«اکونگار» وضعیت قیمت و تولید خودرو از سال ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۳ را بررسی می‌کند
آمار تکان‌دهند از افزایش قیمت خودرو در ۳سال اخیر / کدام خودروها به باشگاه میلیاردیها پیوستند؟
بررسی‌ها نشان می‌دهد که بازار خودرو در ۳سال اخیر تحت تاثیر کاهش شدید سطح تولید وضعیت نامساعدی را پشت سرگذاشته، به گونه‌ای که برخی خودروها در کمتر از ۶ماه به باشگاه میلیاردیها پیوسته‌اند.
اکونگار، فهیمه اکبری صحت-در سه سال اخیر، قیمت خودروهای داخلی در کشور به شدت افزایش یافته و نرخی برخی محصولات رکوردشکنی کرده است در میان تعدادی از خودروها حتی افزایش‌های بالای ۱۰۰ درصدی را تجربه کرده‌اند. به عنوان مثال، در سال ۱۴۰۳، خودروی دنا پلاس تا ۹۳ میلیون تومان گران‌تر شد و پژو ۲۰۷ اتوماتیک نیز با قیمت‌هایی بین ۸۵۰ تا ۹۳۰ میلیون تومان معامله می‌شود. همچنین خودروهایی مانند هایما و تارا افزایش قیمت قابل‌توجهی داشته‌اند، به طوری که هایما S7 به بالای ۱.۶ میلیارد تومان رسید. یکی از تاریخی‌ترین افزایش قیمت خودرو در ۳سال اخیر به پراید و پژو ۲۰۷ بازمی‌گردد که ۲۰۷ در خردادماه ۱۴۰۰در بازار آزاد ۴۰۰میلیون تومان قیمت داشت و در زمستان ۱۴۰۱ به باشگاه میلیاردیها پیوست. همچنین پراید فقط در سال ۱۴۰۱ رشد قیمت ۱۶۱ میلیون تومانی را تجربه کرد.
پدیده عجیب بازار خودرو/ قیمت خودروهای دست‌دو بالاتر از نرخ کارخانه
میزان کاهش سطح تولید خودرو در سال ۱۴۰۰
یکی از مهمترین عوامل افزایش شدید قیمت خودرو در سال‌های اخیر کاهش تولید از سوی خودروسازان اعلام شده است. براساس آمار رسمی در سال ۱۴۰۰ سطح تولید خودرو در کشور بین ۳۰تا ۴۰درصد کاهش یافت.
کاهش ۲۵درصدی سطح تولید خودرو در سال ۱۴۰۱
همچنین میزان تولید خودروسازان در سال ۱۴۰۱ باکاهش بیش از ۲۵درصدی تحت تاثیر تحریم‌ها، افزایش شدید نرخ ارز، مشکلات تأمین قطعات، محدودیت‌های بین‌المللی و کاهش تقاضا یکی از پرچالش‌ترین سال‌های خود را پشت سر گذاشت.
ادامه روند کاهشی تولید خودرو در سال ۱۴۰۲
تولید خودرو در سال ۱۴۰۲ به دلیل مشکلاتی مانند کمبود قطعات، نوسانات ارزی و مشکلات مدیریتی با کاهش مواجه شد. بر اساس آمارها، تولید خودرو در مقایسه با سال‌های گذشته حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد کاهش یافت.
افت سطح تولید خودرو در ۶ماهه نخست ۱۴۰۳
همچنین عملکرد خودروسازان بزرگ طی ۶ ماهه نخست سال جاری نشان می‌دهد که ایران‌خودرو و سایپا (و پارس‌خودرو به عنوان زیرمجموعه سایپا) در مجموع ۴۶۱ هزار و ۱۲۲ دستگاه خودرو تولید کرده‌اند که نسبت به ۴۸۸ هزار و ۱۵۷ دستگاه تولیدی در مدت مشابه سال گذشته، ۲۷ هزار و ۳۵ دستگاه معادل ۵.۵ درصد کمتر است و ۶.۴ درصد افت را نشان می‌دهد.
چرا برنامه‌های دولت برای کنترل بازار خودرو شکست خورد؟
برنامه‌های دولت برای کنترل بازار خودرو به دلایل مختلفی شکست خورد، که در زیر به مهمترین عوامل اشاره شده است:
قیمت‌گذاری دستوری: دولت ایران با اعمال سیاست‌های قیمت‌گذاری دستوری تلاش داشت قیمت خودرو را کنترل کند، اما این سیاست به دلیل اختلاف میان قیمت کارخانه و قیمت بازار آزاد ناکارآمد بود. خودروسازان معتقد بودند که این نوع قیمت‌گذاری، حتی هزینه‌های تولید را هم پوشش نمی‌دهد و موجب انباشت زیان برای آنان شد. این مساله باعث کاهش تولید و عرضه در بازار شد، که خود به افزایش بیشتر قیمت‌ها منجر گردید
کمبود تولید و عرضه: مشکلات تولید در صنعت خودرو، از جمله کمبود مواد اولیه و قطعات، تحریم‌ها و مشکلات مالی، موجب کاهش عرضه خودرو در بازار شد. از طرف دیگر، کاهش عرضه در بازاری که تقاضای بالایی دارد، به افزایش قیمت‌ها دامن زد
وابستگی به نرخ ارز: بسیاری از قطعات خودروهای داخلی به واردات وابسته است و با توجه به نوسانات شدید نرخ ارز در سال‌های اخیر، هزینه تولید خودرو افزایش یافت. این موضوع خود منجر به افزایش قیمت خودرو در بازار شد.
ممنوعیت واردات خودرو: ممنوعیت واردات خودروهای خارجی به منظور حمایت از تولید داخلی، رقابت را در بازار خودرو کاهش داد. در نتیجه، انحصار بازار به دست خودروسازان داخلی افتاد که قادر بودند قیمت‌ها را بدون هیچ رقیبی افزایش دهند
نوسانات اقتصادی و تورم: نوسانات اقتصادی و تورم بالا در ایران نیز به مشکلات بازار خودرو دامن زده است. افزایش قیمت دلار و تحریم‌ها نیز به افزایش قیمت مواد اولیه و در نتیجه گران شدن خودروها کمک کرده است
این عوامل ترکیبی از سیاست‌های نادرست و شرایط اقتصادی ناگوار، موجب شد که برنامه‌های دولت برای کنترل قیمت و ایجاد ثبات در بازار خودرو با شکست مواجه شود.
