«اکونگار» گزارش می‌دهد؛
جزییات مرگ ۷ کارگر در «معدن مهماندویه دامغان» / کارگران افغان در حادثه فوت کردند / چرا معادن به‌خواب زمستانی می‌روند؟
حادثه‌های سریالی بازهم جان تعدادی از کارگران را گرفت و متاسفانه باید بگوییم که این اخرین خبر در این حوزه نخواهد بود زیرا با شروع هرسال بهار، روند حوادث معادن در ایران آغاز می‌شود.
به‌گزارش اکونگار: با شروع هر سال بهار باید در انتظار خبرهای تلخ از معادن ایران باشیم. معادن غیرایمن که همه ساله جان بسیاری از کارگران را می‌گیرد و بدون هیچ تغییری به این روند تسلسل‌وار خود ادامه می‌دهند. حوادثی که به گفته کارشناسان به‌دلیل کم‌توجهی کارفرماها به به‌روزرسانی سیستم تهویه هوا، کارگران زیادی با علت خفگی جان خود را از دست می‌دهند. لازم به‌ذکر است که اکثر این کارگران که نان‌آور هستند با مرگشان آسیب زیادی به خانواده‌ها می‌زند و این ضربه‌ها تنها به موضوعات مادی باز نمی‌گردد و شاید با مرگ سرپرست خانواده دیگر خانه‌ای وجود نداشته باشد.
معادن ایران متاسفانه به‌دلیل سنتی بودن از ایمنی لازم برخوردار نیستند و همین سنتی بودن و آگاهی پایین کارگران کارفرماها همواره حوادث تلخی را به‌وجود می‌آورد. مانند آنچه روز گذشته در «شهرستان دامغان» از توابع استان «سمنان» رخ داد. کارگران «معدن مهماندویه دامغان» که به گفته یکی از مسوولان استانی برای آماده‌سازی معدن کار می‌کردند به‌همان علت همیشگی یعنی خفگی به دلیل استشمام گاز متان و ... ، جان خود را از دست دادند. در ادامه این گزارش به‌علت تعطیلی معدن و روند واقعه که جان 7 کارگر را گرفت خواهیم پرداخت و البته اینکه گویا 3 نفر از این کارگران اتباع سایر کشورها بودند. بنابر قانون اتباع غیرمجاز اجازه فعالیت در ایران را ندارند و باید دیدی که آیا این اتباع مجاز بودند یا غیرقانونی وارد کشور شده‌اند. در ادامه جزییات این حادثه را می‌خوانید.
روایت کارگری از حادثه معدن
یک منبع کارگری در معدن زغال سنگ مهماندویه دامغان با بیان اینکه در حادثه شامگاه دیروز، شماری از کارگران به عنوان کارگر خدمات تونل در داخل تونل مشغول به کار بوده‌اند به خبرگزاری کار ایران گفت: «این حادثه در انتهای تونل شیب دار (اکلن) به وسعت حدودا ۵۰ متر رخ داده که در نتیجه آن هفت نفر از کارگران جان خود را از دست دادند. ایمنی معادن زغال سنگ به‌ویژه معادنی که تحت مسئولیت پیمانکاران بخش خصوصی فعالیت دارند رعایت نمی‌شود. این معدن تحت مسوولیت یکی از پیمانکاران بخش خصوصی در حال شروع به کار بوده که این فرد پیش از این در معدن زغال سنگ طزره مسوولیت ایمنی را بر عهده داشته است.»
او در همین مورد ادامه می‌دهد: «این حادثه هنگامی رخ داده است که دو نفر از کارگران که برای انجام کار به انتهای اکلن حدودا ۵۰ متری (تونل خیلی شیب‌دار) رفته بودند، به‌دلیل استشمام گاز متان دچار گازگرفتگی می‌شوند. سه همکار دیگر که خارج از تونل بودند با مشاهده تاخیر همکاران خود سریعا برای نجات آنها اقدام کرده و وارد تونل می‌شوند که متاسفانه آنها نیز بر اثر استنشاق گاز بیهوش می‌شوند. سپس پیمانکار و یکی از نزدیکان او که کارگر معدن بوده، برای نجات این کارگران وارد تونل می‌شوند.»
این کارگر با بیان اینکه احمد شکاری و سعید حسنی اهل کلاته دامغان و مهدی گیلکی و هانی گیلکی اهل فارسیان آزاد شهر کارگران جان باخته ایرانی‌اند و طلا حسین ابراهیمی با ۲۰ سال سن، مجتبی اکبری و علی ابراهیمی با حدودا ۲۵سال سن از اتباع افغانستانی بودند که ظاهرا فاقد مجوز قانونی کار بوده‌اند.
روایت لحظات آخری که بر کارگران فوتی گذشت
«فرج‌الله ایلیات»، معاون عمرانی استاندار سمنان با اشاره به بررسی ابتدایی حادثه معدن مهماندویه دامغان که هفت کشته برجای گذاشته است گفت: «سه معدن‌کار نخست در لحظه ورود به تونل جان خود را از دست داده و سایر کارگران نیز هنگام تلاش برای نجات آنها وارد محیط آلوده شده و جان باختند. جلسه بررسی این حادثه شامگاه گذشته(دوشنبه) و بعد از انتقال اجساد قربانیان تا ساعاتی از نیمه شب در فرمانداری دامغان برگزار شد. علت وقوع حادثه معدن زغال‌سنگ دامغان به‌صورت کارشناسی بررسی و متعاقبا به‌صورت رسمی اعلام می‌شود.»
او با تشریح روند رخ دادن حادثه و علت کشته شدن کارگران در معدن ادامه می‌دهد: «این معدن از اسفندماه تعطیل بود و به‌منظور بررسی شرایط برای راه‌اندازی مجدد، تعدادی از کارگران وارد تونل شدند که به‌دلیل انباشت گاز و نبود اکسیژن، دچار خفگی شدند. سه نفر نخست در لحظه ورود به‌تونل جان خود را از دست دادند و سایر کارگران نیز هنگام تلاش برای نجات آنها وارد محیط آلوده شدند. با وجود صعب‌عبور بودن منطقه، عملیات امداد و نجات به سرعت آغاز شد، اما به‌دلیل شدت گازگرفتگی، هر هفت نفر جان‌باختند.»
اسامی کارگران فوتی
«کارن یحیایی»، سخنگوی دانشگاه علوم پزشکی سمنان در در مورد اسامی فوتی‌ها و با اشاره به اینکه 3 نفر از آنها اتباع بودند گفت: «عملیات امداد و نجات با حضور سه دستگاه آمبولانس و نیروهای اورژانس ۱۱۵ دامغان، آماده‌باش بیمارستان ولایت و سه تیم پشتیبان اورژانس انجام شد. اسامی جانباختگان این حادثه به شرح زیر است: «مرتضی شکاری»، «احمد شکاری»، «مهدی گیلکی»، «هانی گیلکی»، «طلاحسین ابراهیمی» (اتباع خارجی)، «مجتبی اکبری» (اتباع خارجی) «علی ابراهیمی» (اتباع خارجی).»
چرا معادن به‌خواب زمستانی می‌روند
باتوجه به اینکه معادن همیشه در مسیرهای دور از شهرهای و کیلومترها آن‌طرف تر از مسیرهای اصلی قرار دارند، جاده‌های منتهی به معادن به‌دلیل بارش برف در فصل‌های سرد سال، بسته می‌شوند. به‌همین دلیل حمل مواد معدنی در داخل معدن و همچنین حمل آنها به خارج از معدن دچار مشکل می‌شود.
با کاهش دما مصرف سوخت «بولدوزر» و «گریدرها» افزایش می‌یابد و این رقم در مقابل هزینه‌های کلی معدن، رقم قابل توجهی را به خود اختصاص نمی‌دهد اما این به‌معنای مهم نبودن و بی‌اثر بودن افزایش سوخت نخواهد بود و لازم است تا یک دستگاه بولدوزر و گریدر در معادن فعال باشند.
معادن خصوصی مانند معدن مهماندویه دامغان که در نقاط سردسیر کشور قرار گرفته‌اند و دستگاه‌های به‌روز معدنی را در اختیار ندارند، در فصل سرما که به‌طور تقریبی از دی ماه آغاز می‌شود یا از بارش نخستین برف فعالیت تا اردیبهشت سال آینده که برف‌ها آب شده و شرایط محیطی اجازه شروع فعالیت را به آنها بدهد امکان فعالیت از آنها سلب می‌شود.
جرایم به‌کارگیری اتباع غیرمجاز
باتوجه به گفته یکی از کارگران معدن دامغان 3 کارگر افغانی در این حادثه کشته شده‌اند که گویا مجوز هم نداشته‌اند. توجه داشته باشید که به‌کارگیری اتباع غیرمجاز در ایران جریمه‌هایی را به‌همراه دارد. به‌موجب ماده ۱۸۱ قانون کار نیز به‌کارگیری اتباع بیگانه فاقد مجوز کار در واحدهای کارگاهی ممنوع است و صراحتا اعلام شده کارفرمایانی که اتباع خارجی غیر مجاز و فاقد پروانه کار یا اتباعی که پروانه کار آنها منقضی شده است را در کاری غیر از آنچه در پروانه کارشان ذکر شده است بپذیرند یا در مواردی که رابطه استخدامی تبعه بیگانه با کارفرما قطع می‌شود، مراتب را به وزارت کار اعلام نکنند برابر قانون به مجازات حبس از ۹۱ تا ۱۸۰ روز محکوم می‌شوند.
میزان جریمه کارفرمایانی که در سال ۱۴۰۴ از خدمات اتباع خارجی غیرمجاز و فاقد پروانه کار استفاده کنند، بابت هر روز اشتغال غیرمجاز ۱ میلیون و ۷۳۱ هزار تومان اعلام شد.
