ادامه عصر یخبندان بازار مسکن / «رشد مسکن» به صفر رسید

به‌گزارش اکونگار: باتوجه به شعارها و برنامه‌‌ریزی‌های شکست‌خورده که از ابتدای انقلاب دولت‌ها در حوزه مبارزه با فقر سر می‌دهند همچنان با چالش مسکن دست‌به گریبان هستیم به‌نوعی که کمبودها در این مورد نه‌تنها چالش‌های اقتصادی به‌وجود آورده است بلکه باعث تشدید آسیب‌های اجتماعی و گسترش فقر هم شده است. بسیاری از خانواده‌های فرودست به «زندگی اشتراکی» روی آورده‌اند و برخی هم آنچه خانه نام دارد را فراموش کرده‌‌اند و به‌ناچار به‌دنبال «سرپناه» هستند. بر اساس شاهد عینی باید بگوییم که وضعیت از آنچه آمارها توصیف می‌کنند بحرانی‌تر است. اکثریت جامعه در ادوار اخیر با افزایش روز‌افزون تورم و کاهش ارزش پول ملی بیشتر درآمد خود را برای کرایه‌خانه می‌دهند، موضوعی که هنوز حاکمیت نتوانسته برایش تصمیمی راه‌گشا بگیرد. همین عدم توجه باعث شده تا بازار مسکن همچنان در انجماد باقی بماند. در روزهای اخیر براساس آمارهای منتشر شده باید بگوییم که شرایط ساخت‌وساز مسکن در ماه جاری نشان‌دهنده انجاد صنعت ساختمان است. این آمارها بعد از توقف چند ماهه از مردادماه سال جاری، اکنون منتشر شده است. گزارش بهمن ماه که شامل بخش ساختمان در کنار اطلاعات مرکز آمار از «کاهش ساخت مسکن»، «توقف اجرای پروژه‌های جدید ملی و خصوصی» و «نبود چشم‌انداز واضح از میزان ساخت‌و‌ساز در آینده» حکایت دارد. این در حالی است که به‌طور معمول بازار مسکن در ماه‌های پایانی سال به‌دلیل رشد معاملات با افزایش تقاضا برای واحدهای نوساز روبه‌رو می‌شود ولی در این مورد هم باید به آمارهایی اشاره کنیم که به روند نزولی خرید و فروش اشاره دارد. در ادامه این گزارش به‌آنچه انجماد بازار مسکن نام دارد اشاره خواهیم کرد.

ادامه روند رکود در بازار مسکن

آنطور که اتاق تعاون ایران گزارش داده شاخص مدیران خرید که براساس نظرسنجی از فعالان ساختمان در «گروه‌های ساخت بنا»، «مهندس عمران» و «فعالیت‌های ساخت‌وساز تخصصی ساختمان» در بهمن ۱۴۰۳ عدد شاخص کل در بهمن‌ماه پس از حذف اثر فصلی ۴۴.۹۷ که در مقایسه با دی ماه ۴۶.۸۵، با کاهش نسبی همراه بوده است.

در این مورد باید اضافه کنیم که کاهش مولفه‌های مانند «موجودی مواد اولیه یا لوازم خریداری شده» و «میزان استخدام و بکارگیری نیروی انسانی» پس از حذف اثر فصلی، متاثر از تشدید روند افزایشی مولفه «قیمت خرید مواد اولیه و لوازم مورد نیاز» طی سه دوره اخیر بوده است. همچنین کاهش مولفه ‌«میزان فروش کالاها و خدمات» در پی کاهش «میزان سفارشات جدید مشتریان» پس از حذف اثر فصلی، از دیگر نتایج افزایش مولفه «قیمت خرید مواد اولیه و لوازم مورد نیاز» است.

گزارش مرکز آمار از روند صفر مسکن

از سوی دیگر چند روز قبل گزارش مرکز آمار از تولید ناخالص داخلی در ۹ ماهه سال ۱۴۰۳ نشان داد رشد بخش مسکن به صفر رسیده است. در ۹ ماهه سال ۱۴۰۳، رشته فعالیت‌های گروه کشاورزی رشد ۳.۳ درصد، گروه صنایع و معادن ۳.۶ درصد که شامل: استخراج نفت خام و گازطبیعی ۶.۱، سایر معادن ۰.۹، صنعت ۱.۴، توزیع گاز طبیعی ۵.۷، تأمین آب و برق ۲.۵ و ساختمان صفر درصد و گروه خدمات ۲.۳ درصد نسبت به نه ماهه سال ۱۴۰۲، رشد داشته است.

به‌طور کلی نیز رشد محصول ناخالص داخلی با نفت ۳.۱ درصد و بدون نفت ۲.۲ درصد اعلام شد. صفر شدن رشد بخش ساختمان طی ۹ ماهه امسال در شرایطی رقم خورد که سال گذشته این بخش ۳.۶ درصد رشد کرده بود. البته رونق نسبی سال گذشته از ساخت‌و‌ساز دولتی در قالب طرح نهضت ملی مسکن نشأت گرفته بود. البته بررسی‌ها نشان می‌دهد بخش عمده‌ای از ۲.۶ میلیون واحدی که طی بازه زمانی ۱۴۰۱ تا پایان ۱۴۰۲ برای ساخت آن برنامه‌ریزی شده از مرحله تامین زمین فراتر نرفته و تنها ۶۳۹ هزار واحد به اتمام رسیده است.

کاهش چشمگیر معاملات مسکن

تابلوی دیگری که وضعیت رکودی بازار مسکن در بخش تقاضا را به تصویر می‌کشد کاهش محسوس تعداد معاملات است. اگرچه از مرداد امسال به بعد گزارشی از وضعیت بازار مسکن ارائه نشده اما آمار تعداد معاملات در سال‌های ۱۴۰۲ و ۱۴۰۳ از رکود سنگین بازار مسکن حکایت دارد. مرداد ۱۴۰۳ داد تعداد معاملات مسکن در تهران ۳۶۶۵ فقره بود که اگرچه در مقاسیه با سال گذشته ۲۶ درصد رشد داشت اما در دو سال گذشته میزان معاملات به حدود یک پنجم وضعیت معمول رسیده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد کاهش محسوس تعداد معاملات و نبود تقاضای موثر در بازار مسکن به رکود ساخت و ساز انجامیده و بخش خصوصی برای اجرای پروژه‌های جدید با احتیاط عمل می‌کند.