وضعیت درآمدی بازنشستگان در جهان/ حقوق بازنشستگی در کشورهای اروپایی چند درصد دوران اشتغال است؟

به گزارش اکونگار به نقل از یورونیوز، در بسیاری از کشورهای اروپایی حقوق بازنشستگی به‌ مراتب کمتر از درآمد دوران اشتغال افراد است و این مسئله حفظ استاندارد زندگی پس از بازنشستگی را دشوار کرده است. طبق آمار از هر شش بازنشسته در اتحادیه اروپا یک نفر در معرض فقر قرار دارد. نرخ فقر در میان بازنشستگان از ۱۲ درصد در سال ۲۰۱۳ میلادی به ۱۵.۵ درصد در سال ۲۰۲۳ افزایش یافته است.

حقوق بازنشستگان در این کشورها پایین‌تر از دوران اشتغال

اما حقوق بازنشستگی در کشورهای مختلف اروپایی چگونه با درآمد دوران اشتغال مقایسه می‌شود؟ در کدام کشورها بازنشستگان بیشترین و کمترین سهم از درآمد دوران کاری خود را دریافت می‌کنند.

یکی از مهم‌ترین شاخص‌هایی که میزان تاثیرگذاری نظام‌های بازنشستگی را در حفظ استاندارد زندگی افراد پس از بازنشستگی ارزیابی می‌کند «نسبت جایگزینی کلی» (Aggregate Replacement Ratio) است. این شاخص که توسط یورواستات ارائه شده، میانگین حقوق بازنشستگی افراد ۶۵ تا ۷۴ ساله را با میانگین درآمد افراد ۵۰ تا ۵۹ ساله مقایسه می‌کند. در این محاسبه سایر مزایای اجتماعی در نظر گرفته نمی‌شود و فقط میزان دریافتی بازنشستگان از حقوق بازنشستگی سنجیده می‌شود.

نسبت جایگزینی سال ۲۰۲۳ در اتحادیه اروپا به‌طور میانگین ۵۸ درصد بود. به عنوان مثال فردی که بین ۵۰ تا ۵۹ سالگی ۱۰۰ یورو درآمد داشته است در سنین ۶۵ تا ۷۴ سالگی ۵۸ یورو حقوق بازنشستگی دریافت خواهد کرد.

این نسبت در اتحادیه اروپا از ۳۵ درصد در کرواسی تا ۷۸ درصد در یونان متغیر است.

پس از یونان که بالاترین نسبت جایگزینی حقوق بازنشستگی را دارد، اسپانیا با ۷۷ درصد و ایتالیا با ۷۵ درصد در رتبه‌های بعدی قرار گرفته‌اند. پرتغال نیز با ۶۱ درصد از میانگین اتحادیه اروپا بالاتر قرار گرفته است.

در مقابل کرواسی پایین‌ترین میزان نسبت جایگزینی را در اتحادیه اروپا دارد. پس از آن لیتوانی با ۳۶ درصد و ایرلند با ۳۹ درصد در میان کشورهایی هستند که بازنشستگان آن‌ها کمترین میزان از درآمد دوران کاری خود را دریافت می‌کنند.

در میان چهار اقتصاد بزرگ اتحادیه اروپا آلمان با ۴۹ درصد پایین‌ترین میزان حقوق بازنشستگی را نسبت به درآمد دوران اشتغال دارد و فرانسه با ۵۹ درصد کمی بالاتر از میانگین اتحادیه اروپا قرار گرفته است. در مقابل اسپانیا و ایتالیا با نسبت جایگزینی بیش از ۷۵ درصد در میان سه کشور نخست قرار دارند.

درآمد پایین بازنشستگان در کشورهای اروپای شرقی

کشورهای اروپای جنوبی معمولا بالاترین میزان حقوق بازنشستگی را نسبت به درآمد دوران کاری دارند درحالی‌که کشورهای اروپای شرقی و بالتیک پایین‌ترین نسبت را ثبت کرده‌اند.

در ۱۱ کشور عضو اتحادیه اروپا، میزان حقوق بازنشستگی کمتر از نیمی از درآمدی است که افراد در سال‌های پایانی اشتغال خود دریافت می‌کردند. از جمله این کشورها می‌توان به آلمان با ۴۹ درصد، بلژیک با ۴۸ درصد و دانمارک با ۴۷ درصد اشاره کرد.

در میان کشورهای نامزد عضویت در اتحادیه اروپا نیز نسبت جایگزینی حقوق بازنشستگی پایین‌تر از میانگین این اتحادیه است. صربستان با ۴۶ درصد، مونته‌نگرو با ۳۸ درصد و آلبانی با ۳۷ درصد از این نظر به کشورهای اروپای شرقی نزدیک‌تر هستند. 

مردان بازنشسته چقدر بیشتر از زنان حقوق می‌گیرند؟‌

نسبت جایگزینی کلی حقوق بازنشستگی میان زنان و مردان در اتحادیه اروپا متفاوت است. در سال ۲۰۲۳ مردان به‌طور میانگین ۶۰ درصد از درآمد دوران کاری خود را به‌عنوان حقوق بازنشستگی دریافت کرده‌اند، درحالی‌که این میزان برای زنان ۵۷ درصد بوده است.

طبق گزارش کمیسیون اروپا و کمیته حمایت اجتماعی، با وجود کاهش تدریجی فاصله میان حقوق بازنشستگی زنان و مردان همچنان تفاوت‌های قابل‌توجهی در فقر دوران سالمندی، میزان حقوق بازنشستگی و سطح پوشش آن وجود دارد که نشان‌دهنده نابرابری‌ها است.

در یک‌سوم کشورهای عضو اتحادیه اروپا نسبت جایگزینی حقوق بازنشستگی برای زنان بالاتر از مردان بوده است. به‌عنوان مثال در آلمان حقوق بازنشستگی زنان معادل ۵۴ درصد از درآمد دوران اشتغال آن‌ها بوده درحالی‌که این رقم برای مردان ۴۶ درصد ثبت شده است.

همین روند در دانمارک و ایرلند نیز مشاهده شده، جایی که نسبت جایگزینی حقوق بازنشستگی برای زنان شش درصد بالاتر از مردان بوده است.