افزایش ۵میلیونی نرخ فقر طی ۲سال/محرومیت یک سوم جمعیت کشور از رفاه

 اکونگار،فهیمه اکبری صحت-برآوردها نشان می‌دهد که خط فقر در سال ۱۴۰۰ نسبت به سال ۱۳۹۹ رشد حدود ۵۰ درصدی داشته و به عدد ۱ میلیون و ۶۸۲ هزار تومان سرانه در ماه رسیده که بر این اساس خط فقر یک خانوار سه و چهار نفره به ترتیب ۳ میلیون و ۷۰۰ و ۴ میلیون و ۵۴۱ هزار تومان خواهد بود. به عبارت دیگر خانوار ایرانی باید درآمد ۱۵میلیونی داشتند. 

زندگی بیش از ۲۵میلیون ایرانی زیر خط فقر

بر اساس داده‌های مرکز آمار ایران و گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، از سال ۱۳۹۸ تا ۱۴۰۱ نرخ فقر نسبتاً ثابت و حدود ۳۰ درصد یا ۲۵ میلیون و ۴۰۰ هزار نفر بوده است.

افزایش ۰.۴واحدی نرخ فقر در سال گذشته

گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس نشان می‌دهد که نرخ فقر در سال ۱۴۰۲ با افزایش ۰.۴ واحد درصدی نسبت به سال ۱۴۰۱ به ۳۰.۱ درصد رسیده است. این به معنای آن است که در سال گذشته حداقل یک سوم مردم توانایی برآورده کردن نیازهای اساسی خود را نداشتند و زیر خط فقر به سر بردند. 

رشد فزاینده نرخ فقر در ۳سال اخیر

از آنجایی که در مطالعات رفاهی، خانوار مبنای بررسی است، خط فقر یک خانوار ۳ نفره در سال ۱۴۰۱ حدود ۵ میلیون و ۶۳۴ هزار تومان برآورد شده است. این نرخ در سال ۱۴۰۲ افزایش ۶۸.۴ درصدی داشته و به ۸ میلیون و ۲۳۲ هزار تومان رسیده است، شواهد آماری حاکی از آن است که قبل از سال ۹۶، فقرا به طور متوسط حدود ۷۷ درصد خط فقر، درآمد کسب کرده اند.

این رقم در سال ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ وخیم‌تر شده است. به بیان دقیق‌تر در سال ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ فقرا ۷۳ درصد خط فقر درآمد داشته و نسبت به نیمه اول دهه ۹۰ وضعیت معیشتی بدتری را تجربه کرده اند.

مرکز پژوهش‌های مجلس در تازه‌ترین گزارش خود از بیم و امیدها پیش از تدوین بودجه ۱۴۰۴، جدیدترین آمار از نرخ فقر در سال ۱۴۰۲ را منتشر کرده است. بر این اساس می‌توان مشاهده کرد در سال گذشته نرخ فقر نسبت به سال ۱۴۰۱ افزایش پیدا کرده و به 1/30‌درصد رسیده است. به عبارتی براساس این آمار بیش از ۲۵‌میلیون نفر از جمعیت کشور زیر خط فقر قرار گرفته است.

فقر گریبانگیر یک سوم جمعیت جامعه 

آخرین آمار مرکز پژوهش‌های مجلس نشان می‌دهد در سال ۱۴۰۲ نرخ فقر رشد کرده و در سطح 1/30‌درصد ایستاده است. به بیانی دیگر در این سال به ازای هر هزار نفر در جامعه ۳۰۱نفر زیر خط فقر بوده‌اند.

۳۰درصد جامعه زیر خط فقر

احمد میدری وزیر  کار، تعاون و رفاه اجتماعی اعلام کرده است: در سال ۱۴۰۳، ۳۰ درصد از جمعیت کشور زیر خط فقر هستند؛ در حالیکه در سال ۱۴۰۰ نیز جمعیت زیر خط فقر در ایران، ۳۰ درصد گزارش شده بود.

به گفته کارشناسان، یکی از راه‌های افزایش تولید ملی، توسعه مالی در اقتصاد کشور است. به عبارت دیگر چنانچه نهادهـای مالی کشور توسعه یافته و کارا باشند، می‌توانند منابع خرد را بـه خوبی تجمیـع کرده و به منظور پشتیبانی تولید و سرمایه گذاری در اختیار بنگاه‌های تولیدی قرار دهند و از این طریق به رشد اقتصادی و در نتیجـه کاهش فقـر کمک کننـد. پرواضح است؛ توسـعه مـالی از طریق دسترسی افراد کم درآمد به اعتبارات، سبب گسـترش کسـب و کار این افراد می‌شود (از طریق کارآفرینی، استفاده از ایده‌های مطلـوب و ایجـاد سرمایه انسانی) و قدرت خرید آن‌ها را افزایش می‌دهد یا حداقل از طریق پس انداز مطلوب با فقر مبارزه می‌کند.

خط فقر به ۳۵میلیون تومان رسید

حمید حاج اسماعیلی کارشناس بازار کار نیز در این رابطه گفته بود: براساس برآوردهایی که ما انجام دادیم و بخش‌های دیگر هم داشته‌اند، عددی که متوسط آن برای خط فقر نسبی در کشور عنوان می‌شود، ۳۵ میلیون تومان است. این مساله مهمی است که اگر ما بخواهیم شرایطی را ایجاد کنیم که گروه‌های حقوق‌بگیر و خانواده‌ها به صورت متوسط بتوانند زندگی‌شان را اداره کنند، نیازمند ۳۵ میلیون تومان درآمد در ماه هستند.

افزایش فقر با رشد مشاغل کاذب

محمد تقی فیاضی کارشناس مسائل اقتصادی هم معتقد است: می‌دانیم در سالهای گذشته انواع مشاغل بی کیفیت و غیررسمی ایجاد شده چرا که احتمالا کسی امیدی به گشایش در کشور و ایجاد مشاغل شایسه را نداشت. شاغلان این دسته از مشاغل نه بیمه می‌شوند ونه در شمول قانون کار دارند. به این معنا از هیچ حمایتی بهره‌مند نمی‌شوند. به همین دلیل می‌توانیم بگوییم بخش مهمی از مشاغل موجود در کشور، مشاغلی بی کیفیت، ناپایدار و از نظر دستمزد به نحوی هستند که شاغلان را علی‌رغم انجام کار شغلی از فقر نمی‌رهاند.

زنگ خطر روند نزولی درآمد روستاییان 

مرتضی افقه استاد اقتصاد دانشگاه چمران اهواز هم معتقد است: آنگونه که مرکز آمار ایران اعلام کرده است نرخ تورم خوراکی‌ها بیشتر از بخش غیرخوراکی‌ها شده است ضمن اینکه نرخ تورم در روستاها به رغم اینکه روستاییان به‌طور معمول از درآمدهای پایینی هم برخوردار هستند باز هم با افزایش روبرو شده است که فشار مضاعفی را باید تحمل کنند و اینکه روستاییان به‌طور معمول فقیرتر می‌شوند.