رئیس هیات مدیره سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی در گفتوگو با «اکونگار»:
صنعت دارو در چارتر خصولتیها/ ابطال ۶۰۰ میلیون دلار ارز دارو در سال گذشته
هم اکنون حدود ۱۷۰ شرکت داروسازی در کشور وجود دارد که ۹۵ درصد آنها فعالند و در اشتغالزایی سهم قابل توجهی دارند. طبق آخرین آمارهای ارائه شده، از ۱۷۰ شرکتی که در حوزه دارو فعالیت میکنند ۲۷ شرکت در گروه تیپیکو (شرکت سرمایه گذاری دارویی تامین اجتماعی)، ۹ شرکت در گروه دارویی برکت و ۷ شرکت در هلدینگ شفا قرار دارند که در مجموع ۴۳ شرکت به صورت خصولتی در این صنعت فعالیت میکند. با این وجود این شرکتها نتوانستند به اندازه تعدادشان در حوزه تولید حرفی برای گفتن داشته باشند.
به گزارش اکونگار، واحدهای تولیدی بخش خصوصی در مقایسه با شرکتهای تولیدی خصولتی، هم در تنوع تولید و هم در فروش و تامین نیاز داخل پیشتاز بوده به طوریکه در چند سال اخیر، نقش عمده در تولید و تامین دارو داشته است. بخش خصوصی در خیلی از موارد، از فضاهای موجود استفاده کرده و داروهای هایتک و داروهایی که بخش خصولتی، به دلیل نداشتن ثبات مدیریتی نتوانسته آن را تولید کند به نام خود تولید کرده است. بخش خصوصی به واسطه بازسازی خطوط تولید، متنوع بودن تولید و بازاریابی قویتر نسبت به شرکتهای خصولتی، توانسته دست برتر را در بازار دارویی داشته باشد.
کمبود نقدینگی گریبانگیر صنعت دارو
برق صنایع دارویی را قطع نکنید
محمد عبده زاده، رئیس هیات مدیره سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی و عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تهران در این رابطه به اکونگار می گوید: در سالی هستیم که بواسطه شعار سال مبنی بر مشارکت مردم، جلساتی در اتاق بازرگانی و سازمان برنامه و بودجه برگزار شد که نشانه های اولیه برای افزایش مشارکت بخش خصوصی و مردم در عرصه تولید است. در همین راستا از ما خواسته شده تا برنامه های عملی خود را اعلام کنیم. در این میان مهم ترین خواسته ما از مجموعه های دولتی این بوده است که اگر از شرکت های داخلی انتظار جهش تولید دارند، انرژی صنایع را تامین کنند. اگر قرار باشد در هفته های آتی باز هم برق صنایع دو روز در هفته قطع شود، علاوه براین که جهش تولید در حوزه دارو نخواهیم داشت حتی نمی توانیم میزان تولید سال قبل را نیز تکرار کنیم.
او افزود: امروز نیمی از صنایع تولید داروی کشور در اختیار خصولتی ها و نهادهاست که عمدتا زیرمجموعه سازمان تامین اجتماعی، ستاد اجرایی فرمان امام، بانک ملی، بیمه، بانک صادرات و سایر دستگاه های نیمه دولتی هستند. این امر سبب شده تا همان چالش های فعالیت مجموعه های دولتی در این عرصه نیز تکرار شود.
مدیران نهادها متخصص نیستند
عبده زاده ادامه داد: نخستین آسیب ورود نیمه دولتی ها به عرصه تولید دارو، تغییر مدیریتی آن ها در کمترین زمان ممکن است که باعث می شود نتوان در حوزه دارو برنامه ریزی بلندمدت انجام داد. آسیب دیگر فعالیت نیمه دولتی ها در حوزه دارو این است که بعضا برخی افراد در راس این مجموعه ها قرار می گیرند که آشنایی کافی را با حوزه دارو ندارند.
رئیس هیات مدیره سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی ادامه داد: نبود استراتژی بلند مدت در خصولتی ها سبب می شود تا نوسازی و بازسازی خطوط تولید نیز مورد توجه قرار نگیرد و همواره خطوط تولید آن ها دچار فرسودگی می شود. همین اتفاقات سبب شده تا برخی از شرکت های نامدار حوزه دارو امروز در سختی های متعدد گرفتار شده و میزان تولید آن ها کاهش پیدا کرده است.
او افزود: با وجود تمامی این چالش ها اما روند تولید دارو در ماه های اخیر در کشور بهبود یافته و بازار دارو به یک ثبات نسبی رسیده است. در این میان باید توجه داشت که بزرگ ترین چالش تولیدکنندگان دارو یعنی مشکل نقدینگی هنوز برطرف نشده و اگر در آینده باز هم شاهد یک کمبود داروی گسترده شویم، قطعا ریشه آن نبود نقدینگی است.
عبده زاده تصریح کرد: ما تولیدکنندگان دارو، داروهای خود را در زنجیره تامین به شرکت های پخش کننده واگذار می کنیم و شرکت های پخش نیز دارو را به بیمارستان ها و داروخانه های خصوصی و دولتی ارسال می کنند. امروز در این چرخه، مطالبات از بیمارستان های دولتی و زیرمجموعه های دانشگاه های علوم پزشکی به 25 هزار میلیارد تومان رسیده که حدود 18 هزار میلیارد تومان از این مطالبات را باید دانشگاه های علوم پزشکی به شرکت های پخش پرداخت کنند.
مطالبات دارویار پرداخت نمی شود
این عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تهران توضیح داد: ریشه این مطالبات را باید در همین شرکت هایی جست و جو کرد که وارد عرصه تولید دارو شده اند اما مطالبات را به پخش کنندگان دارو پرداخت نمی کنند. سازمان تامین اجتماعی شاید مهم ترین ارگان در این رابطه باشد. این مطالبات وارد حوزه دارویار نیز شده و مطالبات آن حوزه نیز پرداخت نمی شود.
او افزود: بواسطه وضعیتی که امروز در بازار وجود دارد، بانک مرکزی شرایط دریافت تسهیلات را سخت تر کرده و این امر سبب شده که نه می توانیم مطالبات را دریافت کنیم و نه تسهیلات بگیریم. این اتفاق سبب می شود تا ثبت سفارش ها و دریافت ارز برای واردات مواد اولیه با دشواری مواجه و یک خلل جدی در این زمینه ایجاد شود. وقتی ریال وجود نداشته باشد، تخصیص ارز نیز ممکن نیست.
سهمیه ارز دارو ابطال شد
رئیس هیات مدیره سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی خاطرنشان کرد: در سال گذشته نزدیک به 600 میلیون دلار از ارز تخصیص یافته به حوزه دارو به علت نبود نقدینگی، ابطال شد. به همین علت می توان گفت که ردپای مکل نقدینگی در تمامی حوزه های مرتبط با دارو وجود دارد.
عبده زاده با اشاره به اهمیت مشارکت مردم و بخش خصوصی در حوزه تولید دارو گفت: مهم ترین راه برای افزایش مشارکت مردم در حوزه تولید دارو، ارائه سهام شرکت های تولید دارو در بورس و فرابورس است. از سوی دیگر سازمان های بیمه گر و وزارت خانه های مرتبط در زمینه نقدینگی، باید مشکلات را برطرف کنند. وقتی نقدینگی وجود نداشته باشد مشخصا بخش خصوصی رغبتی به حضور در این عرصه نخواهند داشت و نیمه دولتی ها بیشتر در حوزه دارو فعال می شوند.
این عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تهران تاکید کرد: یکی از کمک های بزرگی که می توان به تولیدکنندگان انجام داد، این است که انرژی صنایع را قطع نکنند. باید اولویت آخر قطع برق، صنایع باشند. بخش تولید کشور توان این را ندارد که 3 روز در هفته به علت مشکل برق تعطیل باشد. رفع مشکل نقدینگی و انرژی می توان منجر به افزایش مشارکت مردم در حوزه تولید و توسعه صادرات شود.