وعده تولید ۱.۶ میلیون خودرو محقق نشد/ تولید ۱۹ درصد پایین‌تر از هدف وزارت صمت
وزارت صمت طی جدیدترین گزارش منتشره از وضعیت صنعت خودرو، آمار تولید خودرو در سال ۱۴۰۲ را منتشر کرد و طبق پیش‌بینی‌ها، تولید نهایی باز هم ۱۹ درصد از وعده‌های داده شده از سوی این وزارت‌خانه پایین‌تر است.
وزارت صمت به عنوان متولی اصلی این صنعت، ساماندهی بازار خودرو را در دستور کار خود قرار داده و هدف‌گذاری سالانه برای میزان تولید شرکت‌های داخلی، یکی از اقداماتی است که در این راستا انجام می‌شود.
شعار سال ۱۴۰۲ در صنعت خودروسازی محقق شد؟
افزایش رقابت‌پذیری یا نابودی صنعت خودرو؟
وزارت صمت در تاریخ 6 فروردین آمار کل تولید خودرو برای سال 1402 را منتشر کرد که طبق پیش‌بینی‌ها، باز هم فاصله زیادی با وعده اعلامی این وزارت‌خانه دارد. بر اساس این آمار، تولید کل خودرو در سال گذشته به یک میلیون و 338 هزار و 856 دستگاه رسید که از این بین ایران خودرو با تولید 516 هزار و 710 دستگاه در مقام اول و سایپا با تولید 364 هزار و 139 دستگاه در مقام دوم قرار می‌گیرد. این آمار از پایین بودن حدود 261 هزار دستگاه یا به عبارتی 19 درصدی از وعده حداقل تولید (یک میلیون و 600 هزار دستگاه) در سال 1402 خبر می‌دهد.
اما نکته قابل تأمل در مورد تولید خودروسازان بخش خصوصی است. در وضعیتی که ایران خودرو پنج درصد و سایپا چهار درصد نسبت به سال 1401 کاهش تولید داشتند، خودروسازان بخش خصوصی با شش درصد افزایش تولید روبه رو شدند که می‌تواند پیامدهای مثبت و منفی بسیاری داشته باشد.
در نیمه پر لیوان می‌توان امیدوارتر شد که انحصار بازار خودرو در نهایت از دست دو خودروساز دولتی خارج می‌شود و با ورود خودروسازان بخش خصوصی می‌توان فضای بهتری برای صنعت خودروسازی کشور متصور شد؛ اما واقعیت ماجرا چیز دیگری است.
زنگ خطری که امیرحسن کاکایی، استاد دانشگاه علم و صنعت و کارشناس بازار خودرو آن را برای اولین بار به صدا در آورد. به دلیل اینکه خودروسازان بخش خصوصی به هیچ عنوان زیر بار قیمت‌گذاری پایین نمی‌روند، غالباً ضرر ده نیستند و در نتیجه تولید رو به رشدی دارند. اما در مقابل ایران خودرو و سایپا به دلیل اعمال نفوذ دولت، مجبور به پذیرش تولید با قیمت‌های پایین می‌شوند و همین موضوع در کنار افزایش زیان انباشته آن‌ها، تولید خودرو را با مشکلاتی مواجه می‌کند.
سال 1403 یکی از عجیب‌ترین سال‌های صنعت خودروسازی
سال پیش رو از لحاظ شرایط موجود به اعتقاد بسیاری از افراد، یکی از عجیب‌ترین و پیچیده‌ترین سال‌ها برای صنعت خودروسازی کشور خواهد بود. چرا که از یک سو به احتمال قوی ایران خودرو و سایپا توان ادامه تولید با چنین زیان سنگینی را نخواهند داشت و مجبور به افزایش قیمت هستند. از سوی دیگر دولت معمولاً اجازه افزایش قیمت بیش از 30 الی 40 درصد را به این شرکت‌ها نمی‌دهد که چنین افزایش قیمتی بازهم پایین‌تر از قیمت تمام شده محصولات خواهد بود.
آزادسازی قیمت‌ها تا نرخ حاشیه بازار یکی از موضوعاتی است که خودروسازان در سال جدید به دنبال آن هستند، اما همین موضوع نیز مشکلاتی خواهد داشت. هرچند با آزادسازی قیمت‌ها می‌توان روش قرعه‌کشی را حذف کرد و عرضه را به شرایط ایده‌آل بازگرداند، اما این موضوع می‌تواند تقاضا برای خودروهای داخلی را تا حد بسیاری کاهش دهد. زیرا اغلب متقاضیان توان خرید خودرو با قیمت‌های بازار را ندارند. در چنین شرایطی به‌رغم اینکه تولید به شرایط ایده‌آل بازگشته، اما خریداری برای این محصولات پیدا نمی‌شود و در نتیجه باز هم خودروساز داخلی با مشکل روبه رو خواهد شد.
