سبقت هزینه تولید تخم مرغ از قیمت آن
هزینه تمام‌شده تولید تخم‌مرغ از قیمت آن در بازار پیشی گرفته است. این موضوع باعث متضرر شدن مرغداران و افزایش احتمال بالا رفتن قیمت تخم مرغ شده است.
به گزارش اکونگار به نقل از تجارت نیوز، در شرایطی که قیمت گوشت قرمز، گوشت مرغ، کنسرو ماهی تن و... به اوج خود رسیده، تخم‌مرغ می‌توانست جایگزینی برای این محصولات باشد. اما این روزها بازار تخم‌مرغ هم دچار بحران‌هایی شده و قیمت این محصول در آستانه افزایش قرار دارد.
البته برای افزایش قیمت تخم‌مرغ دلایل مختلقی ذکر شده است که هر یک در جایگاه خود از اهمیت ویژه‌ای برخوردار‌ند. در یک سو، مصرف‌کنندگان به دلیل افزایش قیمت محصولات پروتئینی، قدرت خرید خود را از دست داده‌اند و در سوی دیگر تولیدکنندگان هم به دلیل اختلاف زیاد قیمت تمام‌شده تولید با قیمت بازار، مجبور به افزایش قیمت محصولات خود هستند.
حال باید دید در حال حاضر بازار تخم‌مرغ در چه وضعیتی قرار دارد و چگونه می‌توان در بازار این محصول ثبات ایجاد کرد؟
علت گرانی تخم مرغ در بازار چیست؟
بررسی قیمت تخم‌مرغ در بازار
بررسی قیمت تخم‌مرغ حاکی از آن است که تخم‌مرغ سفید در شانه 30 عددی با قیمت 146 هزار تومان در اختیار مصرف‌کننده قرار میگیرد. همچنین تخم‌مرغ تلاونگ در بسته‌بندی‌های 9 عددی با قیمت 50 هزار تومان به فروش می‌رسد.
تخم‌مرغ ارگانیک قیمتی برابر با 240 هزار تومان به ازای هر کیلوگرم دارد. همچنین تخم‌مرغ 15 عددی و 20 عددی تلاونگ به‌ترتیب 89 هزارتومان و 112 هزار تومان قیمت‌گذاری شده‌اند.
متوسط قیمت تخم‌مرغ در بازار حدود 48 هزار تومان است
ناصر نبی‌پور، رئیس هیات‌مدیره اتحادیه مرغ تخم‌گذار، در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز درباره وضعیت بازار تخم‌مرغ توضیح داد: بازار تخم‌مرغ در وضعیت وخیمی به سر می‌برد چراکه در حال حاضر میانگین قیمت تخم‌مرغ بین 47 هزار تا 48 هزار بوده، ولی قیمت مصوب آن 56 هزار تومان است. علاوه بر قیمت پایین این محصول در بازار، مازاد تولید هم وجود دارد که این موارد باعث متضرر شدن تولیدکنندگان شده است.
او درباره احتمال افزایش قیمت تخم‌مرغ گفت: در شرایط فعلی تولید رشد قابل توجهی داشته است. علاوه بر این، بازار تخم‌مرغ جزو آن دسته از بازارهایی است که با عرضه و تقاضا پیش می‌رود. بنابراین با توجه به مازاد تولید، احتمال افزایش قیمت پایین است. از طرفی قیمت این محصول در بازار باید به قیمت مصوب برسد.
او درباره قیمت تمام‌شده تولید تخم‌مرغ توضیح داد: قیمت تمام‌شده تولید این محصول 64 هزار تومان است؛ اما با متوسط قیمت 47 هزار تا 48 هزار تومان به فروش می‌رسد که تولید بدون برنامه باعث ایجاد این شرایط شده است.
مازاد تولید تخم‌مرغ 300 هزار تن است
نبی‌پور درباره میزان تولید تخم‌مرغ تصریح کرد: گفته شده در سال جاری تولید تخم‌مرغ به حدود یک میلیون و 380 هزار تن رسیده است. در صورتی که اگر سرانه مصرف 15 کیلوگرم در نظر گرفته شود، مازاد تولید به حدود 300 هزارتن می‌رسد.
این فعال صنفی درباره وضعیت صادرات تخم‌مرغ تشریح کرد: صادرات تخم‌مرغ 130 هزار تا 140 هزار تن بوده که عراق و افغانستان بیشترین واردات تخم‌مرغ را از ایران انجام دادند. همچنین عراق و افغانستان درصدد خودکفایی در این زمینه هستند که این می‌تواند باعث از دست رفتن بازار صادراتی ایران شود. البته صادرات فقط برای تنظیم بازار داخلی است و راه‌حل مناسبی نیست.
او درباره راهکارهای موجود برای تنظیم بازار این محصول گفت: یکی از راه‌های تنظیم بازار حذف مرغ‌های پیر است که در حال حاضر ظرفیت کشتارگاه‌ها برای این کار محدود است.
نبی‌پور درباره مدت‌زمان به ثبات رسیدن بازار عنوان کرد: بازار تخم‌مرغ با عرضه و تقاضا جلو می‌رود. در شرایط فعلی تولید افزایش چشمگیری پیدا کرده و نمی‌توان کالای تولیدشده را نگه داشت چون تخم‌مرغ باید بعد از تولید بلافاصله به بازار عرضه شود. تا زمانی که مرغ‌های چربی‌دار بالای 90 هفته به کشتارگاه تحویل داده نشوند، تنظیم بازار مشکل خواهد بود.
روند نزولی قیمت تخم‌مرغ در ماه رمضان
این فعال صنفی درباره وضعیت قیمت تخم‌مرغ در ایام ماه مبارک رمضان گفت: در ایام ماه مبارک رمضان معمولاً قیمت تخم‌مرغ روند نزولی به خود میگیرد، ولی قیمت مرغ افزایش پیدا می‌کند. همچنین بعید است قیمت تخم‌مرغ بیش از این کاهش پیدا کند زیرا تولیدکننده متضرر می‌شود و باید مرغ خود را به کشتارگاه تحویل دهد.
پیش‌بینی وضعیت بازار تخم‌مرغ
نبی‌پور درباره وضعیت بازار تخم‌مرغ پیش‌بینی کرد: اگر مرغ‌های بالای 90 هفته به‌موقع به کشتارگاه بروند، بازار به تعادل و قیمت تخم‌مرغ به قیمت مصوب یعنی 56 هزار تومان می‌رسد. اگر هم این شرایط فراهم نشود، مرغدار باید زودتر از موعد مرغ خود را به کشتارگاه بفرستد.
او با اشاره به قدرت خرید مردم و شرایط تولیدکنندگان تشریح کرد: تخم‌مرغ یکی از ارزان‌ترین کالاهای پروتئینی است. اما قدرت خرید مردم به حدی کاهش یافته که با همین قیمت هم نمی‌توانند این کالا را تهیه کنند. از طرفی با این قیمت‌ها تولیدکننده هم متضرر می‌شود.
وی افزود: البته امسال تولیدکنندگان توانستند نهاده‌های خود را با قیمت مناسب‌تری تهیه کنند. اگر نهاده‌ها به قیمت سال گذشته بود، قطعاً کنترل این وضعیت بسیار دشوار می‌شد و قیمت تمام‌شده تولید به 70 هزار تومان هم میرسید.
باید برای تنظیم بازار برنامه‌ریزی شود
نبی‌پور برای بهبود این شرایط پیشنهاد داد: باید برای تنظیم بازار و تولید برنامه‌ریزی شود. متاسفانه در حال حاضر قانونی به نام تسهیل صدور مجوز کسب‌وکار وضع شده که به واسطه این قانون، 100 میلیون مجوز پرورش مرغ تخم‌گذار صادر شده که با مرغ‌هایی که از قبل موجود بوده، میزان آن به 210 میلیون تا 220 میلیون مرغ می‌رسد. با این مقدار مرغ، میزان تولید تخم‌مرغ هم به سه میلیون تن می‌رسد.
او ادامه داد: این میزان تولید بسیار بالاست. از طرفی تخم‌مرغ هم کالای صادراتی نیست و فقط برای تنظیم بازار صادرات انجام می‌شود. این راهکار شاید در کوتاه‌مدت مناسب باشد ولی در بلندمدت راهکار خوبی نیست. به‌ویژه اینکه عراق و افغانستان در تلاش‌اند مرغداری‌های خود را تجهیز کنند. بنابراین بازار این کشورها هم از دست می‌رود.
اقدامات اتحادیه برای برقراری تعادل در بازار
از سویی محمد مرادی، مدیرعامل اتحادیه مرغداران میهن، در گفت‌وگو با اقتصاد 100 درباره بی‌تناسبی قیمت تمام‌شده تولید با قیمت تخم‌مرغ در بازار توضیح داد، اتحادیه در تلاش است با استفاده از تمام ابزار خود قیمت تخم‌مرغ را در بازار به 57 هزار و 500 تومان برساند تا بدین ترتیب، تولیدکنندگان زیان‌ده نباشند و بتوانند به تولید ادامه دهند.
بی‌برنامگی در بازار گوشت قرمز هم وجود دارد
یکی از مشکلات اساسی که در کشور وجود دارد، نبود برنامه‌ریزی مناسب در تولید است؛ چنان‌که در حال حاضر نداشتن برنامه‌ریزی درست و منسجم باعث پیدایش این وضعیت در بازار تخم‌مرغ شده و بسیاری از تولیدکنندگان متضرر شده‌اند. البته مشکلاتی نظیر ناترازی انرژی و قطعی برق هم بر آسیب دیدن کسب‌وکارهایی همچون مرغداری‌ها تاثیر گذاشته و باعث زیان آنها شده است.
البته این وضعیت در تولید گوشت قرمز هم برقرار است. در بازار گوشت قرمز، تولید وضعیت مساعدی دارد اما قیمت گوشت تولید داخل بالاست؛ چراکه با وجود افزایش تولید، قیمت تمام‌شده هم بالاست در نتیجه قیمت‌ها هم روند کاهشی ندارند. البته در بازار گوشت قرمز، واردات هم صورت میگیرد ولی به گفته شاهپور علائی‌مقدم، سرپرست معاونت توسعه مدیریت و منابع انسانی وزارت جهادکشاورزی، برنامه‌ای درباره الگوی کشت و عدم فشار در مراتع وجود ندارد.
بنابراین بسیاری از مشکلات از نبود برنامه‌ریزی نشأت میگیرد. دولت باید در بخش‌های مختلف به‌ویژه در بازار کالاهای اساسی که معمولاً با عرضه و تقاضا پیش می‌رود، برنامه‌ریزی مناسب هم در زمینه تولید و هم در زمینه صدور مجوز کسب‌وکار داشته باشد. بدین ترتیب، هم تولیدکننده متضرر نمی‌شود و هم بازار با تعادل . و ثبات به کار خود ادامه می‌دهد.
