سخنگوی سابق شورای رقابت در گفت‌‌وگو با «اکونگار»:
دو برند داخلی خودروساز، قربانی دخالت دولت‌ها شدند / خودروی مونتاژی، دهن کجی به تولید ملی است
سخنگوی سابق شورای رقابت بیان کرد: میزان زیان ایرانخودرو و سایپا شاخص ناکارآمدی حکمرانی در اداره و سیاست‌گذاری حوزه خودرو است، بخشی از این زیان مربوط به پایین بودن بهره‌وری این شرکت‌هاست، بخش عمده آن به دلیل دولتی اداره کردن آنهاست.
به گزارش اکونگار، صنعت خودروی کشورمان با وجود تمامی حمایت‌ها و موقعیت‌های ویژه‌ای که در اختیار دارد، یکی از صنایع پرچالش و با کمترین بهره‌وری شناخته می‌شود.به گونه‌ای که به اعتقاد کارشناسان صنعت خودرو در کشورمان حیات گلخانه‌ای یافته و شرایطی برای این خودروسازان شده است که در آن بدون نیاز به رقابت و بهبود کیفیت، می‌توانند به حیات خود ادامه دهند.
دو خودروساز بزرگ کشورمان بیش از ۹۰ درصد بازار خودروی کشور را در اختیار دارند. این انحصار باعث می‌شود که این خودروسازان بدون نیاز به رقابت با یکدیگر، بتوانند قیمت‌های خود را به صورت دلخواه تعیین کنند.
دولت از طریق ارائه تسهیلات ارزان قیمت، معافیت‌های مالیاتی و قرعه‌کشی‌های خودرو، به خودروسازان کمک می‌کند تا بتوانند به حیات خود ادامه دهند.
حیات گلخانه‌ای خودروسازی‌های کشور باعث شده است که این خودروسازان به جای بهبود کیفیت محصولات خود، به دنبال راه‌هایی برای افزایش قیمت و سودآوری خود باشند. این امر باعث شده است که مردم با مشکلات زیادی در زمینه خرید خودرو مواجه شوند.
خودروسازان داخلی به دلیل عدم وجود رقابت، انگیزه‌ای برای بهبود کیفیت محصولات خود ندارند. این امر باعث شده است که کیفیت خودروهای ایرانی در مقایسه با خودروهای خارجی بسیار پایین باشد.
اختلال عرضه و تقاضا در بازار خودرو
اسماعیل شجاعی، در این رابطه به« اکونگار» گفت: بازار خودرو یک گرفتاری و مشکل بزرگ دارد و آن این است که خواسته و یا ناخواسته بازار دستکاری شده و دولت مجبور است مداوم درباره قیمت‌ها تصمیم بگیرد. در واقع عرضه و تقاضا دچار اختلال شده و این اختلال فضایی را فراهم کرده است که دولت روی قیمت‌ها تاثیر بگذارد.
سخنگوی سابق شورای رقابت افزود: تقریبا در تمام دنیا شرایط به گونه‌ای است که بازار خودرو بازار رقابتی باشد و تعرفه‌ها هم به میزانی است که هم تولید سود ببرد و هم بخشی از واردات محقق شود. اما ما در ایران بازار را دچار اختلال کردیم و از طرفی هم تورم بالا و نوسانات ارزی داریم که این باعث فشار به خودروسازان می‌شود.
وی ادامه داد: در این شرایط با شعار حمایت از تولید داخلی و یا سیاست مشابه دیگر تعرفه خودروهای مونتاژی تغییر کرده که این موضوع قیمت محصولات آنها را در بازار افزایش داده و سبب زیان تولیدکننده خودروهای مونتاژی شده و همچنین مصرف کننده را هم که هر روز شاهد مسابقه افزایش قیمت‌هاست با ضرر روبرو خواهد کرد.
این کارشناس صنعت و بازار خودرو گفت: در دهه‌های اخیر دولت‌ها و یا بهتر بگوییم حکمرانی ما سیاست روشنی در قبال خودرو نداشته است. کشورهای دیگر یک یا دو برند مهم دارند و از آنها حمایت جدی می‌کنند تا به نقطه سود برسند. باید از یک خودرو دو تا سه میلیون دستگاه تولید شود تا خودروسازی سودآور باشد. در کشور بیش از ۱۲۰ مجوز خودروسازی صادر شده است و در هر گوشه‌ای در حال مونتاژ خودروهای چینی هستند، برای این که بگویند واردات نمی‌کنیم و تولید داخل است، این وضعیت فریب مردم و نابودکردن صنعت خودرو است.
شجاعی مطرح کرد: میزان زیان ایرانخودرو و سایپا شاخص ناکارآمدی حکمرانی در اداره و سیاست‌گذاری حوزه خودرو است، بخشی از این زیان مربوط به پایین بودن بهره‌وری این شرکت‌هاست، بخش عمده آن به دلیل دولتی اداره کردن آنهاست. ده‌ها کار و تصمیم ناشایست است که منجر به زیان این دو بنگاه شده است، برای نمونه در دو سه سال اخیر اجازه نداند قیمت خودرو متناسب افزایش پیدا کند، در حالی که همین دولت قیمت فولاد، مس، تلفن و برق را افزایش می‌دهد، اما به خودرو که می‌رسد می‌گوید، نه، مصرف کننده زیان می‌کند.
وی گفت: با دست خودمان دو برند مهم خودروسازی را که تقریبا دو هزار قطعه‌ساز با آنها همکاری دارند را نابود کردیم، صنعت خودروی ما بعد از ۸۰ سال به واسطه ناکارآمدی دولت دچار زیان انباشته شده است، آن وقت هر گوشه کنار مجوز برای خودروهای مونتاژی صادر می‌کنیم. خودروی مونتاژی عملا به معنای دهن کجی به تولید ملی و فقدان تدبیر و سیاست در وزارت صمت و دولت نسبت به صنعت خودروسازی است.
پیشنهاد ادغام شرکت‌های خودروسازی
سخنگوی سابق شورای رقابت اظهار کرد: اگر دنبال راهکار هستیم باید دو شرکت ایرانخودرو و سایپا به بخش خصوصی واگذار شود و بقیه مونتاژی‌ها هم در این دو ادغام شوند. با شلختگی موجود در بازار خودرو همین که ایرانخودرو و سایپا توانسته‌اند دوام بیاورند به واسطه تدبیر و زحمت مدیران و کارشناسان است وگرنه حکمرانی ما علیه صنعت خودرو اقدام می‌کند و در جهت نابودی آن گام برمی‌دارد، اگر این نیت را نداشتند، شروع به خصوصی‌سازی در این حوزه می‌کردند.
شجاعی بیان کرد: در انجمن قطعه‌سازی و خودروسازی ما افراد متخصص و لایقی هستند که می‌توانند ایرانخودرو و سایپا را در اختیار بگیرند و ظرف یک سال آن را به نقطه بهینه برسانند.
وی گفت: کره جنوبی را ببینید که چگونه خودروساز شد، این کشور از سال ۱۹۶۴ تا ۱۹۹۴ اجازه وورد خودرو را نداد و فقط خودروی ملی خودشان را استفاده کردند. آنها با عقل، تدبیر، شعور و صبر به این جایگاه رسیده‌اند. با این وضعیتی که در داخل کشور شاهدش هستیم که هر روز بگوییم انواع خودرو وارد شود و یا نماینده مجلس به جای این که مشکلات ایرانخودرو و سایپا را رفع کند به دنبال واردات خودروهای دست دوم باشد، تغییر مثبتی در این بخش رخ نخواهد داد.
سخنگوی سابق شورای رقابت گفت: اگر دو صنعت خودروسازی و قطعه‌سازی ورشکست شوند نزدیک ۵۰۰ هزار نفر بیکار و حداقل دو هزار قطعه‌ساز دچار رکود خواهند شد.
