بانکرینگ، زیر بار سنگین ناهمراهی دولت

به گزارش اکونگار به نقل از دنیای اقتصاد؛ محمدجعفر عابدی‌نژاد، دبیر انجمن صنعت بانکرینگ در یادداشتی نوشت: در حال حاضر شیوه قیمت‌گذاری سوخت تخصیصی به بخش بانکرینگ دقیقا با سوخت صادراتی برابر شده و تفاوت قیمتی بین این دو بخش نیست. قبلا شیوه قیمت‌گذاری به گونه‌ای بود که هزینه‌های بخش بانکرینگ را پوشش می‌داد.

شرکت‌های بانکرینگ به علت سرمایه‌گذاری در بخش‌های زیرساخت، نیروهای انسانی و شناورهای تحویل سوخت، هزینه‌های بسیار بالایی دارند. با کارشناسی که صورت گرفته بود، مبلغی به عنوان جبران هزینه‌ برای قیمت‌گذاری سوخت به صنعت بانکرینگ در نظر گرفته شده بود.

به‌عنوان مثال هزینه‌های بانکرینگ به ازای هر تن ۶ دلار است که نسبت به بخش صادرات هزینه‌های آنها بیشتر است. شرکتی که کارگوفروشی کرده و صادرات انجام می‌دهد، می‌تواند با حداقل هزینه پرسنل و دفتر، سهمیه در بندرعباس دریافت کند و به خریدار روی کشتی تحویل دهد، در حالی که به هیچ زیرساخت و نیروی انسانی نیاز ندارد و هزینه‌های جانبی خاصی ندارد.

در حال حاضر با استعلامی که ‌از شرکت‌های فعال در این حوزه دریافت کرده‌ایم، سود صنعت بانکرینگ کمتر از یک‌دلار به ازای هر تن است. در گذشته ۶دلار قیمت تمام‌شده شرکت‌های بانکرینگ را روی قیمت تحویلی تخفیف بابت جبران هزینه‌های شرکت‌های بانکرینگ اعمال می‌کردند، اما این موضوع دیگر اعمال نمی‌شود.

قیمت‌گذاری وزارت نفت برای سوخت تحویلی به این صنعت به این صورت است که میانگین گرفته شده و ماه بعد قیمت به شرکت‌ها برای پرداخت اعلام می‌شود. نوسان در بازار جهانی باعث می‌شود باری را که امروز تحویل گرفته شده و به فروش رسیده، می‌تواند به معامله بسیار پرریسکی تبدیل کند. قیمت‌گذاری مشخص باشد، شرکت‌های بانکرینگ خرده‌فروش بوده و این مدل قیمت‌گذاری ریسک را افزایش می‌دهد.

در آیین‌نامه جدید آمده که سوخت تخصیصی به شرکت‌های بانکرینگ باید در بورس انرژی عرضه شود. بورس محل رقابت بوده و این رقابت باعث افزایش قیمت می‌شود. زمانی که عرضه در بورس صورت می‌گیرد، شاید شرکت‌های بزرگ‌تر بتوانند با شرایط خاص با قیمت بالاتر سوخت را خریداری کنند، اما با عرضه سوخت در بورس انرژی برای شرکت‌های کوچک صرفه اقتصادی نداشته و می‌تواند آنها را عملا از چرخه فعالیت خارج کند.

اگر صنعت بانکرینگ بخواهد رشد کند باید شرکت‌های فعال در این حوزه بتوانند بازاریابی و فروش داشته باشند. باید قیمت‌گذاری به گونه‌ای باشد که شرکت‌های کوچک که بازاریابی انجام می‌دهند، با تمام هزینه‌های خود بتوانند فروش انجام دهند تا جذابیت لازم برای ورود سرمایه‌گذاران جدید ایجاد شود.

موارد حمایتی از صنعت بانکرینگ در حال حاضر دیگر رعایت نمی‌شود. این موارد شامل اولویت‌دهی به بانکرینگ نسبت به صادرات، روش قیمت‌گذاری  و جبران هزینه‌های بانکرینگ بود. شرکت‌های بانکرینگ برای انجام عملیات به میزان ۴۵هزار تن سوخت در آب‌های داخلی و برون‌مرزی، طی مدت زمان ۶ماه به  میزان حدود ۶۲۸هزار دلار هزینه نیروی انسانی دارند، در حالی که فروش آن حدودا ۱۴روز زمان برده و حداقل ۵کشتی بانکرینگ برای فروش آن نیاز است. همچنین سوخت مورد نیاز شناورهایی که عملیات سوخت‌رسانی را  انجام می‌دهند حدود یک‌میلیون و ۱۰۵هزار دلار است، در حالی که سوخت مورد نیاز شناورها برای صادرات و عمده‌فروشی (کارگو) به میزان ۴۰۰هزار و ۲۸۱دلار است.

زمانی که این هزینه‌ها را برای صنعت بانکرینگ و کارگو برای ۴۵هزار تن سوخت با یکدیگر مقایسه کنیم، مشاهده می‌شود که هزینه‌های صنعت بانکرینگ در مجموع یک‌میلیون و ۱۱۵هزار تن بوده و مجموع هزینه‌های بخش کارگو ۲۸۳هزار و  ۴۰۰دلار است. در حال حاضر هزینه‌های بخش بانکرینگ به طور متوسط ۲۴.۸دلار به ازای هر تن و ۶.۳دلار به ازای هر تن برای بخش کارگو است. با وجود تفاوت در هزینه‌های دو بخش اما قیمت‌گذاری به یک شیوه صورت می‌گیرد و یکی از دلایلی است که باعث می‌شود جذابیتی برای سرمایه‌گذاری جدید در صنعت بانکرینگ وجود نداشته باشد.