«اکونگار» از ناعدالتی مزدی گزارش می‌دهد
۵ میلیون سرگردان در راه سبد غذایی کارگران/دیوار بی‌عدالتی مزدی همچنان پابرجا
طرحی در مجلس شورای اسلامی در جریان است که اگر به تصویب برسد کارگران می‌توانند از سبد کالاهای معیشتی بهرمند شوند ولی هنوز با واقعیت فاصله دارد. در این گزارش به این سوال پرداخته‌ایم که پشت پرده سبد کالای کارگری چیست؟
به‌گزارش اکونگار، تعیین مزد در ایران همواره با ابهام روبه‌رو است و حالا در جدیدترین خبری که به این حوزه باز می‌گردد گویا برخی از نمایندگان مجلس تصمیم دارند ماده 41 قانون کار را به نفع کارگران و بدون در نظر گرفتن سه‌جانبه‌گرایی اصلاح کنند تا در ادامه اگر توانستند آن را به صحن بیاورند، دستمزدها به اندازه تورم افزایش داشته باشد. هرچند تا تصویب این طرح فراز و نشیب‌های بسیاری رخ خواهد. در کنار تاکید نمایندگان مجلس بر افزایش دستمزدها به اندازه تورم سالانه، سبد معیشتی هم در راه خواهد بود تا بتواند باری را از روی دوش کارگران بردارد. همواره این سوال مطرح می‌شود که دیوار بی‌عدالتی مزدی کی خراب می‌شود؟
سقوط جامعه کارگری به طبقات فرودست/فقر جامعه را هدایت می‌کند
تفاوت با واقعیت‌های تورم
به‌گفته نمایندگان مجلس سبد کالا به ارزش 5 میلیون تومان قرار است بخشی از چالش‌های خانواده‌ها را برطرف کند. باتوجه به اینکه توضیحات زیادی در این مورد منتشر نشده ولی باید این مورد را در نظر بگیریم که طبق اعلام فعالان کارگری سبد معیشت خانوارهای کارگری در ماه به حدود ۲۵ میلیون تومان می‌رسد و این یعنی خانوارهای کارگری حتی در کنار دریافت سبد کالا همچنان با چالش پرکردن سفرها دست به‌گریبان خواهند بود.
5 میلیون تومان سرگردان
ولی چرا 5 میلیون تومان؟ این رقم شباهت زیادی به وعده یارانه5 میلیونی که قرار بود به خانوارهای ایرانی پرداخت کنند دارد که در ادامه به آن اشاره خواهیم کرد. شباهت این رقم باعث می‌شود شائبه به‌وجود بیاید که این سبد معیشتی همان 5 میلیون کمک معیشتی باشد که این‌بار به‌نام کارگران به جریان افتاده است؟ یارانه 5 میلیون تومانی که اوایل اردیبهشت ماه و در دولت سیزدهم به سوژه رسانه‌ها تبدیل شده بود راه به جایی نبرد و حالا ببینیم آیا سبد معیشتی کارگران که تاثیر محدودی هم دارد تحقق خواهد یافت؟ در ادامه تحلیل این گزارش را می‌خوانید.
ترمیم مزد با سبدهای تنظیم بازار
در هفته‌های گذشته طرحی با امضای 40 نماینده به منظور افزایش حقوق کارگران متناسب با نرخ تورم در دستور کار بهارستان قرار گرفته که به موجب آن ابهامی که در ماده ۴۱ قانون کار نسبت به تعیین دستمزد به نسبت تورم وجود دارد، برطرف می‌شود. در این مورد برخی نمایندگان مجلس از پیشنهاد توزیع ماهانه سبد کالای ۵ میلیون تومانی به کارگران شامل مرغ و گوشت و برنج در کنار آن خبر داده‌اند تا حداقل دستمزدها به میزان خط فقر برسد. بر این اساس یک سبد غذایی شامل مرغ و گوشت و برنج و روغن به ارزش ۵ میلیون تومان و به‌صورت ماهانه میان کارگران توزیع می‌شود و تلاش بر این است که توزیع این سبد کالایی به قانون تبدیل شود تا دیگر از اجرای آن سرباز زده نشود. البته این رقم تا نرخ خط فقر فاصله زیادی دارد.
خط فقر 25 میلیون تومان
«فتح‌الله بیات»، رییس اتحادیه کارگران قراردادی و پیمانی میانگین هزینه ماهانه سبد معیشت خانوار کارگری را ۲۵ میلیون تومان در ماه عنوان کرد و در همین مورد و با انتقاد از مبلغ پرداخت مزد به کارگران گفت: «وقتی یک کارگر ۱۲ تا ۱۳ میلیون تومان در ماه حقوق می‌گیرد،چطور می خواهیم برای او مزد منطقه آب تعیین کنیم؟ در شرایطی که دستمزدها هزینه زندگی را پوشش نمی‌دهد و افزایش چندباره اقلام مصرفی را شاهدیم، بهترین راه این است که درباره دستمزدها دوبار در سال تصمیم گیری شود متاسفانه بیشتر قیمت‌ها صعودی است و کالاهای مهم سبد معیشت خانوار هم تغییر داشته است، در چنین حالتی نمی‌توان انتظار داشت دستمزد هزینه‌های زندگی را جبران کند.»
پشت پرده یارانه 5 میلیون تومانی
ماجرا به تیتر «یارانه پنهان ۱۱۶ میلیاردی در بودجه» خبرگزاری تسنیم برمی‌گردد که خبرنگار سرویس اقتصادی با بررسی جداول بودجه ۱۴۰۳ به عدد ۱۱۶ میلیارد یورویی از محل عرضه فرآورده‌های نفتی و گاز طبیعی می‌رسد. یارانه پنج میلیون تومانی یک‌جور حساب و کتاب از محل ۴۴ میلیارد یورویی فرآورده‌های نفتی و ۷۱ میلیارد یورویی از محل گاز طبیعی به‌دست آمده است.
«مرتضی افقه»، اقتصاددان و استاد دانشگاه در مورد یارانه 5 میلیون تومانی بر این باور است که این موضوع اصلا امکان‌پذیر نیست و چنین منبع درآمدی برای این منظور اصلا در اختیار دولت قرار ندارد، ضمن آنکه به نظر می‌رسد اینچنین وعده‌هایی به مثابه ترفندی خواهد بود که به دنبال افزایش قیمت حامل‌های انرژی و شوک دوباره تورمی داده خواهد شد.
