حق‌شناس در گفتگو با اکونگار: مجلس انقلابی، بدهی‌های کلانی به دولت تحمیل کرد
یک کارشناس اقتصادی می‌گوید« دولت دوازدهم بودجه را به‌نوعی تنظیم کرده بود که مخارج و منابع با یکدیگر در توازن باشند ولی این تصمیم مجلسی انقلابی بود که اعداد را در هم ضرب کنند و بودجه را افزایش دهند.»
اکونگار، سیاوش پورعلی- دولت سیزدهم با همه فراز و نشیب‌هایی که با آن روبه‌رو بود، شمع سومین سال حضور خود در پاستور را فوت کرد و در ادامه برای نشان دادن عملکرد و نتایج به دست آمده شروع به آمار دادن می‌کنند که در برخی مواقع با چالش‌هایی همراه است و یا اینکه اطلاعات کافی به شهروندان نمی‌دهد. در همین زمینه هفته گذشته «ابراهیم رییسی»، رییس جمهور در دیدار جمعی از علما، ائمه جمعه خراسان جنوبی، با اشاره به پرداخت بدهی‌های دولت گفت: «در دولت مردمی علاوه بر اینکه توانستیم کسری بودجه 480 هزار میلیارد تومانی را بدون چاپ پول یا استقراض از بانک مرکزی و با ایجاد منابع درآمدی جدید برطرف کنیم، توانستیم پنج هزار کارخانه تعطیل و نیمه تعطیل را احیا کرده، تولید کالاهای اساسی را 22 درصد افزایش دهیم و شاخص‌های اقتصادی مثل نرخ رشد را مثبت کنیم. جنگ امروز جنگ اراده‌ها است و دشمن به‌دنبال آن است که با ادراک‌سازی در عرصه رسانه‌ای اراده خود را بر ما تحمیل کند، اما ملت ایران همانگونه که تاکنون در برابر توطئه‌های متعدد دشمن پیروز بوده، باز هم پیروز قطعی این میدان خواهد بود.»
در این مورد با «هادی حق‌شناس»، سیاستمدار و تحلیلگر مسایل اقتصادی گفت‌وگو انجام داده‌ایم. او معتقد است این بدهی مربوط به سال 1400 است و به دلیل افزایش مبلغ بودجه توسط مجلس یازدهم به وجود آمده بود. او همچنین می‌گوید اینکه دولت تنها داشتن اراده را برای عبور از چالش‌های اقتصادی کافی می‌داند نمی‌تواند مشکلی را حل کند.
رییس جمهور اعلام کرده است که دولت بدهی 480 هزار میلیاردی را بدون افزایش نقدینگی و استقراض از بانک مرکزی پرداخت کرده است. این بدهی مربوط به چه مواردی بود؟
«این 480 هزار میلیاردی که مد نظر رییس جمهور است ارتباطی با بودجه سال جاری ندارد. این رقمی که به آن اشاره می‌کنند مروبط به کسری بودجه سال 1400 است. دولت دوازدهم هنگامی که لایحه بودجه را به مجلس یازدهم ارائه داد مبلغی حدود 800 هزار میلیارد را پیش‌بینی کرده بود ولی نمایندگان مجلس مبلغ پیش‌بینی شده را افزایش دادند و این رقم را به بیش از 1200 میلیارد تومان رساندند. در واقع این کسری مربوط به دو سال پیش بود که می‌توانست اصلا وجود نداشته باشد. دولت دوازدهم بودجه را به‌نوعی تنظیم کرده بود که مخارج و منابع با یکدیگر در توازن باشند ولی این تصمیم مجلسی انقلابی بود که اعداد را در هم ضرب کنند و بودجه را افزایش دهند.»
دولت سیزدهم از چه منابعی توانسته این بدهی‌ها را پرداخت کند؟ باتوجه به اینکه هنوز خبری از پول‌های بلوکه شده، امضای برجام و ... نیست؟
«در این مورد باید به دو ابر بحران که باعث از کار افتادن اقتصاد شده بود اشاره کنم. تحریم‌ها و کرونا از جمله چالش‌هایی بودند که ضربه زیادی به جامعه و اقتصاد وارد کرد. حالا کرونا رخت بر بسته است و همچنین تحریم‌ها هم کارایی خود را از دست داده‌اند. نه‌اینکه بگوییم حالا دیگر تحریمی وجود ندارد؛ بلکه باید بگوییم که اقتصاد ایران خود را به‌روزرسانی کرده است. با این دو فاکتور می‌توانیم بگوییم که دولت سیزدهم نسبت به دولت گذشته از آرامش بیشتری برخوردار بوده است توانسته بدهی‌های سال 1400 را پرداخت کند.»
او همچنان مدعی می‌شود که 5 هزار کارخانه تعطیل و نیمه تعطیل در این دولت بازگشایی و تقویت شدند. این مورد هم به کرونا و تحریم مربوط می‌شود؟
«بله در ارتباط است. در اولیل دهه 90 به‌دلیل تحریم‌ها، ایران وارد بحران اقتصادی شد و رفته رفته صنایع، تولیدات و ... رو به تعطیلی رفت. در مدتی که برجام به امضا رسید وضعیت در مسیر بهبود بود ولی موج بعدی تحریم‌ها باعث شد بسیاری از کارخانه‌ها تعطیل یا نیمه فعال باشند. دقیقا بعد از این بحران اقتصادی، کرونا به میدان می‌آید. به این نکته هم اشاره کنم که بخشی از کارخانه‌های تعطیل یا نیمه تعطیل به دلیل مشکلات بانکی و اداری این شرایط را داشتند. حالا با روندی که در پیش گرفته‌اند و با تعامل بین بانک و تولیدکنندگان بسیاری بازگشایی شده‌اند و به چرخه اقتصاد بازگشتند. باتوجه به این توضیح باید بگوییم هر دولت دیگر هم بود با این بازگشایی‌ها روبه‌رو می‌شد.»
با این وجود ابراهیم رییسی می‌گوید که در «جنگ اراده‌ها» توانسته‌اند بر مشکلات و ... چیره شوند. آیا چنین اراده‌ای در تیم اقتصادی دولت دیده می‌شود؟
«در اینکه جنگ اراده‌ها در میان است شکی نیست ولی تفسیرش کمی متفاوت است. به‌عنوان مثال تیم ملی می‌خواهد در مسابقات آسیایی قهرمان شود آیا در رسیدن به این هدف اراده کافی است؟ یا نیاز به تکنیک و تاکتیک دارد؟ رسیدن به هدف نیاز به راهبرد کوتاه مدت و بلند مدت دارد. اراده در حرف نمی‌تواند حلال مشکلات باشد بلکه به تئوری و همینطور دانش مورد نیاز باشد. اراده بدون کارایی هیچ نتیجه‌ای ندارد.»