنایعی که در استان سیستان و بلوچستان احداث می‌شوند به لحاظ تامین گاز مشکلی ندارند.
او همچنین با اشاره به اینکه نقطه خروج گاز به عمان در منطقه جاسک قرار دارد، افزود: بر اساس مذاکره‌ای که با عمان داشتیم نقطه خروج و صادرات گاز به این کشور را در این منطقه قرار دادیم. به تازگی نیز در سفر وزیر به عمان تفاهم‌هایی صورت گرفته که در حال امکان‌سنجی بین دو کشور است و در صورت قطعی شدن اجرایی می‌شود.
نوشادی در ادامه در حالی که به صادرات گاز به پاکستان اشاره کرد افزود: با برنامه‌ریزی متناسب با وضعیت تولید و بودجه در استان سیستان و بلوچستان، صادرات گاز به پاکستان در دستور کار بوده و انجام شده است.
مدیرعامل شرکت مهندسی و توسعه گاز ایران اضافه کرد: بعضی نقاط صادراتی را از قدیم در برنامه داشتیم. اکنون بندر گوادر نیز مطرح شده و در حال امکان‌سنجی است، اما هنوز پروژه تعریف شده‌ای برای انجام و اجرا نیست.
او اجرای این گونه پروژه‌ها را وابسته به موارد متعددی از جمله سوآپ در ایران و کشورهای همسایه دانست و گفت: امکان‌سنجی این پروژه‌ها را برای اجرا در آینده انجام می‌دهیم.
برنامه‌ریزی برای ایجاد ۵ طرح بزرگ ذخیره‌سازی
مدیرعامل شرکت مهندسی و توسعه گاز ایران در ادامه با تاکید بر اینکه شبکه گاز کشور با وجود شرکت‌های گاز ایران و مهندسی توسعه گاز یک شبکه گسترده و به تکامل رسیده است، گفت: کار شرکت در زمینه انتقال گاز به سراسر کشور به پایان رسیده و از این پس تمرکز این شرکت بر افزایش انعطاف‌پذیری، جایگزینی خطوط، مقاصد صادراتی و بحث‌های بهینه‌سازی شبکه است.
نوشادی اضافه کرد: در این زمینه چند موضوع را در هدف‌گذاری شرکت قرار داده‌ایم که یکی از این موارد ذخیره‌سازی از محل فصل گرم برای فصل سرد سال است.
او با اشاره به اینکه براین اساس پنج طرح بزرگ ذخیره‌سازی را در برنامه داریم گفت: قرارداد گاز شوریجه را سال گذشته در همین زمینه امضا کردیم. همچنین طرح ذخیره‌سازی گاز سراجه را به زودی به مناقصه می‌گذاریم. وی ادامه داد: در همین زمینه ارزیابی دو میدان بانکول و مختار را در دست داریم که میدان بانکول را اکنون به مناقصه گذاشته و مختار هم به زودی به مناقصه می‌رود.
نوشادی با تاکید براینکه هدف‌گذاری که قبلا انجام شده بود برای ذخیره‌سازی از محل تامین گاز ذخیره‌شده در فصل گرم برای فصل سرد ۱۰ درصد مصرف؛ معادل ۹۰ تا ۱۰۰ میلیون متر مکعب بود، افزود: بر اساس ابلاغ جدید این ذخیره‌سازی باید به ۲۴۰ میلیون متر مکعب افزایش یابد که این عدد به لحاظ بزرگی معادل انجام ۱۰ فاز پارس جنوبی است.
او در حالی که ذخیره‌سازی هفت میدان را در یک برنامه چهار ساله قابل انجام عنوان کرد گفت: ۱۴ طرح ذخیره‌سازی را برای انجام ۲۴۰ میلیون متر مکعب تعریف خواهیم کرد که ارزش سرمایه‌گذاری خالص آن ۵/ ۵میلیارد دلار است.
نوشادی ارزش قرارداد شوریجه را که در قالب BOT و ۲۰ ساله است حدود ۲/ ۳ میلیارد دلار اعلام کرد و افزود: تعمیم این عدد به بقیه سرمایه‌گذاری بزرگی را نشان می‌دهد.
مدیرعامل شرکت مهندسی و توسعه گاز ایران یکی دیگر از هدف‌گذاری‌های شرکت را بازیابی انرژی از طریق تغییر سیکل توربین‌ها عنوان کرد و گفت: توربین‌های ما در ۸۹ ایستگاه تقویت فشار دارای سیکل ساده هستند که باید تغییر کنند. برای این تغییر سیکل چهار مطالعه امکان‌سنجی را آغاز کرده و دنبال مصوبات هستیم.
او ارزش سرمایه‌گذاری این بخش را۳ تا ۴ میلیارد دلار دانست و افزود: پیش‌بینی می‌شود با اجرای این پروژه‌ها بین ۵/ ۱ تا ۲ برابر نیروگاه بزرگی مثل نیروگاه اتمی بوشهر بازیابی انرژی از ایستگاه‌های تقویت فشار گاز و پالایشگاه‌های گازی داشته باشیم.
نوشادی در ادامه صدور خدمات فنی و مهندسی را از دیگر اهداف و برنامه‌های شرکت عنوان کرد و گفت: در نظر داریم در کنار مذاکرات تجارت گاز بتوانیم خدمات فنی و مهندسی را نیز صادر کنیم. در این زمینه مذاکرات مستقلی داریم و در حال تجهیز و ایجاد مقدمات هستیم.
او با اشاره به اینکه به عنوان شرکتی از بخش دولتی برای کار بزرگ نیاز به مجوز‌های بالادستی داریم افزود: در این زمینه مذاکراتی با شرکت‌ها و کشورهای خارجی انجام داده‌ایم.
برنامه‌ای منسجم برای حضور در حوزه بالادستی دارم
مدیرعامل شرکت مهندسی و توسعه گاز ایران در پاسخ به این سوال که چه برنامه‌ای برای حضور در حوزه بالادستی دارید افزود: برای نخستین بار در کشور شرکت ملی گاز برای یکپارچه‌سازی زنجیره ارزش مدیریت مخازن در حوزه ذخیره‌سازی را به عهده گرفته است. بر همین اساس در شوریجه باید ۲۸ حلقه چاه حفاری کنیم که جانمایی پنج حلقه آن به زودی انجام می‌شود.
همچنین در میدان قزل‌تپه و بانکول حفاری چاه را به مناقصه گذاشته‌ایم و اگر بتوانیم میدان نصرآباد کاشان و میدان یورت شاه را در نزدیک ورامین توسعه دهیم به لحاظ تنوع توسعه‌ای از شرکت ملی نفت پیشی خواهیم گرفت.
نوشادی اضافه کرد: مطالعات این کار طی یک دهه انجام شده و امیدواریم در سه ماه آتی بتوانیم وارد مناقصه شویم.
او با اشاره به مذاکراتی که برای ورود سرمایه‌گذاران به این حوزه صورت گرفته گفت: باید بهینه‌یابی کنیم که با سرمایه‌گذاران کار را پیش ببریم یا وارد مناقصه شویم.
نوشادی در حالی که از اعلام آمادگی سرمایه‌گذاران از بخش خصوصی و دولتی خبر داد گفت: این سرمایه‌گذاران از طریق منابع بانکی و صندوق توسعه ملی قادر به تجهیز منابع مالی هستند.
مدیرعامل شرکت مهندسی و توسعه گاز ایران درباره حمایت از دانش‌بنیان‌ها با اشاره به اینکه مهندسی گاز شرکت ما از چند سال قبل طرح‌های زیادی در این زمینه داشته گفت: با حمایت از این نوع شرکت‌ها توانستیم در موارد بسیاری به خودکفایی برسیم، به طوری که ۸۵ درصد تاسیسات ما داخلی‌سازی شده است.
