فعالان دیجیتال، زیر ضرب فشارها
اعضای سازمان نصر تهران در نشستی موانع تحقق افزایش سهم اقتصاد دیجیتال در کشور را بررسی کردند.
به گزارش اکونگار به نقل از خبر فوری، در نشست «توسعه زیرساخت اقتصاد دیجیتال، موانع و فرصت‌ها» مسعود شکرانی، سهیل ترکان، محمد دین‌محمد آذری، احسان زرین‌بخش و محمد متشرعی از اعضای سازمان نصر تهران درباره مشکلات و موانع تأمین تجهیزات زیرساختی IT گفتند. به گفته‌ی آنها بی‌توجهی به زیرساخت‌ها، مقررات‌زایی از سوی دولت، ایجاد محدودیت برای واردات به خاطر حمایت از تولید در مورد بعضی از کالاهای این حوزه به تجهیزات و زیرساخت آسیب می‌زند. آسیب به زیرساخت‌ها هم مانع تحقق افزایش سهم اقتصاد دیجیتال است.
در این نشست تأکید شد که اگر کیفیت کالای تولیدی مناسب باشد، نیاز به حمایت ندارد و مقررات نباید به سمتی برود که مصرف‌کننده نهایی محدود شود و حق انتخاب از مردم گرفته شود.
در ابتدای این جلسه احسان زرین‌بخش، عضو هیأت مدیره سازمان نصر که مدیریت نشست را به عهده داشت، گفت: «یکی از اصلی ترین معضلات در تامین تجهیزات زیر ساختی فناوری اطلاعات این موضوع است که بخشی از دولت جهت ارائه خدمات، نیاز به تامین و به روزرسانی تجهیزات دارد و بخش دیگر دولت و حاکمیت مانند وزارت صمت و بانک مرکزی با تصمیماتشان مانع از انجام این فرایند می شوند.»
او ادامه داد: «دولت با ایجاد چرخه های موازی و ناکارآمد علاوه بر تشکیل صف، باعث طولانی تر شدن روال هایی مثل ثبت سفارش، تخصیص و تامین ارز، ترخیص تجهیزات و مواد اولیه از گمرک شده است. این فرایند طولانی و هزینه‌بر موجب رسوب تجهیزات در گمرک، کاهش سرمایه در گردش فعالان اقتصادی شده و خروجی آن علاوه بر تحمیل هزینه های پیدا و پنهان به صورت فرسایشی، موجب بهره مند شدن با تاخیر طولانی کشور از مزایا و خدمات حوزه فناوری اطلاعات شده است».
امیدوار نیستیم تغییری ایجاد شود
این عضو هیئت مدیره سازمان نصر در مورد تاثیر محدودیت‌های اینترنت بر تجهیزات ارتباطی و زیرساخت‌ها در پاسخ به زومیت گفت محدودیت اینترنت ارتباط با تامین کننده خارج از کشور را دشوار می‌کند و همچنین در به‌روزرسانی نرم‌افزارهای تجهیزات مشکلات فراوانی ایجاد می‌کند. وقتی کیفیت اینترنت پایین است و مدام اختلال داریم این روند دچار مشکل می‌شود: «تجهیزات شماره سریال دارند و قابل ردیابی هستند، اگر لحظه‌ای در میان به‌روزرسانی‌ها VPN قطع شود، از طریق شماره سریال مشخص می‌شود که تجهیزات در یک IP تحریمی کار می‌کند. این به معنای سوخت شدن زنجیره تأمین است و مگر ما چند راه واردات داریم.»
زرین‌بخش در پایان با بیان اینکه نگاه تجاری حاکمیت به حوزه فناوری اطلاعات می بایست به نگاه ایجاد زیر ساخت های تولید تغییر پیدا کند، افزود: «این اولین و موثرترین قدم برای توسعه اقتصاد دیجیتال است. پیشنهاد سازمان نظام صنفی رایانه ای مقررات زدایی در حوزه تامین «تجهیزات و مواد اولیه تولید» و اعمال نظارت پسینی است. در این حالت ضمن از بین رفتن گلوگاه های فعلی در کشور، تمام زنجیره تامین به صورت مستمر پایش خواهد شد.»
وضعیت واردات تجهیزات IT وخیم است
مسعود شکرانی، رئیس کمیسیون تامین نیز در سخنانی ضمن برشمردن چالش‌های تامین تجهیزات IT گفت: مقررات فعلی در زمینه تأمین تجهیزات با روند منطقی سازگار نیست. ثبت سفارش و اخذ مجوزها دو ماه زمان می‌برد و ۳۰ تا ۱۲۰ روز زمان می‌برد تا بانک مرکزی ارز تخصیص دهد. ضمن اینکه در ادامه مشخص نیست این ارز چه زمانی به دست تأمین‌کننده می رسد. بارها در این مرحله در بانک مرکزی معطل مانده‌ایم. گفته می‌شود پرداخت ۱۵ روز است اما این عدد واقعی نیست و باید آن را ۶۰ تا ۶۵ روز در نظر گرفت.»
او ادامه داد: «ما نیاز نداریم همان ابتدا تمام ارز را به ما بدهند، در مرحله اول به ۲۰-۳۰ درصد احتیاج داریم که برای خرید تجهیزات به شرکت‌ها بدهیم. در این روند ما معمولا معطل ثبت سفارش نمی‌شویم و به صورت موازی فرایند را انجام می‌دهیم. صدها میلیارد تومان تجهیزات ما در گمرک آمده اما هنوز ثبت سفارش نشده و به ان ارز تخصیص داده نشده است».
آی‌تی از آرد مهم‌تر است
شکرانی به مشکلات تامین‌کنندگان با بانک مرکزی، وزارت صمت و گمرک اشاره کرد و گفت: «خواست اصلی ما این است که دولت متوجه باشد وضعیت کالای IT با هر چیز دیگری متفاوت است و آی‌تی از آرد هم مهم‌تر است.»
او ادامه داد: تخصیص ارز که عملا به دو تا سه ماه رسیده، وضعیت تامین ارز که زمان آن پس از تخصیص نامشخص است، سیاستهای ناشفاف و پشت درهای بسته، نیاز به توسعه روشهایی مانند برات و بدون انتقال ارز در وضعیت فعلی و مشکل رفع تعهد ارزی و فرصت 6 ماهه آن از جمله مشکلات ما با بانک مرکزی است.
وضعیت کالای IT با کالاهای دیگر متفاوت است
مسعود شکرانی رئیس کمیسیون تامین چالش‌های تامین تجهیزات IT را توضیح داد. به گفته او نبودن کپی‌رایت باعث ایجاد حجم زیادی ویروس و در نتیجه اشغال ترافیک توسط بات‌ها شده که به کندی اینترنت دامن می‌زند. در کنار این‌ها تجهیزات دچار استهلاک شدهاند: «آقای لاجوردی هم یک ماه پیش موضوع استهلاک تجهیزات را در بررسی پروانه مخابرات مطرح کردند و گفتند که سرمایه‌گذاری لازم برای بازسازی تجهیزات مستهلک در این مدت انجام نشده است. در چنین فضایی تجهیزات باید به‌روز نگه داشته شوند.»
او سقف و سابقه ثبت سفارش روی کالاهای آی تی، مشکلات تولیدکنندگان، حمایت از تولید (مشکلات قاچاق و ضرورت ورود دستگاههای نظارتی)، معضل تولیدکننده نماها و عدم تایید ثبت سفارشات به بهانه تولید داخل، افزایش حقوق ورودی برخی کالاهای حوزه آی تی و مشکلات فنی و دسترسی به NTSW را نیز از جمله مشکلاتی برشمرد که تامین‌کنندگان در مواجهه با وزرت صمت با آنها مواجه‌اند.
به گفته رئیس کمیسیون تامین معضل ارزش گذاری کالاها و TSC و افزایش مدت زمان ترخیص و مشکلات رسوب کالا به دلیل تشریفات غیرضروری نیز از جمله مشکلات تامین کنندگان با گمرک است.
شکرانی ادامه داد: امور مالیاتی، تامین اجتماعی، تعدد مجوزات و مشکلات دریافت و تمدید، تایید نمونه بحران بدهی و مطالبات دولتی نقدینگی و همچنین عدم تخصیص اعتبار از سوی بانک‌ها نیز مشکلاتی است که سایر سازمانها برای کسب و کارهای حوزه آی تی به وجود می‌آورند.
شکرانی تاکید کرد که دولت باید متوجه باشد که وضعیت کالای IT با کالاهای دیگر متفاوت است: «تمام مکاتبات ما به دلیل تحریم‌ها با هویت‌های جعلی انجام می‌شود، اگر مشکل قانونی پیدا کنیم نمی‌توانیم آن را پیگیری کنیم. با این وجود برای کالاها در داخل کشور گارانتی یکسانی با نقاط دیگر دنیا فراهم می‌کنیم. در شرایط تحریم وقتی دولت مناقصه برگزار می‌کند و شرکت‌های مختلف درخواست تامین تجهیزات یکسان را از نقاط مختلف می‌دهند، مشخص می‌شود که این سفارش مربوط به یک کشور تحریمی است.»
او همچنین در مورد الزام به وارد کردن شماره سریال از سوی دولت برای جلوگیری از قاچاق کالا گفت: «وارد کردن شماره سریال برای کالاهای IT در کار ما مشکل ایجاد می‌کند. اگر این شماره لو برود و مشخص شود که تجهیزات در یک کشور تحریمی مورد استفاده قرار گرفته، کل خط دور زدن تحریم لو می‌رود. دو سال پیش به ما گفتند که باید شماره سریال ثبت شود و با مذاکره توانستیم جلوی آن را بگیریم اما توقف این وضعیت هم همیشگی نیست.»
مسعود شکرانی اظهار داشت : هر ساله واردکنندگان بنا به تحریم‌های آمریکا و قوانین جدید قانون‌گذاران در داخل کشور، با چالش‌های جدیدی روبه‌رو می‌شوند. ما از یک سو با تحریم‌ها و از سوی دیگر با قوانینی که هر روزه عرصه را برای ما تنگ‌تر می‌کنند مواجهیم. ما خواسته یا ناخواسته از فناوری‌های روز جهان فاصله داریم و اگر بخواهیم گاه یک سال در انتظار رسیدن تجهیزات باشیم، این فاصله دائم بیش و بیشتر می‌شود.
تمام مکاتبات واردات با هویت‌های جعلی انجام می‌شود
شکرانی در ادامه می‌افزاید: یک سری تجهیزات فناوری استفاده‌های مشابه در بخش‌های سیاسی و نظامی هر کشور دارند. برای مثال برای تثبیت دوربین‌های ورزشگاه آزادی ما به امکاناتی نیاز داریم که این تجهیزات در بخش‌های نظامی هم استفاده می‌شود. ما برای اثبات این که ما این فناوری‌ها را برای چه مواردی نیاز داریم هم به شدت کار پیچیده‌ای پیش رو داریم. مضاف بر اینکه تمام مکاتبات ما به دلیل تحریم‌ها با هویت‌های جعلی انجام می‌شود و اگر مشکلات قانونی هم پیش بیاید میلیون‌ها دلار بلوکه می‌شود.
او ادامه داد: بسیاری از همکاران ما در شرکت‌های مختلف که با عِرق ملی برای تامین نیازهای اصلی واردات کشور پا پیش گذاشته بودند با تحریم و تنبیه‌های سنگینی از جانب آمریکا روبه‌رو شدهاند که حتی نمی‌توانند برای استیفای حقوق خود به کشور واسطه معامله مراجعه کنند. برای مثال حدود ۵۰ میلیون دلار خرید بی‌سیم برای پلیس پشت همین دروازه‌‌های تحریم مانده است.
راه توسعه اقتصاد دیجیتال هموار نیست
در بخش دیگری از این نشست، سهیل ترکان، رئیس کارگروه کمیسیون تأمین سازمان نظام صنفی رایانه‌ای استان تهران با بیان اینکه در خصوص اقتصاد دیجیتال و زیرساخت‌های مرتبط ابتدا باید نگاهی به سهم اقتصاد دیجیتال از کل اقتصاد کشور داشته باشیم، گفت: «کشور ما به طور فاحشی در رشد اقتصاد دیجیتال از دیگر کشورهای جهان عقب افتاده و این میزان عقب افتادگی با توجه به میزان و سرعت رشد اقتصاد دیجیتال در دیگر کشورهای جهان و حتی کشورهای همسایه ایران در چند سال آینده از این مقدار هم بیشتر خواهد شد».
اقتصاد دیجیتال شریان اقتصاد کشور است
سهیل ترکان درباره سهم اقتصاد دیجیتال گفت که در سال ۲۰۱۹ به ۶.۵ درصد رسید اما آخرین آمار دولت از ۷.۴ درصد اعلام شده است: «در هر صورت ما ۵۰ درصد از متوسط جهان عقب هستیم و در زمره ۶۴ تا ۶۷ کشور برتر اقتصاد دیجیتال جایی نداریم. گرفتاری اصلی ما امروز نیست بلکه در آینده است. تا سال ۲۰۳۰ سهم اقتصاد دیجیتال کشورهای اطراف ایران به ۱۵ درصد می‌رسد و کشورهای پیشرفته از ۳۰ درصد عبور می‌کنند و عقب‌افتادگی ما آن موقع شاید قابل جبران نباشد. زیرساخت‌های اقتصاد دیجیتال شریان‌های اقتصاد کشور هستند که اگر درست عمل نکنند کل اقتصاد ضربه می‌خورد.»
او ادامه داد: «برای جبران این عقب افتادگی یا حتی ثابت نگهداشتن وضعیت فعلی، سازمان نظام صنفی رایانه‌ای راهکاری به غیر از سرمایه گذاری مضاعف در حوزه زیرساخت‌های فاوا ارائه نمی‌دهد. این زیرساخت‌ها مانند شریان‌های اصلی بدن انسان، وظیفه برقرار ارتباط بین نهادها و راهکارهای آنها بر بستر آنلاین بر عهده دارند و بدون این شریان‌ها این سیستم محکوم به نابودی‌ست».
وی تاکید کرد: «امروز دغدغه ما این نیست که سهم اقتصاد دیجیتال را بالا ببریم بلکه اگر وضعیت کشور و کندی چرخه واردات همین‌طور ادامه پیدا کند، همین سهم اندک را هم نمی‌توانیم نگه داریم»
ترکان گفت: «به نظر می‌رسد در حاکمیت و در میان افراد سیاستگذار درک درستی از عواقب عدم کارکرد درست این زیرساختارها وجود ندارد و همین عامل موجب شده تا اولویت ویژه ای به این حوزه داده نشود».
بدون سرمایه‌گذاری جدید در زیرساخت، هیچ‌کدام از سامانه‌های دولتی پابرجا نمی‌مانند
او با اشاره به قطع شدن سامانه‌هایی مانند سامانه بنزین، ثنا و سامانه جامع تجارت بیان کرد: «با توجه به این که این مسئله تمام فعالان این حوزه در کشور را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد می‌تواند اهمیت بیشتری از قطع شدن آب، برق و گاز یک منطقه داشته باشد. با وجود میزان اهمیت بالای این زیرساخت‌ها نیاز است تا برای تامین تجهیزات مورد نیاز این شریان ها و برقراری ارتباط قابل اتکا، تولید کنندگان و بازرگانان فعالیت مستمر و بدون وقفه‌ای با یکدیگر داشته باشند تا بتوانند نیازمندی‌های زیرساخت‌های اقتصاد دیجیتال را فراهم کنند».
ترکان در ادامه گفت زیرساخت IT جنبه مرگ و حیات دارد و بدون سرمایه‌گذاری جدید در زیرساخت، هیچ‌کدام از سامانه‌های دولتی پابرجا نمی‌مانند.
او در تعریف تولید سخت افزار فاوا و فرایند آن گفت: «هر فعالیتی درباره یک محصول سخت افزاری که موجب به تولید ارزش افزوده برای آن محصول شود را تولید می‌گوییم و تولید صرفاً به معنی ایجاد فیزیکی محصول نیست. تولید و ارزش افزوده آن از مرحله نیازسنجی محصول و بررسی این مورد که آیا محصول تولیدی ما محصول مورد نیاز بازار هست یا خیر و محصول تولیدی با چه مشخصات فنی باید وارد بازار شود، تا مرحله خدمات پس از فروش آن همگی جزئی از فرآیند ایجاد ارزش افزوده هستند. این چرخه، چرخه تولید است که هر مرحله از آن موجب خلق ارزش افزوده برای تولیدکننده یا خالق محصول می‌شود».
ترکان ضمن ارائه مفصل مراحل مختلف تولید، افزود: «بدنه حاکمیت، تولید و ایجاد ارزش افزوده را در تولید صنعتی محصول و خط تولید آن می‌بیند، به این دلیل که نمای فیزیکی دارد، قابل دیدن و سنجش است و با استفاده از نیروی انسانی منجر به تولید اشتغال می‌شود. اما سازمان بررسی کننده به عنوان یک نهاد کارشناسی میبایست به دنبال ایجاد مزیت رقابتی و ارزش افزوده برای محصول تولیدی باشد.»
به گفته او در نیازسنجی و توان طراحی محصول از کشورهای پیشرفته عقب هستیم: «باید ببینیم چه محصولاتی به ما امکان رقابت می‌دهند. در مورد تولید محصولاتی که امکان استفاده از پتروشیمی‌ها و فولاد دارند و قسمت عمده ارز وارداتشان باید از خارج از کشور تامین شود می‌توانیم دوباره فکر کنیم. بیاییم روی تولید صنعتی، برندسازی، نشان تجاری و خدمات پس از فروش تمرکز کنیم. پیشنهاد ما این است که سازمان نظام صنفی که یک نهاد خصوصی و تخصصی است مرجع تصمیم‌گیری یا مشاوره در مورد تولید باشد. در سازمان نصر توانایی ترسیم نقشه راه، برآورد حجم بازار و نیاز هر کالا وجود دارد.»
رئیس کارگروه کمیسیون تامین گفت : نقطه قوت ما توزیع و فروش و خدمات پس از فروش است و باید در حوزه تولیدی که مولد ارزش افزوده باشد سیاست‌گذاری کنیم؛ باید ببینیم چه محصولاتی به ما امکان رقابت می‌دهند.
تا به تولید انبوه برسیم دوره یک فناوری سپری شده است
وی تاکید کرد: «بدون در نظر گرفتن مزیت‌های رقابتی و عدم امکان ایجاد ارزش افزوده برای محصول، تولید محصولات و سرمایه گذاری‌های انجام شده غیر از ضرر و زیان برای کشور نتیجه‌ای نخواهد داشت. قطعاً تیراژ و تولید انبوه اهمیت بالایی دارد، اما برای تیراژ محصول با تعداد هرچه بالاتر باید در نظر گرفت که آیا امکان صادرات محصول با وجود مشکلات تحریم وجود دارد یا خیر. به این دلیل که اکثر محصولات حوزه فاوا برای تولید انبوه در ایران و تنها برای مصرف بازار داخلی توجیه‌پذیر نیست، البته مواردی خلاف این نظریه هم وجود دارد مانند کالا های مصرفی و با دوره عمر تکنولوژیک طولانی که نمونه های موفقی هم دارد».
ترکان افزود: «باید در نظر گرفته شود که اکثر کالاهای حوزه IT و ICT دوره عمر تکنولوژی کوتاهی دارند و بعد از مدت کوتاهی ارزش اولیه خود را از دست می‌دهند و از رده خارج می‌شوند. در همین حال با توجه به پروسه واردات این روزهای کشور، برای وارد کردن یک محصول یا مواد اولیه تولید در این حوزه باید از 4 تا 6 ماه در صف‌های تخصیص و تامین ارز، استاندارد، تنظیم مقررات و غیره... قرار بگیرید. با این وجود باید بررسی شود که آیا توان رقابت با کالای وارداتی که عمر تکنولوژیکی کوتاهی دارد را داریم یا خیر».
او با بیان اینکه در حوزه فاوا تولید کالاهایی که عمر تکنولوژیک کوتاهی دارند، توجیه پذیر نیست، ادامه داد: «بهترین مرجع تعیین این موضوع سازمان نظام صنفی رایانه است که به عنوان یک نهاد خصوصی با سطح دانش و سواد تخصصی خود باید تمام جوانب این موضوع را در نظر بگیرد و در صورت موجه شدن تولید محصول نقشه راه تولید را براساس شرایط کشور تعیین کند».
ترکان راهکارهای این چالش‌ها را رصد و پایش حجم بازار و حجم مورد نیاز هر گروه به تفکیک رده کالا،هدایت فعالان صنفی به سمت طرح‌هایی با ارزش افزوده و تدوین رویه استانداردهای مورد نظر هم برای تولید کننده و هم بازرگانان می‌داند و تشریح می‌کند: اگر به ایجاد شرایط رقابت سالم برای تولیدکننده و وارد کننده معتقدیم باید تعرفه‌گذاری حقوق و ورودی گمرک هدفمند باشد.
رئیس کارگروه کمیسیون تأمین در پایان تاکید کرد با سیاستهای فعلی حاکمیت در خصوص حمایت از فعالین حوزه زیرساخت، چه بازرگان و چه تولید کننده، ارزش افزوده‌ای در هیچ یک از این بخش‌ها به وجود نخواهد آمد؛ «چرخ اقتصاد دیجیتال کند شده و این اتفاق آسیب جبران ناپذیری به کشور و تمام فعالین این حوزه خواهد زد. شریان‌های اقتصادی توسط فناوری تامین می‌شود و این شریان‌ها با این فشارها در حال درد کشیدن هستند. سامانه ثنا، سامانه بنزین و هر سامانه حکومتی هم بدون سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های فناوری رشد نمی‌کند و امکان هک و فروپاشی آنها وجود ندارد. از علی حاتمی وام می‌گیرم و می‌گویم اقتصاد دیجیتال در ایران مُرد از بس که جان ندارد.
مایه‌گذاری در زیرساخت‌های بحرانی اولویت تولید نیست
در ادامه محمد دین محمد آذری، رئیس کمیسیون زیرساخت مراکز داده سازمان نظام صنفی رایانه‌ای استان تهران و عضو حلقه موسس و کمیته مرکزی نظام ممیزی و رتبه بندی مراکز داده از اهمیت و ضرورت زیرساخت فناوری اطلاعات به عنوان یکی از زیرساخت‌های حیاتی کشور می‌گوید: لازم نیست در همه چیز تولید کننده باشیم، درست است که باید به تولید اولویت بدهیم اما متاسفانه گویا پیچ رگولاتوری تنظیم نیست و نمی‌تواند با تصمیم‌گیری درست در این زمینه راهگشا باشد. گاهی وقت‌ها زمان و پولی که برای تولید بومی صرف می‌شود بیش از هزینه وارد کردن محصولات است.
او نقش مشاوران زیرساخت مراکز داده را به عنوان ارائه دهندگان خدمات مشاوره ای به کارفرمایان در استفاده از تجهیزات وارداتی یا تولیدی بسیار کلیدی خواند و به بیان مشکلات و نیازمندی های فنی، کیفی و کمی مشاوران این حوزه در راهبری و پیشبرد پروژه های چند هزار میلیارد تومانی مراکز داده در کشور به عنوان محل اصلی تمرکز و کاربرد تجهیزات پر ظرفیت حوزه فناوری اطلاعات پرداخت.
آذری در ادامه به تبیین سیاست های اولویت بندی تولید، پرداخت و گفت: «سرمایه‌گذاری تولید در تمامی حوزه‌ها بدون در نظر گرفتن حساسیت‌ها و شرایط آن حوزه و همچنین معیارهای فنی و بازرگانی تجهیزات قابل تولید و کاربرد در آن حوزه، با اتلاف سرمایه‌های ملی، عدم حصول موفقیت و سلب اعتماد ملی همراه خواهد بود».
او جهت اولویت‌بندی تولید، توصیه‌هایی را مطرح کرد: انجام مطالعات اولیه جهت شناسایی اهمیت و حساسیت‌های هر حوزه و تجهیز قابل تولید و کاربرد در آن حوزه با معیارهایی از جمله اهمیت و حساسیت های حوزه کاربرد تجهیز، اهمیت تجهیز و نقش گلوگاهی تجهیز، پیچیدگی و سطح فناوری (به تفکیک رده کیفی و فنی کالا)، امکان بومی سازی با توان داخلی، میزان ارزبری، میزان مصرف و حجم بازار و محدودیت های وارداتی.
او سرمایه گذاری تولید در حوزه های حساس، حیاتی و زیرساخت های بحرانی و در لبه تکنولوژی نظیر مراکز داده را جزء اولویت های تولید ندانست و افزود: این حوزه‌ها نیازمند قابلیت هایی نظیر کارکرد مداوم، دسترس پذیری بالا و قابلیت افزونگی و انعطاف پذیری هستند. همچنین امکان واردات و بازار مصرف محدود به کشور و ارزبری نه چندان بالاتری از نمونه های داخلی دارند و تولید آن با پیچیدگی تکنولوژیکی و فراتر از امکانات تولید بومی است.
او تاکید کرد که منظورش قید زدن تولید نیست بلکه باید به تولیدکننده و وارد کننده توامان توجه شود. همیشه حمایت همه‌جانبه باعث فساد و تخریب می‌شود حالا حمایت از هرچیزی که می‌خواهد باشد. مراکز داده ما در زمینه استانداردها در شرایط خوبی نیستند چون امکان تست آنها در آزمایش‌‌های به روز وجود ندارد.
آذری معتقد است گاه در کنار این هزینه‌ها خطراتی که تولیدات بومی دارند هم می‌تواند برای کشور و عموم مردم مشکل آفرین باشد. او توضیح می‌دهد: لازم نیست ما در همه چیز تولیدکننده باشیم و دولت باید در این زمینه بتواند بنا به مشکلات تحریم درست تصمیم بگیرد. کالاهای فناورانه کالاهای لوکس نیست و نگاه دولت باید در این زمینه تغییر کند. ما لبه پرتگاه نیستیم ما به واقع در شیب سقوط هستیم.
ضرورت فراهم ساختن تجهیزات مناسب برای مراکز داده
محمد آذری رئیس کمیسیون زیرساخت مراکز داده هم در ادامه نشست اظهار داشت : تجهیزات IT که در مراکز داده استفاده می‌شوند بسیار حیاتی‌اند و اگر نتوانیم تجهیزات مناسب را بیاوریم و با تولید بی‌کیفیت جایگزین کنیم به مراکز داده ضربه وارد می‌شود.
وی با بیان اینکه اگر تولید داخل داریم باید بازرسی‌های فنی آن همسنگ واردات انجام شود ، تاکید کرد : برای تولید یک کالا در این حوزه باید موارد مختلفی مانند حساسیت آن، اهمیت آن، پیچیدگی و توان بومی‌سازی و به‌صرفه بودن با توجه به حجم بازار و میزان ارزبری سنجیده شود. همچنین ضروری است که آزمایشگاه‌های تخصصی تست کالای تولید شده و فرایند تست استاندارد داشته باشیم. تجهیزات وارداتی را هم لابرواتورهای تخصصی باید تست کنند.
پیچ رگولاتوری تنظیم نیست
رئیس کمیسیون زیرساخت مراکز داده با بیان اینکه تولیدات داخلی نیازمند پایش، نظارت فنی و رگولاتوری دقیق تر است، بیان کرد: «ایجاد لابراتوارهای تخصصی و مجهز جهت ارزیابی مشخصات فنی محصولات متناسب با سطح فناوری محصول، رده بندی کیفی و فنی تولیدات داخلی، تعریف انواع تست های اساسی، میدانی و عملکردی مورد نیاز به ازای هر رسته و رده کالایی، تدوین رویه های تست معتبر و استاندارد، صدور گواهینامه های معتبر ملی و همکاری با لابراتوارهای بین المللی، انجام ممیزی های مراقبتی جهت اطمینان از حفظ کیفیت تولیدات کارخانجات، ارزیابی شرایط محصول در دوران بهره برداری، الزام ارائه خدمات نگهداری، پشتیبانی و پس از فروش در سطح کیفی مورد نیاز مراکزداده، ایجاد ساز و کار دریافت شکایات مشتریان و ارزیابی میزان رضایت مشتریان از تولیدات داخلی همگی جزو پیش نیازهای سرمایه گذاری در حوزه تولید هستند و تولید بدون ایجاد ساز و کار فوق و معیارهای پیش گفته، نتیجه ای جز سلب اعتماد ملی نسبت به تولیدات داخلی را بهمراه نخواهد داشت».
آیا باید همه‌چیز را بومی‌سازی کنیم؟
رئیس کمیسیون زیرساخت مراکز داده، گفت:« تجهیزات IT که در مراکز داده استفاده می‌شوند بسیار حیاتی‌اند و اگر نتوانیم تجهیزات مناسب را بیاوریم و با تولید بی‌کیفیت جایگزین کنیم به مراکز داده ضربه وارد می‌شود. برای تولید یک کالا در این حوزه باید موارد مختلفی مانند حساسیت آن، اهمیت آن، پیچیدگی و توان بومی‌سازی و به‌صرفه بودن با توجه به حجم بازار و میزان ارزبری سنجیده شود. باید آزمایشگاه‌های تخصصی تست کالای تولید شده و فرایند تست استاندارد داشته باشیم. تجهیزات وارداتی را هم لابرواتورهای تخصصی باید تست کنند. گواهی‌نامه‌های تولیدات باید دوره‌ای بررسی شوند که عموما انجام نمی‌شوند. اگر تولید داخل داریم باید بازرسی‌های فنی آن همسنگ واردات انجام شود.»
بازرسی فنی کالای داخلی همسنگ واردات انجام شود
محمد دین‌محمد آذری با طرح این پرسش که آیا همه چیز را باید تولید کنیم صحبت‌هایش را شروع کرد و از نیازسنجی گفت. به گفته او تجهیزات IT که در مراکز داده استفاده می‌شوند بسیار حیاتی‌اند و اگر نتوانیم تجهیزات مناسب را بیاوریم و با تولید بی‌کیفیت جایگزین کنیم به مراکز داده ضربه وارد می‌شود.
او تاکید کرد که برای تولید یک کالا در این حوزه باید موارد مختلفی مانند حساسیت آن، اهمیت آن، پیچیدگی و توان بومی‌سازی و به‌صرفه بودن با توجه به حجم بازار و میزان ارزبری سنجیده شود: «باید آزمایشگاه‌های تخصصی تست کالای تولید شده و فرایند تست استاندارد داشته باشیم. تجهیزات وارداتی را هم لابرواتورهای تخصصی باید تست کنند. گواهی‌نامه‌های تولیدات باید دوره‌ای بررسی شوند که عموما انجام نمی‌شوند. اگر تولید داخل داریم باید بازرسی‌های فنی آن همسنگ واردات انجام شود.»
آذری در انتها از زحمات تولید کنندگان، که علی رغم محدودیت های موجود نسبت به تولید محصولات با کیفیت اقدام می کنند، تشکر و قدردانی کرد و حمایت هدفمند و اصولی از آنها را در کنار حفظ اصول رقابت سازنده و بازار آزاد و بدون محدودیت جزو وظایف هر فرد ایرانی برشمرد.
در ادامه این نشست آیدین عدالت، عضو هیأت مدیره و رئیس رسته سخت‌افزار و ارتباطات نصر تهران در مقدمه ای به بی‌توجهی به زیرساخت اشاره کرد و گفت: «در مورد موضوع اقتصاد دیجتال و فاوا زیاد صحبت می شود درحالیکه به زیرساخت هایی که برای فعال شدن آن نیاز است توجهی وجود ندارد». عدالت با بیان اینکه در حوزه در زیر ساخت ها به مسیر بدی افتاده‌ایم، تاکید کرد: مشکلات زیادی در زمینه تامین، نگهداری و راه اندازی زیرساخت‌های نیاز است که توجه ویژه‌ای را می‌طلبد».
حمایت درستی از تولیدکنندگان نمی‌شود
در ادامه محمد متشرعی، عضو هیأت مدیره و رئیس کمیسیون پایانه‌های فروشگاهی گفت: «وزارت صمت ساختاری برای اولویت‌دهی در زمینه تولید دارد. مشکل فعالان واقعی حوزه فاوا این است که برخی با لابی‌گری کالایی را در ساختار اضافه می‌کنند که به باور ما مزیت رقابتی ندارد. حرف ما این است که برای این اولویت‌دهی باید با سازمان نظام صنفی رایانه‌ای به عنوان یک تشکل صنفی و تخصصی که متشکل از واردکننده و صادرکننده است، مشورت شود».
او با تاکید بر اینکه سازمان نظام صنفی رایانه‌ای استان تهران مطلقا با موضوع واردات مخالف نیست، افزود: «ممنوعیت واردات موجب کاهش انگیزه تولید کننده در کیفیت کالاها خواهد شد. مردم باید بتوانند انتخاب کنند که کالای ایرانی با کیفیتی مشخص و خوب و با خدمات پس از فروش بخرند یا کالایی خارجی تهیه کنند».
متشرعی با اشاره به موضوع زنجیره تولید ادامه داد: «در کشورهایی که مهد تولید کالاهای آی‌سی‌تی هستند، 90 درصد از شرکت‌های تولیدی در این کشورها خطوط مونتاژ دارند و محصول نهایی با ارزش افزوده و نشان تجاری مشخصی که دارد به کل دنیا فروخته و شناسانده می‌شود. مشکل ما این است که در حوزه برخی محصولات ورود می‌کنیم و مثلا بخش کوچکی از کارخانه‌ای مانند اچ پی را پیاده می‌کنیم. اگر ارزش افزوده‌ای در این تولید اضافه کنیم باز هم مشکلی نیست. مسئله این است که تولید کننده جلوی واردات را به بهانه اینکه خودش کالایی را دارد بگیرد و مصرف کننده نهایی را با انحصار و رانت مشخصی مواجه کند. حاکمیت از چند سال گذشته حمایت از تولیدکننده را در دستور کار قرار داده است و به نوعی واردکنندگان قدیمی را به سمت تولید هدایت کرده است. اما در این شرایط حمایت درستی از او نمی‌کند.»
او در انتها دوباره تاکید کرد: «با واردات درست برای کالای ها‌یتک موافقیم، با ممنوعیت واردات به شدت مخالفیم. با تولید حتی بر اساس مونتاژ موافقیم مشروط بر اینکه رزش افزوده‌ای ایجاد شود».
