مالیات بر ارزش افزوده، باری بر دوش تولیدکنندگان

به گزارش اکونگار، مصطفی با تقوا، حسابدار رسمی در یاداشتی به تحلیل پیامدهای مالیات بر ارزش افزوده در حوزه تولید و خدمات پرداخته است.

  قانون مالیات برارزش افزوده از سال 78 در کشور به تصویب رسید، اما بیشترین انتفاع این قانون برای بخش خدمات بود. در حالی‌که گفته می‌شد قانون مذکور در راستای ایجاد شفافیت بیشتر در جامعه اجرای می‌شود، اما این قانون سد تازه‌ای پیش روی تولید بود.

این قانون به صورت صد درصدی به ضرر تولید بوده و در مرحله اجرا هم به درستی اجرا نشد. هر موضوع تازه‌ای برای اجرایی شدن نیاز به افراد متخصص و آموزش دیده دارد. قانون مالیات بر ارزش افزوده درمرحله اجرا باری بر دوش تولید بود.

در حالیکه بخش‌های خدماتی مدعی هستند که  این قانون در کسب و کار آنها تاثیر داشت، اما در نگاه جامع باید گفت که مردم و بخش تولید بیشتر از سایربخش‌ها بار اجرای نادرست و غیرکارشناسانه قانون مالیات بر ارزش افزوده را بر دوش کشیدند.  برای مثال در بند ۱۲ ماده ۱۲ قانون مالیات بر ارزش افزوده آمده است که خدمات حمل نقل عمومی ‌‌‌و مسافری درون و برون شهری، جاده‌‌ای، ریلی، هوایی و دریایی از مالیات بر ارزش افزوده معاف است.

همانگونه که در بند فوق ملاحظه می‌‌‌شود با عنایت به دو کلمه عمومی‌‌‌ و مسافری، کل خدمات حمل ونقل مشمول معافیت قرار می‌‌‌گیرد اما بنا به اظهارات معاونت فنی و حقوقی سازمان امور مالیاتی کشور در سمینار مالیات بر ارزش افزوده، نامبرده، خدمات حمل نقل باری را مشمول مالیات بر ارزش افزوده اعلام کرده، همچنین با توجه به استعلام‌های به عمل آمده از معاونت مالیات بر ارزش افزوده سازمان امور مالیاتی کشور‌‌،نیز چنین بیان شده معافیت بند ۱۲ ماده ۱۲ تنها در خصوص خدمات حمل و نقل مسافری موضوعیت دارد و معافیت یادشده قابل تسری به خدمات حمل‌ونقل بار و کالا نیست.

با توجه به اینکه متن قانون‌‌، فصل‌الخطاب است‌‌، اظهار نظر مقامات فوق نمی‌‌‌تواند ملاک باشد و بنا به اظهارات مقامات فوق‌‌، کلمه «و»که بین عمومی ‌‌‌و مسافری آمده است، اضافه است.نظر به اینکه public transportation حمل‌و نقلی است که در اختیار عموم مردم است، مثل اتوبوس و قطار و ... بنابراین این اشکال ایجاد می‌‌‌شود حمل و نقل بار که یک فعالیت کاملا خصوصی و اقتصادی است خودش را مستحق دریافت این معافیت می‌‌‌داند. در نتیجه باید گفت که  اگر چه با توجه به فلسفه حاکم بر قانون مالیات بر ارزش افزوده‌‌، قطعا خدمات حمل و نقل باری نمی‌‌‌تواند جزء معافیت‌های قانون فوق باشد، با این وجود اخذ استفساریه از مجلس شورای اسلامی ‌‌‌در این خصوص الزامی‌‌‌است.

یکی دیگراز  ایراداتی که به اجرایی شدن قانون مالیات بر ارزش افزوده وارد می‌شود مجریان آن است. در زمان اجرایی شدن قانون مالیات برارزش افزوده ممیزان مالیاتی که در بخش های مختلف فعالیت می‌کردند وارد این حوزه شدند، در حالیکه قانون مالیات بر ارزش افزوده یک قانون مدرن و در سطح بالای جهانی است. این قانون نیازبه افزاد متخصص داشت. در نتیجه حضورافراد غیر متخصص در این بخش نه تنها به بهبود شرایط کمک نکرد و  قانون مالیات برارزش افزوده نتوانست هیچ نقشی در راستای ایجاد نظام شفافیت ایفا کند.در بسیاری از مواقع  صحبت از اجرایی شدن  مالیات بر ارزش افزوده در بخش خدمات می‌شود.

درست است که بسیاری از کسب وکارهای خدماتی مالیات بر ارزش افزوده را از مشتریان خود دریافت می‌کنند، اما  تا زمانی که صندوق های مکانیزه در اصناف مختلف جاگیر نشوند، نمی‌توان از شفافیت و اجرا شدن صحیح این قانون صحبت کرد. برای مثال بسیاری از رستوران ها، مطب‌های پزشکان و ... از مشتریان مالیات بر ارزش افزوده دریافت می‌کنند، اماجای خالی صندوق های مکانیزه و حتی گاهی یک کارتخوان  هم در این محل ها یافت نمی شود.

 بخش خدمات از اجرایی شن این قانون منتفع و بخش تولید متضرر شد. این موضوع در کسب و کار طلافروشان هم صدق می‌کند. هیچ امکانی برای سنجش میزان معاملات در این بخش وجود ندارد، اما  مالیات از مشتریان بی‌قید و شرط دریافت می‌شود.