مسکن ۲۵متری، خانه‌‌هایی خالی از جریان زندگی

به گزارش اکونگار به نقل از روزنامه تعادل، موضوع ساخت خانه‌های کوچک و یا همان مسکن ۲۵متری چند وقتی است که به سرخط خبرها رسیده است. موافقان و مخالفان طرح مذکور با انتقاد و یا دفاع از آن به دنبال به کرسی نشاندن صحبت‌های خود هستند. درحالی که یک تعاونی مسکن موضوع مسکن ۲۵متری را تایید می‌کند، وزارت راه و شهرسازی به صراحت با ساخت خانه‌های ۲۵متری مخالفت کرده و خود را فارغ از این جریان می‌داند. 

بیت‌الله ستاریان کارشناس حوزه مسکن در یادداشتی به آری یا نه مسکن ۲۵متری واکنش نشان داده و این موضوع مورد تحلیل و بررسی قرار داده است. 

۱)موضوع ساخت واحدهای مسکونی ۲۵ متری طی هفته‌های اخیر بازتاب‌های بسیاری در افکار عمومی و رسانه‌ها پیدا کرده است. مطابق معمول مقامات دولتی هم بیشتر نقش واکنشگر را در این ماجرا ایفا کرده و منتظر ماندند تا پس از بازخوردهای عمومی جامعه، اقدام به تایید و تکذیب موضوع کنند.

ابتدا بحث ساخت خانه‌های 25 متری توسط برخی مقامات رده میانی وزارتخانه مطرح و پس از بازخوردهای منفی، موضوع از اساس تکذیب شد. اما معتقدم این پروژه ابعاد و زوایای گوناگونی دارد که باید پس از بررسی جامع در رد یا قبول آن سخن گفت. اگر از من پرسیده شود که آیا ساخت خانه‌های 25 متری مشکل مسکن در کشور را حل می‌کند؟ پاسخ بدون تردید منفی است. چرا که مشکل مسکن در ایران زوایای وسیعی دارد و با یک چنین طرح‌هایی به تنهایی به سرانجام نمی‌رسد.

اما اینکه مسکن‌های خرد و کوچک در جامعه مورد نیاز است یا نه، پاسخ این هم مثبت است. ایران مانند هر کشور دیگری به مسکن‌های 25، 30، 40 و 50 متری نیاز دارد تا به بخشی از مطالبات اقشار مختلف پاسخ بدهد. به ‌طور طبیعی ایران در متراژ واحدهای مسکونی‌اش باید فضای متنوعی را ایجاد کند. متاسفانه یک عادت و الگوی اشتباه در فضای فکری جامعه جریان یافته که خانه‌ها را هر اندازه بزرگ‌تر باشند، مطلوب‌تر می‌داند. بدون اینکه به نیاز خانواده‌ها برای متراژ خانه توجه کند. در حالی که یک خانواده دو نفره که هر دو نفر هم شاغل هستند می‌توانند در خانه‌های 30 تا 40متری و حتی یک سوییت زندگی کنند. 

2) یکی از مهم‌ترین حلقه‌های مفقوده در صنعت ساخت و ساز و معماری ایران نحوه طراحی واحدهای مسکونی است. بسته به نوع طراحی و فضاسازی واحدهای مسکونی می‌توان تنوع متفاوتی ایجاد کرد. بسیاری از ایرانیان با واحدهایی مواجه شده‌اند که با 50 تا 60 متر به گونه‌ای طراحی شده‌اند که یک خانه 90 متری فاقد آن است.

در یک واحد ممکن است واحد 100 متری با طراحی غلط بسیار بسته و کوچک به نظر برسد اما یک واحد 40 متری به گونه‌ای طراحی شود که مناسب و راحت باشد. ضمن اینکه تنوع فضای مسکونی در ایران باید به گونه‌ای باشد که هر قشری بتواند مسکن مناسب خود را پیدا کند.

در سابقه تاریخی این سرزمین در بسیاری از برهه‌ها 2 نفر با هم ازدواج می‌کردند در یک اتاق اجاره‌ای 20 متری زندگی می‌کردند، این خانواده در ادامه کار کرده، پس‌انداز می‌کردند و پس از مدتی واحدهای بزرگ‌تری را خریداری کرده یا اجاره می‌کردند. اما امروز الگوی غلط چشم و هم‌چشمی باعث شده تا خانواده‌های جوان ایرانی مبتنی بر نیاز خود اقدام به طراحی زندگی‌شان نکنند و بیشتر به خاطر نظر و حرف دیگران، اقدام به انتخاب مسکن و لوازم زندگی می‌کنند. 

3) در ایران مدل 1402 بسیاری از خانواده‌ها ممکن است، تک نفره، ‌2 نفره، 3 نفره و بیشتر باشند. ضرورتی وجود ندارد که یک خانواده یک الی دو نفره در واحدهای 80، 90 تا 100 متری زندگی کنند. از طرف دیگر نحوه معماری و طراحی‌های مسکن در ایران هنوز به‌روزآوری نشده است. علت اینکه امروز به خانه‌های کم‌متراژ با نگاه بد و منفی برخورد می‌شود، ‌آن است که نوع طراحی‌ها غلط است.

در واقع در ایران به جای خانه‌های دلشاد 30 الی 50 متری مدرن، آلونک‌هایی ساخته می‌شود که هیچ تناسبی با طراحی‌های جدید ندارند. فضاسازی‌های مدرن، طراحی‌های متناسب با سبک زندگی ایرانی در کشور معنایی ندارد. شخصا مطلقا با خانه‌های 25 متری مخالف نیستم، حتی ساخت این سبک واحدهای مسکونی را برای ایران امروز و سبد زندگی شهری بزرگ ضروری می‌دانم. 

4) در شهرهای بزرگ جهان، مانند توکیو، لندن، نیویورک و... این طور نیست که همه خانه‌ها ویلایی، بزرگ و... باشد. در توکیو حتی واحدهای مسکونی کپسولی وجود دارد که متراژ آن زیر 25 متر است. اما در ایران از آنجا که بحث علوم مرتبط با طراحی‌های شهری و طراحی‌های مسکونی مورد توجه قرار نگرفته، وقتی صحبت از مسکن کم‌متراژ می‌شود، نوع خاصی از آلونک‌های دهشتناک را به اذهان عمومی متبادر می‌کند.

آلونک‌هایی که در آن نه زندگی جریان دارد و نه شادی. در عین حال اما خانه‌های 70 متر به بالا در ایران هم مشکلات خاص خود را دارند، چرا که طراحی در آنها جدی گرفته نشده است. اما در بسیاری از کشورهای جهان خانه‌های 30 الی 40 متری ساخته می‌شود که از واحدهای 80 متری و 100 متری ساخته شده در ایران دلبازتر و کاربردی‌ترند.