معرف ریشه‌های ناترازی بنزین/ افزایش ۲ برابری سرانه بنزین در کشور
یکی از مهمترین دردسرهای کشور، مشکل تأمین بنزین و سوخت است. ناترازی بنزنین در کشوری که با توجه به حجم تولیداتش باید اکنون دست به صادرات بنزین می زد، کاری کرده که از پس تأمین نیاز خودش برنمی آید. این موضوع نشان دهنده عدم مدیریت منابع و مصرف بالای سوخت در کشور است.
به گزارش اکونگار، بحران سوخت و ناترازی بنزین باعث آسیب به پاکیزگی هوا و اقتصاد کشور شده است. این بحران به زعم کارشناسان امر مهمترین دلیل آن را خودروهای فرسوده است، خودروهایی که علاوه بر آلودگی هوا به اقتصاد کشور هم لطمه می‌زند زیرا احتراق نامناسب، منجر به مصرف این خودروها می‌شود که این افزایش مصرف، منتج به واردات بنزین هم شده است. اگرچه صاحب منصبان برای جلوگیری از این ناترازی به ارائه راهکارهای مختلفی نظیر ساخت پالایشگاه، محدودیت کارت سوخت جایگاه، کاهش سهمیه آزاد کارت‌های سوخت و حتی افزایش سهم سی ان جی در سبد سوخت پرداختند اما آنطور که واضح است این راهکارها پاسخ گو نبوده و اکنون باید راهکارهای دیگری را برای جبران این خسارت سوختی در نظر گرفت.
راهکار کاهش۱۵ تا۲۰ درصدی ناترازی بنزین
راهکارهای جبران ناترازی بنزین چیست؟
یکی از ابزارهای مهم برای جبران ناترازی بنزین مدیریت مصرف است اما صرفا این موضوع راهگشا نیست، بلکه در کنار مدیریت مصرف به مقولاتی نظیر میزان سهمیه ماهانه خودروهای شخصی و بالا بردن استانداردهای خودرو توجه ویژه ای باید نشان داد، چرا که مهمترین دلیل ناترازی بنزین در کشور را می‌توان کیفیت پایین خودروها دانست. خودروهایی که با مصرف دو برابر استاندارد جهانی آنقدر سوخت هضم می کنند که مدیرعامل شرکت پالایش و پخش می گوید اگر خودروهای کشور استاندارد بودند، قادر بودیم بیش از ۵۰ میلیون لیتر در روز، بنزین صادر کنیم. طبق محاسبات، صادرات این میزان بنزین درآمدی معادل ۱۵ میلیارد دلار برای کشور به همراه دارد. به گفته او مصرف سوخت خودروهای داخلی نسبت به استاندارد جهانی ۲ برابر است اگر خودروهای داخلی، استاندارد بودند الان مصرف بنزین در کشور ۶۰ میلیون لیتر در روز بود.
یکی از اقداماتی که بسیاری از کشورها برای کاهش مصرف سوخت و جلوگیری از آلودگی هوا به آن روی آورده‌اند استفاده از خودروهای برقی است، کارشناسان صنعت خودرو به این موضوع اشاره می کنند و معتقدند مسائل زیست محیطی در تولید خودرو اگر جدی گرفته نشود برای تمام دنیا بحران ایجاد می‌کند. خودروهایی که در کشور ما تولید می‌شود پلتفرم‌های قدیمی دارند و موتورها آلایندگی بالاتری نسبت به خودروهای جدید دارد. علاوه بر این مشکل دیگر موجود در کشور ما که باعث شده مصرف بنزین بالا برود از رده خارج نشدن خودروهای فرسوده است. وی ادامه داد: خودروهای فرسوده در کشور ما حجم بالایی دارند. اگر ما خودروی برقی هم به کشور وارد کنیم ولی این خودروهای فرسوده و اتوبوس و مینی‌بوس های فرسوده را از رده خارج نکنیم تأثیری در کاهش مصرف بنزین و ناترازی ندارد.
مشکل ناترازی بنزین در مصرف است نه تولید!
در حال حاضر به میزان ۱۱۵ میلیون لیتر در روز تولید بنزین داریم که طبق آمار سرانه، مصرف بنزین هر نفر از هفت‌دهم لیتر به ۱.۴ دهم لیتر رسیده که به معنای افزایش ۲ برابری سرانه بنزین در کشور است. بر این اساس مشکل تولید در کشور نیست بلکه مشکل اصلی در سمت مصرف است.
کارشناسان با تأکید بر مصرف بیش از اندازه بنزین، می گویند در کشور متأسفانه خودروهایی استفاده می‌شود که تولید آنها مربوط به قبل از انقلاب است و آنطور که کارشناسان می‌گویند میزان هدر رفت بنزین در سال ۲۵ میلیون دلار است. ناوگان حمل‌و نقل کشور هر سال روبه نزول است و خودروهای فرسوده هنوز در خیابان‌های کشور تردد می‌کنند و خودروسازی ما نیز بر اصول بهینه طراحی نمی‌شود و مصارف بالا، کار را به‌جایی رسانده که به‌جای اینکه قرار بود صادرات بنزین داشته باشیم، در سال گذشته حدود ۳ میلیارد دلار واردات بنزین داشتیم.
پورابراهیمی، نماینده مجلس دوزادهم در خصوص اینکه چقدر در بنزین ناترازی داریم، گفت: برآورد این است که نرخ رشد مصرف ما از نرخ رشد تولیدمان به مراتب بالاتر است. برآورد می‌شد به‌طور میانگین ۱۲۰ میلیون لیتر در روز مصرف بنزین داریم و این رقم سالانه حدود ۱۰ درصد رشد پیدا می‌کند. ما باید سرمایه‌گذاری مجدد کنیم تا ظرفیت تولید حفظ شود، اما میزان نرخ رشد سرمایه‌گذاری و افزایش حجم تولیدمان نسبت به افزایش مصرفمان قابل قیاس نیست. او افزود: از سوی دیگر موضوع قاچاق سوخت نیز عامل دیگری است که به مشکلات این حوزه اضافه شده است.
ناترازی بنزین مشکل چند سر باخت برای اقتصاد کشور
مشکلات ناترازی بنزین صرفاً به موضوع مصرف خودروها و آلودگی ها منجر نمی شود بلکه یکی از آسیب های اساسی ضربه به تولیدات دیگر محصول هاست. یکی از این مشکلات که ناترزای بنزین ایجاد می کند، آسیب رساندن به تولید زنجیره تولید پروپیلن است. نفتایی که پیش از این برای تولید پروپیلن مصرف می شود، با وجود این ناترازی باید به بنزین تبدیل شود و همین مساله بازار بسیاری از محصولات پلیمری را بهم ریخته است. گفتنی است پروپیلن ماده اولیه اصلی تولید پلی پروپیلن می باشد و پلی پروپیلن (PP) نوعی پلی الفین است که کمی سخت تر از پلی اتیلن است. پلی پروپیلن یک پلاستیک کالایی با چگالی کم و مقاومت در برابر حرارت بالا می باشد و در بسته بندی، خودرو، کالاهای مصرفی، پزشکی، فیلم های ریخته گری و غیره کاربرد دارد.
