«اکونگار» گزارش میدهد
شرکتهای و داراییهای ضررده جای بدهی دولت به تامین اجتماعی/ سناریوهای تکراری برای غارت ذخایر کارگران
باز هم دولت قصد دارد بهجای پرداخت بدهیش به تامین اجتماعی، شرکتها و داراییهای ۲ صندوق بازنشستگی که خودشان میگویند ضرر ده است را واگذار کند. مصوبهای جنجالی که میتواند مخالفان زیادی هم داشته باشد.
بهگزارش اکونگار: همواره فعالان حوزه تامین اجتماعی به بدهیهای دولت به تامین اجتماعی در سالیان اخیر همواره انتقاد داشتهاند و معتقدند که دست دولتها همواره در جیب سازمان است و هرجا که پول ندارد از ذخایر کارگران و کارفرماها برداشت میکند. روالی که متاسفانه عادی شده است و حتی هزینه طرحهای بحث برانگیز دولتی مانند «طرح تحول سلامت» یا حتی پرداخت دستمزد «سرمربی تیم ملی فوتبال» هم از حساب ما پرداخت میکنند.
فرعی جدید در مسیر متناسبسازی حقوق بازنشستگان/احکام صادر شده ابهام دارند؟
حالا در یک حرکت پیشبینی نشده که نمیتوانیم چندان امیدی هم بهبود وضعیت داشته باشیم قرار است صندوقهای بازنشستگی فولاد و کشوری بابت بدهیهای دولت به سازمان واگذار شود. داراییهایی که میگویند نهتنها سودی برای سازمان ندارند بلکه ضرر ده هم هستند. در ادامه این گزارش نگاهی به سناریور نویسی جدید دولتیها برای بازپرداخت بخشی از بدهیهایش به سازمان خواهیم داشت.
نگاهی به بودجه 1404
طبق این بودجه سال ۱۴۰۴ دولت مبلغ ۲۰۰هزار میلیارد تومان بابت تسویه بدهی خود به سازمان تامین اجتماعی و سایر طلبکاران در نظر گرفته است. دولتها بهدلیل عدم پرداختِ بدهیهای خود که بهخاطره عدم پرداخت حق بیمهی برخی از گروهها، بزرگترین بدهکار سازمان تامین اجتماعی محسوب میشود. طبق برآوردهی انجام شده نهاد ریاست جمهوری مبلغی حدود ۴۰۰ هزار میلیارد تومان تا ۷۰۰ هزار میلیارد تومان به سازمان بدهیی دارد که هر بار قول پرداختش را میدهند ولی در نهایت نتیجهای در بر ندارد.
ابهام در تامین بودجه
طبق بررسی برخی از کارشناسان حوزه تامین این دارایی حدود ۶۰۰ هزار میلیارد تومان تخمین زده میشود. داستان از این قرار است که بر اساس این تبصره دولت تمام تعهدات صندوقهای بازنشستگی در قبال بازنشستگان صندوقهای کشوری و فولاد را عهدهدار بوده است. البته این روال چند سال اخیر نیز برقرار بود چرا که همواره حدود ۹۰ درصد مستمری این صندوق از منابع بودجه عمومی پرداخت میشد. بنابراین دولت مالک داراییهای صندوقها میشود که نه تنها بسیار زیانده هستند بلکه حواشی زیادی در خصوص انتصابات حاشیهدار این شرکتها در سنوات اخیر به گوش میرسیده است.
صندوقهای ورشکسته در ازای بدهیها؟
باتوجه به اینکه هنوز در مورد جزییات بودجه بحثی نشده ولی یکی از بندهای قانون بودجه ۱۴۰۴، تکلیف صندوقهای بازنشستگیِ دولتی و در معرض ورشکستگی را مشخص کرده است. طبق آن «صندوقهای فولاد» و «صندوقهای کشوری» قرار است به تامین اجتماعی منتقل شوند. طبق گفته «حمید پورمحمدی»، رییس سازمان برنامه و بودجه این حکم بخشی از اصلاح ساختاری بودجه است که در ماده ۱۱۹ قانون برنامه هفتم نیز بر آن تاکید شده است.
لازم به ذکر است که دو صندوق فولاد و کشوری، زیر مجموعه دولت محسوب میشوند و چیزی بیش از ۹۰ درصد تعهداتشان برعهده نهاد ریاست جمهوری است. حالا در بودجه ۱۴۰۴ آمده است از سال آینده تمام کارکنان جدید دولت باید مشترک صندوق تامین اجتماعی شوند و از آن مهمتر اینکه دولت تمام داراییهای صندوق کشوری و فولاد را به سازمان در چارچوب پرداخت بدهیها منتقل خواهد شد.
سریز کارکنان دولت و تعطیلی صندوقها
به دلیل اینکه پس از این دیگر صندوق کشوری دیگر وجود ندارد، از سال آینده تمام کارکنان جدید دولت باید مشترک صندوق تامین اجتماعی شوند. البته این اتفاق رخ داده جدیدی نیست. در واقع با توجه به اینکه اکثر کارکنان دولت در ابتدا پیمانی هستند در همان ابتدا نیز مشترک صندوق تأمین اجتماعی میشوند و در زمان رسمی قطعی شدن اگر بخواهند سنوات خود را انتقال دهند باید هزینه بالایی بپردازند که در عمل بسیاری از افراد این هزینه را پرداخت نمیکنند. در واقع تمام شرکتهای زیرمجموعه این صندوقها به تامین اجتماعی منتقل میشوند و کارمندان جدید دولت نیز بیمه تامین اجتماعی میشوند. این حکم به معنای تیر خلاص بر پیکر صندوقهای دولتیِ کشوری و فولاد است.
میراث بدون سود صندوقها
اما مسئله این است که دولت دیون خود را در قالب واگذاری سبدی از داراییهای غیرپولی پرداخت میکند که برخی از اقلام این سبد سودده نیستند و تامین اجتماعی با پذیرش آنها سودی نمیکند. اما دولت مصر است که همه سبد با هم واگذار میشود و قیمتگذاری نیز با خود دولت است؛ اما اگر تامین اجتماعی پول نقد بگیرد خودش با رویکرد حداکثرسازی سود، سرمایهگذاری میکند و داراییهای سودآور نصیب تامین اجتماعی میشود.
