هفت خوان وام ودیعه مسکن / مستاجران پشت صف‌های طولانی بانکها
درحالی که بانک مرکزی مدعی است پرداخت وام ودیعه مسکن تا پایان سال ادامه خواهد داشت، بانکها شرایط سخت و پیچیده‌ای را برای مستاجران در نظر گرفته‌اند.
به گزارش اکونگار، در اردیبهشت ماه سال جاری مجلس سقف وام ودیعه را ۲۰۰ میلیون تومان مصوب کرد. بر اساس این مصوبه مقرر شد تا در سه ماهه تابستان مستاجران تهرانی و کلانشهرها از وام ودیعه بهره‌مند شود. در پایان مهرماه دولت اعلام کرد که از ابتدای تیر تا پایان مهر بیش از ۱۸هزار میلیارد تومان وام ودیعه اعطاء شده است. به گفته، مدیر اداره اعتبارات بانک مرکزی، پرداخت تسهیلات ودیعه مسکن به ۳۱۰ هزا رو ۵۵۳ نفر به مبلغ ۱۸هزار و ۲۳۰ میلیارد تومان انجام شده است.
سال گذشته وام ودیعه برای مستاجران تهرانی ۱۰۰ میلیون تومان بود. بسیاری از اجاره نشینان با مراجعه به بانکها موفقیت در زمینه دریافت وام نداشتند. بیشتر بانکها با بهانه‌تراشی‌هایی مانند کمبود منابع، صف سنگین متقاضیان، داشتن دو ضامن رسمی و امثالهم مستاجران را از دریافت وام دلسرد کردند.
بر اساس اعلام رسمی اتحادیه مشاوران املاک تا شهریور ۱۴۰۱ که پایان مهمترین فصل جا به جایی در کشور به شمار می‌رود، تنها ۱۰ درصد از مستاجران موفق به دریافت وام ودیعه شدند.
وام ودیعه مسکن ۲۰۰ میلیونی، نسبت به سال گذشته دو برابر شده است در حالی که معمولا سرعت جریان پول در بانکها با تورم تنظیم می‌شود. تسهیلات بانکی نیز همین رفتار را در پیش می‌گیرد. شبکه بانکی همین حالا با تعهدات تکلیفی مثل افزایش سقف وام ازدواج، وام فرزندآوری، وام طرح نهضت ملی مسکن، وام اشتغال‌زایی و... دست‌وپنجه نرم می‌کند و شاید نتواند با افزایش تعهدات تکلیفی جدید ساده کنار بیاید. بانکها از ابتدای امسال بابت عقب‌افتادگی در برنامه پرداخت تسهیلات طرح نهضت ملی مسکن زیر فشار سنگین دولت قرار گرفته‌اند تا شاید وعده ساخت یک‌میلیون واحد مسکونی در سال شکست نخورد.
افزایش وام ودیعه مسکن ۱۴۰۲، با توجه به جمیع جوانب، می‌تواند حکایت کندن مو از کف دست باشد. مگر اینکه چند سلسله گزارش دیگر درباره پرداخت تسهیلات به کارمندان بانکی منتشر شود.
افزایش وام ودیعه مسکن از ۱۰۰ میلیون به ۲۰۰ میلیون تومان شاید عملی باشد؛ لابد، چون خدا مستاجران را دوست دارد. نرخ سود تسهیلات وام ودیعه مسکن و رقم اقساط ماهیانه همچنان عامل نگرانی است.
سود وام ودیعه مسکن سال‌های قبل هم به محل تبدیل شده بود. در بخشنامه سال ۱۳۹۹ آمده وام ودیعه مسکن با سود ۱۳ درصد به مستاجران پرداخت شود، اما گزارش‌های میدانی و اظهارات مستاجران و متقاضیان نشان می‌دهد پارسال بانکها از آن‌ها مطالبه بازپرداخت وام با نرخ سود ۱۸ درصد را داشته‌اند. نرخ سود وام بانکی امسال به ۲۳ درصد افزایش پیدا کرده است و هنوز مشخص نیست بانکها با متقاضیان تسهیلات ودیعه مسکن چه برخوردی خواهند داشت.
سود وام ودیعه مسکن ۲۰۰ میلیون تومانی با نرخ ۱۳ درصد باعث می‌شود اقساط ماهیانه در حالت چهار ساله به پنج میلیون و ۳۵۰ هزار تومان برسد. در حالت سه‌ساله رقم هر قسط معادل شش میلیون و ۷۰۰ هزار تومان خواهد بود و با فرض بازپرداخت دو ساله، اقساط ماهیانه وام ودیعه مسکن حدود ۹ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان برآورد می‌شود.
سود وام ودیعه مسکن ۲۰۰ میلیون تومانی در صورتی که ۱۸ درصد باشد، در حالت بازپرداخت دو ساله، سه‌ساله و چهار ساله وام ۲۰۰ میلیون تومانی میزان اقساطی را به ترتیب تا ۱۰ میلیون، هفت میلیون و ۲۰۰ هزار تومان و پنج میلیون و ۸۰۰ هزار تومان می‌رساند. فکر می‌کنید مستاجران می‌توانند اقساط وام ودیعه مسکن را علاوه بر اجاره ماهیانه خانه پرداخت کنند؟
اقساط وام ودیعه مسکن ۲۰۰ میلیونی با نرخ سود ۱۳ و ۱۸ درصد، در صورت بازپرداخت پنج ساله (محتمل‌تر است) به‌ترتیب ماهی چهار میلیون و ۵۵۰ هزار تومان و پنج میلیون و ۸۰ هزار تومان خواهد بود.
وام ودیعه مسکن سال گذشته حدود ۲۳ هزار میلیارد تومان از منابع بانکها را به‌خود اختصاص داد. بخش اعظم منابع درنظر گرفته شده برای این منظور براساس روایت‌های رسمی دست‌نخورده باقی‌ماند. در ابتدای سال جدید زمزمه‌هایی درباره اعلام چند روش سهمیه‌بندی به‌گوش رسید.
پرداخت وام ودیعه مسکن در قالب سهمیه‌بندی روش عاقلانه‌ای خواهد بود و مانند سال‌هایی که بانکها نسبت به پرداخت تسهیلات ازدواج بی‌میل بودند، قادر است به اوضاع سروسامان ببخشد. در این روش مشخص می‌شود هر بانک باید سالی چه میزان از منابع خود را به پرداخت وام ودیعه مسکن پرداخت کند.
وام ودیعه مسکن ۱۴۰۲، روی کاغذ تنها یک نقطه ضعف دارد. در خبر اولیه آمده بازپرداخت وام ودیعه مسکن با سود ۲۳ درصد انجام می‌شود که این یعنی متقاضی ناچار است بابت بازپرداخت وام ۲۰۰ میلیون تومانی، تا پنج سال ماهی پنج میلیون و ۶۰۰ هزار تومان قسط بدهد.
پرداخت تسهیلات ودیعه مسکن ۱۴۰۲، در کلانشهرها و سایر شهر‌های کشور با همین میزان سود، به‌ترتیب شامل چهار میلیون و ۲۰۰ هزار تومان و دو میلیون و ۸۰۰ هزار تومان قسط ماهیانه می‌شود. رقم اقساط سنگین است. به‌خصوص اینکه مستاجران علاوه بر پرداخت اقساط وام ودیعه مسکن، احتمالا باید از عهده اجاره ماهیانه هم بربیایند. با این حال میزان مراجعات به سامانه ثبت‌نام وام ودیعه مسکن نشان داد، مستاجران برای تامین خواسته‌های ریز و درشت صاحبخانه‌ها حاضر هستند خودشان را به زحمت بیندازند.
وام ودیعه مسکن در سه‌ماه تابستان متقاضی بیشتری دارد. دقیقا سه‌ماه داغ و گرم که مستاجر‌ها از فرصت تعطیلی مدارس استفاده می‌کنند و آن را به‌عنوان فصل جابجایی اجاره‌نشین‌ها می‌شناسیم. تقریبا دو ماه از تابستان گذشته و سایه بلند شهریور را از همین حالا می‌توان مشاهده کرد، اما خبری از وام ودیعه مسکن خبری نیست.
وام ودیعه مسکن ۲۰۰ میلیون تومانی بار بزرگی از روی دوش مستاجران برمی‌دارد. بخش زیادی از آن‌ها با خواندن گزارش‌ها و اخبار منتشر شده روی این وام حساب باز کرده‌اند و با کلی امید و آرزو سامانه جامع طرح‌های حمایتی مسکن را روی کامپیوتر یا موبایل خود باز می‌کنند. چیزی که جلوی رویشان به نمایش درمی‌آید، غافلگیرکننده است.
دستورالعمل اجرایی تسهیلات کمک ودیعه مسکن برخلاف آنچه در خبر‌ها می‌خوانیم همچنان براساس مصوبه سال ۱۴۰۰ و دو اصلاحیه خرداد ۱۴۰۱، نوشته شده است. به‌همین خاطر بانکها همان را به‌عنوان مبنای پرداخت تسهیلات به متقاضیان لحاظ می‌کنند.
سقف تسهیلات ودیعه مسکن طبق ماده ۲ دستورالعمل همچنان در تهران ۱۰۰ میلیون، در سایر کلانشهرها ۷۰ میلیون و در سایر شهرستان‌ها ۴۰ میلیون تومان درنظر گرفته شده است. ماده ۵ هم می‌گوید تسهیلات مستاجران با نرخ سود مصوب شورای پول و اعتبار و بازپرداخت حداکثر پنج ساله در اختیار متقاضیان قرار می‌گیرد.
