چطور فشار مالیاتی از دوش تولیدکنندگان برداشته شد؟

به گزارش اکونگار به نقل از اتاق ایران آنلاین، نظام مالیاتی کشور از حدود سه سال قبل در مسیر داده‌محوری و حسابرسی سیستمی قرار گرفته و روش‌های سنتی، مواجهه  مستقیم و ممیزمحوری کاهش قابل توجهی داشته است.

در حال حاضر بیش از ۷۰ درصد اظهارنامه اشخاص حقوقی، بیش از ۸۰ درصد اظهارنامه اشخاص حقیقی، ۹۵ درصد پرونده‌های مالیات بر عملکرد و ۱۰۰ درصد مالیات بر مستغلات به شکل هوشمند و سیستمی مورد بررسی قرار می‌گیرد.

این رویکرد جدید علاوه بر آنکه به افزایش عدالت مالیاتی انجامیده، باعث شده تا فرارهای مالیاتی به طور چشمگیری کاهش پیدا کند. آنطور که رییس کل سازمان امور مالیاتی گفته است میزان ابطال مقررات مالیاتی توسط دیوان عدالت اداری در مقایسه با دوسال اخیر به سبب «اصلاح فرآیند صدور مقررات» و «افزایش تعاملات با دیوان عدالت و دفاع موثر از مقررات» ۵۸ درصد کاهش یافته است.

براساس بازطراحی فرآیندهای درون سازمانی و تغییر جدی در مناسبات سازمان با دیوان عدالت اداری طی سال‌های ۱۴۰۲ و ۱۴۰۳ صرفاً ۲۷ مورد از مقررات درون سازمانی از سوی دیوان عدالت اداری ابطال شده که در مقایسه با دوره مشابه دو سال پیش‌تر از آن (۱۴۰۰ و ۱۴۰۱) که ۶۵ مورد ابطال شده بود، روند کاهشی ۵۸ درصدی را نشان می‌دهد.

سامانه مودیان از دی ماه سال گذشته راه اندازی شد. به دنبال این اقدام صاحبان مشاغل مکلف شدند صورت حساب الکترونیکی خود را در سامانه مودیان صادر کنند. هیچ نوع افزایش پایه مالیاتی برای فروشندگان و خریداران تعیین نشد اما عدم صدور صورتحساب الکترونیکی مشمول جرائم مالیاتی خواهد بود.

ایجاد این سامانه به دقیق‌تر شدن رسیدگی‌های مالیاتی کمک بسزایی کرد. به طوری که از ابتدای سال تاکنون مجموع ۱۰۲۰ همت از درآمدهای مالیاتی وصول شده که رشد ۴۷ درصدی نسبت به مدت مشابه داشته است. هم‌چنین درصد رشد نسبت مالیات به تولید ناخالص داخلی از سال ۱۳۹۷ تا امسال و به‌طور ویژه از سال ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۲ رو به رشد بوده و به ۷.۷ درصد رسیده است.

کارشناسان معتقدند فواید حسابرسی سیستمی در سالهای آینده بیشتر خود را نشان خواهد داد. هرچند در حال حاضر نیز به گفته رییس مرکز پژوهشهای مجلس سهم مالیات در بودجه سالیانه از حدود ۳۰ درصد در سال ۱۴۰۰ به ۵۳ درصد در بودجه ۱۴۰۳ رسیده است. در سال جاری ۷۳ درصد از اعتبارات هزینه‌ای و ۵۳ درصد از اعتبارات منابع بودجه عمومی از محل درآمدهای مالیاتی تأمین شد. لذا جهت‌گیری بودجه به سمت منابع پایدار است. در حالی که طی دهه‌های اخیر بخش عمده اتکای بودجه به نفت بود.

با حذف ممیزمحوری و جایگزینی داده‌محوری و حسابرسی سیستمی، علاوه بر کمک بزرگ به مودیان مالیاتی قانون‌مدار، گام بزرگی در راستای کاهش بار مالیاتی تولید و جلوگیری از فرار مالیاتی برداشته شده است. همچنین ریسک فعالیت مولد و سرمایه‌گذاری در این بخش به میزان چشم‌گیری کاهش یافته است که در نهایت این وضعیت به پیش‌بینی‌پذیری اقتصاد برای تولیدکنندگان و مودیان در زمینه مالیات‌ستانی منجر خواهد شد و کمک بزرگی در راستای رشد اقتصادی است.

در سوی مقابل دولت و قوه قضاییه با ایجاد ساختارهای الکترونیکی و هوشمند توانستند جلوی بخش قابل توجهی از فرارهای مالیاتی را بگیرند؛ به طوری که سال گذشته سازمان بازرسی با همکاری سازمان امور مالیاتی از ۴۶ هزار میلیارد تومان فرار مالیاتی جلوگیری کردند.

محمدهادی سبحانیان، رئیس کل سازمان امور مالیاتی گفته است: در حوزه مبارزه با فرار مالیاتی، رویکرد جدید نظام مالیاتی در حوزه شناسایی مصداقی، مقابله با دانه درشت‌ها است. در این مسیر واحدهای اجرایی مبارزه با فرار مالیاتی در کلیه استان‌ها به طور جدی وارد عمل شده‌اند و از همکاری نهادهای امنیتی و نظارتی نیز در سطح ملی و استان‌ها بهره می‌بریم.