ضرورت تشویق حمایتی معدن‌کاری سبز
معدن‌کاری سبز مبتنی بر توسعه‌پایدار است. اگر قرار باشد این موضوع به‌صورت یک مثلث دیده شود، حفظ محیط‌زیست و مسوولیت‌های اجتماعی و اقتصاد در کنار هم مفهوم پیدا می‌کند. معدن‌کاری سبز بیشتر یک شیوه تفکر است که باید به‌نوعی در فرآیند معدن‌کاری مورد تاکید قرار بگیرد.
به گزارش اکونگار به نقل از انجمن ملی مس؛ نایب‌رئیس انجمن مس ایران در یادداشتی نوشت: از نظر بنده این شیوه تفکر شامل یک دستورالعمل و روش مشخص و واحد نیست اما این موضوع باعث می‌شود معدن‌کاری با حداقل آسیب و خسارت و تخریب به محیط‌زیست و با اجرای یکسری الزامات برای حفظ محیط‌زیست همراه باشد؛ در واقع معدن کاری سبز بیشتر یک ایده و روش نوین است که باید به معدن‌کاران آموزش داده شود و به‌نوعی ابلاغ شود.
براساس این شیوه تفکر حفظ محیط‌زیست در فعالیتی که لاجرم و در اصل از نظر محیط‌زیستی مخرب است، مورد تاکید قرار می‌گیرد. این شیوه تفکر دوستدار محیط‌زیست است و حداقل آسیب را به‌دنبال دارد.
در معدن‌کاری قرار است فعالیت اکتشافی صورت بگیرد که منجر به گواهی کشف و پروانه بهره‌برداری معدن شود و بعد از آن بهره‌برداری از معدن که همراه با استخراج ماده‌معدنی از دل کوه و حمل آن به‌کارخانه فرآوری و استحصال مواد فلزی و غیرفلزی از این ماده‌معدنی است انجام شود، این فرآیند در معدن‌کاری سبز، همراه با اجرای ملاحظات محیط‌زیستی است.
این ملاحظات باعث افزایش کیفیت و کمیت ماده‌معدنی و افزایش تولید یا صادرات نمی‌شود ولی آسیب کمتری به محیط‌زیست وارد می‌کند. واقعیت این است که تغییر در محیط‌زیست در مناطقی که معادن در آنجا قرار دارد، به‌نوعی اجتناب‌ناپذیر است، چراکه فعالیت معدنی همراه با کند و کاو و… است و ماده‌معدنی باید از دل کوه استخراج شود و طی یکسری عملیات فرآوری، ماده‌فلزی و غیرفلزی موردنیاز بخش صنعت از آن استحصال شود.
معدن‌کاری سبز به‌دنبال این است راهکارهایی ارائه دهد که این فرآیند با حداقل تغییر محیط‌زیست که بالاجبار و اساسا در ذات معدن‌کاری وجود دارد، همراه باشد؛ در واقع تفکر معدن‌کاری سبز با یکسری راهکارها و الزاماتی که آموزش می‌دهد این تغییر محیط طبیعی را به حداقل می‌رساند. در معدن‌کاری سبز قرار است آشتی با محیط‌زیست صورت بگیرد. در حال‌حاضر هم بخش معدن و هم بخش محیط‌زیست قوانین و مقررات خودش را دارد. بخش معدن تامین‌کننده مواد اولیه صنعت کشور است و قاعدتا از قانون معادن در این بخش تبعیت می‌شود.
در قانون محیط‌زیست هم ملاحظات سختگیرانه‌ای نسبت به هرگونه عملیاتی که منجر به تغییر محیط شود، وجود دارد؛ در واقع به‌نظر می‌رسد در این دو بخش قوانین و تفکر مشترک وجود ندارد. یکی از پیشنهادات در این زمینه این است که معدن‌کاران و فعالان محیط‌زیست در کنار هم با دیدگاه حل مساله که تغییر محیط طبیعی است، ملاحظات و دستورالعمل‌ها و راهکارهایی را به معدن‌کاران درخصوص حفظ محیط‌زیست و همکاران محیط‌زیست درخصوص قوانین و قواعد معدن‌کاری آموزش دهند و ابلاغ کنند.
فعالان معدنی با رعایت این اصول، معدن‌کاری را با حداقل تغییر محیط طبیعی پیش ببرند، چراکه این یک واقعیت است که محیط طبیعی و محیط‌زیست متعلق به همه مردم ایران است و باید تلاش کنیم این ملاحظات را در معدن‌کاری درنظر داشته باشیم. براساس تبصره‌پنج ماده۱۴ قانون معادن، ۲۰درصد تخفیف حقوق دولتی برای انجام فعالیت‌های دانش‌بنیان، فعالیت‌های اکتشاف و راه‌حل‌های نوین که همراه با حفظ محیط‌زیست و… باشد درنظر گرفته شده که به‌نوعی مشوق است. در این ماده به‌صراحت عنوان‌شده اگر حفظ محیط‌زیست در دستور کار معدن‌کاران قرار بگیرد، ۲۰درصد از حقوق دولتی با تایید شورای‌عالی معادن تخفیف داده می‌شود.
این ظرفیتی است که در قانون گذاشته شده و مشوقی است که به معدن‌کاران می‌گوید؛ اگر هرگونه فعالیتی را که منجر به حفظ محیط‌زیست شود در معادن اجرا کنند، ۲۰درصد از حقوق دولتی تخفیف داده می‌شود. این مشوق در قانون معادن دیده شده‌است، اما اجرایی‌شدن آن نیاز به برنامه‌ریزی دارد. در حال‌حاضر کمتر شنیده شده که این ظرفیت اجرایی شود. پیشنهادی که می‌توان ارائه داد این است که سازوکاری در کمیته یا کمیسیون مشترکی در بخش صنعت و صنایع معدنی با همکاری مسوولان محیط‌زیست تعریف شود که معدن‌کاران به سمت معدن‌کاری سبز بروند و از این ظرفیت قانونی معادن نیز استفاده شود.
