سناریوی تکراری بازار مسکن در تهران/ افزایش اجاره‌بها تا کی ادامه دارد؟
هیچوقت قیمت مسکن در تهران تحت کنترل نبوده است. درواقع وضعیت موجود و افزایش قیمت مسکن در شهر تهران کم سابقه یا بی سابقه نیست.
به گزارش اکونگار به نقل از فرارو، قیمت مسکن در تهران با همان ضریب افزایشی که همیشه داشته، مسیر تصاعدی خود را طی می‌کند. قبلا قیمت دو برابر می‌شد و قیمت یک میلیونی می‌شد، دو میلیون. اکنون هم دویست میلیون تومان می‌شود چهارصد میلیون تومان؛ بنابراین بهتر است قبول کنیم که نمودار رشد قیمت مسکن بر اساس ضریب همیشگی پیش می‌رود و هیچ تغییری نکرده است.
مشکل مسکن، مشکلی نیست که با تغییر دولت‌ها به سرعت قابل حل باشد؛ این نظری است که بسیاری از تحلیلگران و کارشناسان حوزه بازار مسکن به آن باور دارند. با این وجود وضعیت بازار مسکن در شهر‌های بزرگ از جمله تهران روز به روز بحرانی‌تر می‌شود و بسیاری از افراد حتی برای اجاره مسکن در تهران با مشکلاتی مواجهند.
اعلام وضعیت قرمز برای مستاجران تهرانی/چرا حاشیه‌نشینی گسترش یافت؟
بر اساس اطلاعات منتشر شده توسط اتحادیه املاک ایران، میانگین نرخ اجاره‌بها در استان تهران بیش از ۵۰ درصد افزایش داشته و رکود تورمی در بازار اجاره‌بها، خرید و فروش مسکن حاکم است. همچنین افزایش ۲۵ درصدی نرخ اجاره‌بها در تهران، زندگی را برای اجاره نشین‌ها بسیار سخت کرده است.
با توجه به این شرایط که خرید حتی یک متر خانه در تهران برای بسیاری از افراد به آرزو تبدیل شده پرسش‌هایی مطرح است از جمله این که چرا وضعیت مسکن در تهران به این روز افتاده است؟ چگونه می‌شود وضعیت مسکن تهران رو سر و سامان داد؟ بیت الله ستاریان، کارشناس حوزه مسکن و تحلیلگر اقتصاد مسکن در گفتگو با فرارو به این پرسش‌ها پاسخ داده است:
یک کارگر چقدر حقوق می‌گیرد که اصلا بخواهد به خرید مسکن فکر کند؟
[قیمت مسکن در تهران هیچوقت تحت کنترل نبوده/ با شرایط فعلی از قیمت مسکن تعجب نکنید ] بیت الله ستاریان به فرارو گفت: «هیچوقت قیمت مسکن در تهران تحت کنترل نبوده است. درواقع وضعیت موجود و افزایش قیمت مسکن در شهر تهران کم سابقه یا بی سابقه نیست. قیمت مسکن در تهران با همان ضریب افزایشی که همیشه داشته، مسیر تصاعدی خود را طی می‌کند. قبلا قیمت دو برابر می‌شد و قیمت یک میلیونی می‌شد، دو میلیون. اکنون هم دویست میلیون تومان می‌شود چهارصد میلیون تومان؛ بنابراین بهتر است قبول کنیم که نمودار رشد قیمت مسکن بر اساس ضریب همیشگی پیش می‌رود و هیچ تغییری نکرده است. بهتر است تیر پیکان وضعیت را به سمت تصمیم گیران و تصمیم سازان بازار مسکن برده و بپرسیم تا کنون چرا هیچ اقدامی برای مشکل مسکن انجام نداده اند یا سعی نکرده اند در حوزه ساخت مسکن تحول ایجاد کنند.»
وی افزود: «بخشی از راهکار کنترل وضعیت نرخ مسکن در تهران به ساخت مسکن بر می‌گردد. جمعیت تهران روز به روز در حال افزایش است، اما در برابر این حجم از جمعیت، ساخت مسکن به کندی پیش می‌رود. تولید مسکن در تهران به هیچ وجه با افزایش جمعیت این شهر برابری نمی‌کند. ما در تهران، سالانه به حدود ۲۰ هزار واحد مسکونی نیاز داریم، اما زیر ۵ هزار واحد مسکن می‌سازیم. پس طبیعیست که این تعداد مسکن جوابگوی نیاز جامعه نخواهد بود. حتی گزینه کوچ دادن مردم از تهران به شهر‌های کوچکتر هم مقدور نیست، چرا که اقتصاد جوامع روستایی و شهر‌های کوچک ما هم اقتصاد قدرتمندی نیست. همه این ها، باعث می‌شود قیمت مسکن در شهر تهران ناگهان صعودی شود. البته این موضوع نه فقط در شهر تهران، بلکه در بسیاری از شهر‌های بزرگ ایران دیده می‌شود. همچنین خوب است به وضعیت حقوق افراد نگاهی کنیم. اصلا یک کارگر و یا یک کارمند چقدر حقوق می‌گیرد که در این آشفته بازار مسکن فکر خرید به سرش بزند؟
با شرایط فعلی از قیمت مسکن تعجب نکنید
این کارشناس حوزه مسکن در ادامه گفت: «تنها درمان موجود، انبوه سازی و ساخت مسکن در ابعاد بزرگ است و هر راهی با جز این، بیراه رفتن و فرافکنی مشکل مسکن است. ما باید کالایی که مورد نیاز جامعه است را تولید کنیم. اگر این کار را نکنیم باید منتظر تصاویری باشیم که خوشایند نیست. خانه اشتراکی، اکنون به یک روش رایج بین بسیاری از خانواده‌های کم بضاعت تبدیل شده است. خانه‌هایی که دو یا حتی سه خانواده را در خود جای می‌دهد و فارغ از مسائل اقتصادی می‌تواند ده‌ها پیامد خطرناک اجتماعی برای این خانواده‌ها ایجاد کند. وقتی از فاجعه در بازار مسکن حرف می‌زنیم دقیقا موضوعمان همین است. باید از مسئولان پرسید این وضعیت را می‌بینند؟ یکی از نماد‌های اصلی توسعه فقر در یک جامعه همین وضعیت مسکن است.»
وی افزود: «این بهانه که گفته می‌شود دولت تلاش خود را با ساخت مسکن مهر کرده را نیز قبول ندارم. مسکن مهر چرا شکست خورد؟ چون اصلا ساخت و ساز نباید یک پروسه دولتی باشد. ساخت و ساز در همه جای دنیا یک پروژه خصوصی است. اما مشکل این است که بخش خصوصی در اقتصاد دولتی ما توان ساخت ندارد. چون ابزار‌های مالی همگی در دستان بخش دولتی است. هیچ ابزار مالی که به تنهایی بتواند پول گرفته و سرعت چرخش اقتصادی را هم بالا ببرد در بخش خصوصی نداریم. ما برای بهبود وضعیت مسکن به ده‌ها ابزار مالی نیاز داریم که حتی یکی از این ابزار‌ها در ایران کار نمی‌کند. برای مثال تسهیلات شامل چند درصد مردم می‌شود؟ نهایتا ۵ درصد از خانواده‌ها از این نوع تسهیلات بهره‌مند هستند. پس خبری از ابزار‌های مالی، بازار‌های رسمی، اوراق مشارکت و صندوق‌های مسکن هم نیست. با این شرایط از قیمت مسکن نه تعجب کنید نه انتظار تغییر داشته باشید.»
