عضو ارشد جامعه مهندسین کشور: جمعیت حاشیه نشین ایران از ۵ درصد به ۲۵ تا ۳۰ درصد رسیده!

به گزارش اکونگار به نقل از جماران، نشست شهرسازی روی آب به منظور بررسی اثرات تثبیت جمعیت بر طرح‌های جامع شهری با حضور مهندس سهراب مشهودی، دکتر محمدجواد خسروی پور و دکتر سید امیر منصوری برگزار شد.
سهراب مشهودی، رئیس گروه شهرسازی جامعه مهندسین مشاور، در این نشست در ابتدای سخنان خود با بیان اینکه طی پنج دهه اخیر در بسیاری از طراحی‌های شهرسازی تجربه مشارکت داشته است، گفت: شهرسازی به معنی تعادل بخشی بین جمعیت با فعالیت‌ها و سکونت است. به همین دلیل اساس شهرسازی را بر جمعیت گذاشته‌اند.
وی با طرح پرسشی مبنی بر اینکه جمعیت چگونه در طرح‌های شهرسازی عمل می‌کند، گفت: جمعیت شناس‌ها و جامعه شناس‌ها محاسبه می‌کنند در یک طرح شهرسازی چه اتفاقی برای جمعیت رخ خواهد داد. من در هیچکدام از طرح‌های شهرسازی ندیده‌ام که جمعیت شناس‌ها یک پیش‌بینی از جمعیت ارائه کنند. معمولا در جلسات تصویب، یک جمعیت با چانه زنی تعیین می‌شود و پایه طرح‌ها را تشکیل می‌دهد.
مشهودی افزود: یکی از مباحث موثر بر جمعیت، آن جمعیتی است که در شهر سکونت نمی‌کنند که به آنها حاشیه نشین و ساکنین غیر رسمی می‌گویند. در دهه 1350 حدود 280 هزار حاشیه نشین در ایران وجود داشت. حدود 60 سال است که در ایران این نظر حاکم است که اگر ما حاشیه نشین‌ها را به عنوان شهروند بپذیریم، نوعی تشویق شکل می‌گیرد و حاشیه نشینی ادامه پیدا می‌کند لذا تصمیم بر این شد که این اتفاق رخ ندهد. در پی همین تصمیم، یک سری ناآرامی‌ها قبل انقلاب 1357 رخ داد که شهرداری اراک توسط حاشیه نشین‌ها به آتش کشیده و در تهران چندبار جاده‌ها مسدود شد. در جریان انقلاب نیز بخشی از حاشیه نشین‌ها اقدام به پایه ریزی انقلاب کردند. هم‌اکنون گفته می‌شود 13 تا 19 میلیون حاشیه نشین داریم یعنی اسکان غیررسمی از 4 تا 5 درصد به 25 تا 30 درصد رسیده و به آنها می‌گوییم شما شهروند نیستید.
وی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: معمولا در شهرهای کوچک و متوسط نظر این است که جمعیت را تا هرقدر می‌توانیم بیشتر کنیم تا مسیر روستا به شهرهای بزرگ مسدود شود. در همه این شهرها فقط 69 درصد برآوردها محقق شده است. در شهرهای بزرگ‌تر تا 289 درصد برآوردها، جمعیت اضافه شده است یعنی برای حدود 2 برابر جمعیتی که یک شهر، مختص آنها طراحی شده بود، هیچ تمهیداتی نیندیشیده بودیم. بنابراین آنچه که اساس طرح ما بوده و آنچه که خود من براساس آن طرح 100 شهر را بنا کرده ام، روی آب بوده است و انگار روی آب نقاشی کشیده ایم! ما هیچ وقت فکر نکردیم که اگر 50 سال یک اتفاق رخ ندهد، یعنی آن اتفاق شدنی نیست.
عضو ارشد جامعه مهندسین کشور با اشاره به جلوگیری از تراکم شهرها به منظور جلوگیری از افزایش جمعیت، گفت: این دو مساله اصلا به هم ربطی ندارند. ما همزمان با اینکه 19 میلیون حاشیه نشین داریم، 2.5 میلیون واحد خالی هم داریم لذا این یک نگاه صحیح نیست. دولت ما بزرگترین مالک زمین در ایران است. حدود 75 تا 80 درصد زمین‌های ایران دولتی است که حدود 50 تا 60 درصد این‌ها لم یزرع است و عجیب اینکه مدیریت آن بر عهده وزارت کشاورزی است! مردم از سر اجبار ناشی از گرسنگی، خشکسالی و سرریز جمعیت روستاها به حاشیه شهرها می‌آیند و چون زمین‌های بایر دولتی را به آنها نمی‌دهند، می‌روند زمین‌های کشاورزی شخصی را خریداری می‌کنند و کاملا عکس هدفی که دولت باید دنبال کند، رخ می‌دهد و حفاظت از اراضی به ضد خود تبدیل می‌شود./