صادرات لوازم خانگی، در گرو حمایت و تنبیه دولت

به گزارش اکونگار به نقل از آهام ایران؛ نیما زاهدیان، کارشناس صادرات، در مورد وضعیت بازارهای صادراتی و موانع آن در حوزه صنعت لوازم خانگی گفت: آمار و وضعیت فعلی صادرات لوازم خانگی قابل دفاع است.

او با استناد به گفته مدیر کل دفتر لوازم خانگی وزارت صمت، محسن شکراللهی، صادرات لوازم خانگی در سال ۱۴۰۱ با رشد ۱۲ درصدی، حدود ۴۴۰ میلیون دلار ارز وارد کشور شده است، افزود: طبق برآورد ایشان، ۱۵ درصد رشد صادرات در سال ۱۴۰۲ محقق خواهد داشت. بیشترین صادرات لوازم خانگی مربوط به یخچال و فریزر حدود ۶۴ درصد، تجهیزات سرمایشی و گرمایشی حدود ۱۶ درصد و لوازم خانگی کوچک ۷ درصد اختصاص دارد. تولید تلویزیون، کولرگازی و ماشین ظرف‌شویی در کشور رشد داشته و نیاز کشور به این محصولات بیشتر از تولید داخلی است.

او ابراز داشت: با نگاه آماری و وضعیت فعلی کشور مثبت است از همین رو صادرات لوازم خانگی ایران قابل دفاع خواهد بود. در سال‌های اخیر، صادرات لوازم خانگی ایران رشد داشته است که نشان‌دهنده توانایی صنعت لوازم خانگی ایران علیرغم فرسوده بودن دستگاه‌های تولیدی و بی‌شمار موانع موجود در رقابت با بازارهای خارجی و تأمین نیازهای بین‌المللی است.

به گفته زاهدیان، اگر حمایت از تولید و تولیدکننده وجود داشته باشد یعنی سیاست‌گذاری‌های صحیح و سیستمی در خصوص تسهیل در تامین قطعات خارجی و فرایند واردات به کشور و تخصیص ارز و رفع تحریم‌های بین‌المللی و تامین مواداولیه از بورس کالا و نه بازار آزاد (عرضه و تقاضا مواد اولیه متناسب در بازار) وجود داشته باشد، قطعا شاهد رشد و شکوفایی درخور صادراتی خواهیم بود که مستلزم پیگیری‌های مستمر و اقدامات فوری و همکاری و هماهنگی همه دستگاه‌های ذی‌ربط داخل کشور است. افزایش کیفیت و استانداردهای محصولات لوازم خانگی ایران می‌تواند به تقویت جایگاه صادراتی کشور کمک کند. همچنین تلاش برای بهبود فرآیندهای تولید، استفاده از فناوری‌های نوین و رعایت استانداردهای بین‌المللی و بسته‌بندی مناسب از جمله عوامل مهم در این زمینه است.

این فعال صنعتی افزود: از سوی دیگر کاهش قیمت تمام شده محصولات لوازم خانگی ایران می‌تواند به تقویت رقابت‌پذیری در بازار جهانی کمک کند و وزارت صنعت، معدن و تجارت نیز می‌بایست برنامه‌هایی برای پایین آوردن قیمت تمام شده محصولات و افزایش رقابت‌پذیری صادراتی تبیین و در مدت زمان کوتاه عملیاتی نماید چرا که سرعت رشد صادرات کشور در مقایسه با کشورهای توسعه یافته بسیار کم است.

اما موضوع دیگر آن است که در بازارهای جهانی، محصولات گوناگون با کیفیت و قیمت‌های مختلف وجود دارند و قیمت امروز محصولات ایرانی با توجه به ارزش ریال نسبت به دلار و یورو به خودی خود مزیت رقابتی صادراتی را در بازارهای جهانی در این صنعت ایجاد کرده است و این صنعت شایسته حمایت است تا ارزآوری و به تبع آن اشتغال زایی نماید. نکته مهم دیگر آن است که نباید سیاست‌های اقتصادی به صورت کوتاه‌مدت دچار تغییرات عمده و در نتیجه تغییر ارزش ارز نسبت به ریال شود، چرا که شرایط ثابت نگه داشتن قیمت محصولات در بازارهای جهانی بسیار حائزاهمیت بوده و بر تصمیم‌گیری خرید توسط مشتریان خارجی تاثیرگذار است.

بنابراین پیشنهاد می‌کنم الگوهای موفق را سرلوحه حمایت از صادرات قرار دهند تا پیشرفت صادراتی محقق گردد که در این زمینه به عقیده بنده کشورهای چین و ترکیه الگوهای موفقی در حوزه صادرات هستند؛ از این رو شایسته است مدل‌های آنها بررسی و در کشور اجرا شوند.

او تاکید کرد: استفاده از برندهای معتبر و شناخته شده در بازار جهانی، به افزایش اعتماد مصرف‌کنندگان و تأثیرگذاری بر تصمیم خرید آن‌ها کمک می‌کند. باید توجه داشت که Country Brand ما در برخی از بازارهای جهانی موانعی را برای تولیدکنندگان داخلی ایجاب کرده است. برای رفع مشکل صادرات محصولات بی‌کیفیت ایرانی یا محصولات با برچسب‌های مختلف به کشورهای همسایه و لطمه زدن به اعتبار کالای ایرانی، راه‌حل‌های بالقوه‌ای وجود دارد.

زاهدیان افزود: اولاً، دولت می‌تواند مقررات سخت‌گیرانه‌تر و اقدامات کنترل کیفیت را برای اطمینان از صادرات فقط محصولات با کیفیت بالا با نام تجاری قانونی اعمال کند. این می‌تواند شامل افزایش بازرسی‌ها و حتی جریمه‌ها برای شرکت‌هایی باشد که در حال صادرات محصولات کیفیت پایین‌تر (subpar products) از سطح تایین شده یا استفاده از برندهای نادرست هستند باشد.

او در ادامه گفت: تبلیغ محصولات ایرانی از طریق کمپین‌های بازاریابی و نمایشگاه‌های تجاری می‌تواند به ارتقاء شهرت آن‌ها و افزایش تقاضا برای کالاهای اصیل ایرانی کمک کند. این می تواند شامل همکاری با دولت‌ها و سازمان‌های خارجی برای نمایش کیفیت و اصالت محصولات ایرانی باشد.

زاهدیان معتقد است که در نهایت، تشویق و حمایت از تولید داخلی کالاهای باکیفیت می‌تواند به کاهش نیاز به واردات محصولات خارجی و افزایش دسترسی به محصولات اصیل ایرانی برای صادرات کمک کند. این می‌تواند شامل ایجاد انگیزه برای شرکت‌ها برای سرمایه‌گذاری در تحقیق و توسعه یا ارائه وام و کمک‌های بلاعوض به مشاغل کوچک در بخش تولید باشد.

این فعال صنعتی با بیان اینکه با توجه به شرایط فعلی تولیدکنندگان لوازم خانگی و همچنین تحریم‌های موجود، امکان رشد صادراتی در این صنعت به چالش کشیده شده است، تصریح کرد: از طرفی ظرفیت تولیدی محصولات برای بازار داخلی در نظر گرفته شده است و نگاه غالب سازمان‌ها به صادرات یک نگاه ایده‌آل و با حداقل سیاست سرمایه‌گذاری و تبلیغات است و از طرف دیگر انگیزه‌های تولیدکنندگان نسبت به سودآوری از طریق صادرات در هاله‌ای از ابهام قرار دارد.

به گفته او، به‌طور واضح‌تر عدم حمایت‌های دولتی و راه مبهم پیش‌رو برای سازمان‌های کوچک و متوسط جهت صادرات مانع از سرمایه‌گذاری بخش‌خصوصی در قالب صادرات می‌گردد هرچند که علاقه‌مند هستند در بازارهای جهانی حضور داشته باشند اما قدرت ریسک‌پذیری آنها را پایین آورده و ترجیح می‌دهند با سرعت بسیار کمتری نسبت به سایر کشورها عمل کرده و دست به عصاء حرکت کنند.

زاهدیان یادآور شد: امکان ورود و نفوذ این صنعت به بازارهای دیگر نیز وجود دارد.موفقیت چنین تلاش‌هایی به عوامل مختلفی مانند کیفیت و رقابت‌پذیری محصولات، استراتژی‌های قیمت‌گذاری، تلاش‌های بازاریابی، تقاضا و رقابت کلی در بازار هدف و خدمات پس از فروش بستگی دارد.

او در بخش دیگری از سخنان خود گفت: پس از بررسی‌های میدانی و انتخاب بازارهای هدف بازار تقاضا می‌توان با سرمایه‌گذاری و راهکارهای بازاریابی متناسب و استراتژی‌های ورود با روش‌های مختلف، به بازارهای جدید دست یافت و یکی از کلیدی‌ترین اقداماتی که می‌بایست مدنظر داشته باشند شرکت در نمایشگاه‌های تخصصی در کشور هدف است که پیشنهاد بنده برگزاری نمایشگاه‌های تخصصی لوازم خانگی و HVAC با کمک‌های دولتی (از جمله نرخ‌های بسیار پایین و سوبسیددار جهت گرفتن غرفه نمایشگاهی، ارسال محموله‌های شرکت‌کنندگان به نمایشگاه مربوطه توسط مجریان به صورت تجمیع محموله‌های صادراتی و ارسال یکباره با یک سند صادراتی، پیش‌بینی تمهیدات مقتضی جهت تسهیل در گرفتن روادید، هتل و هواپیما و… برای شرکت‌کنندگان و همکاری دولت‌ها در بخش ورود موقت و گاها ترخیص قطعی برای کالاهای نمایشگاهی در کشور مقصد جهت کاهش هزینه‌های لجستیک) از یک سو و بسترسازی جهت جلسات B2B بین تجاری که در یک صنف و تخصص هستند برای مثال صنف لوازم خانگی؛ از سوی دیگر کمک بسیار شایانی برای صادرات خواهد کرد.

زاهدیان در خصوص موانع و مشکلات پیش روی صادرات نیز ابراز داشت: سعدیا گرچه سخندان و مصالح گویی به عمل کار برآید به سخندانی نیست. امروزه همه ما واقف به تحریم‌های ظالمانه بین‌المللی، نبود سیستم بانکی بین‌المللی و LC و کارکردن در یک فضای ناامن صادراتی با اکثر کشورهای دنیا هستیم، اما مشکل جایی تبدیل به درد می‌شود که صادرکنندگان با تحریم‌های داخلی نیز دست‌وپنجه نرم می‌کنند. رفع تعهد ارزی صادراتی و قوانین دست‌و پاگیر منجمله در خصوص برگشت ارز حاصل از صادرات و تفاوت نرخ ارز آزاد و نیمایی همه و همه دست به دست هم داده‌اند تا صادرات کشور بال‌های خود را نتواند آنچنان که در خور وطن گرامیمان است بگشاید.

این کارشناس صادرات تاکید کرد: جدای از این موارد الگوبرداری صحیح در سیستم دیده نمی‌‎شود؛ برای مثال دولت کشور دوست و مسلمان همسایه، ترکیه که حمایت‌های ارزنده و شایانی در زمینه‌های صادراتی و برگزاری نمایشگاه‌های بین‌المللی به همراه حمایت‌های مالی و مالیاتی دارد را باید الگو صادرات در منطقه قرار داد که در تمامی زمینه‌های صادراتی خود گوی سبقت را از کشور عزیزمان ربوده است و نه تنها در زمینه صادرات بلکه به معنای واقعی کلمه در زمینه لجستیک نیز فعالیت کرده و ناوگان حمل‌‍ونقل بین‌المللی خود از نظر کمی و کیفی و برخلاف کشور عزیزمان بروزرسانی کرده و با اختلاف چشمگیری در بازارهای جهانی ورود پیدا کرده است که متاسفانه ناوگان حمل‌ونقل ما (هوایی، دریایی و زمینی) بسیار در مقابل ایشان کوچک و فرسوده است.

علاوه بر آن جمهوری اسلامی ایران نیازمند ورود به کوریدرهای جدید و توسعه محور می‌باشد تا فرصت‌های ترانزیتی و صادراتی را از دست ندهد که به جد نیازمند سیاست‌های کلان پایدار در کشورهای منطقه است.

زاهدیان گفت: در حوزه بازرگانی و صادرات میهن عزیزمان به جد نیازمند بکارگیری افراد باهوش، متخصص، متعهد و دلسوز، شجاع، توانگر و جوان در منصب‍‌های کلیدی و حساس می‌باشیم تا تمامی موانع صادراتی را از پیش روی واحدهای صنفی مختلف بردارند.