«اکونگار» در گزارشی تحلیل می‌کند؛
صندوق بازنشستگی دست‌‌به‌گریبانِ ۱۳ چالش / جدال بازنشسته‌ها با انباشت مشکلات درمانی و رفاهی
مدیرعامل صندوق بازنشستگی کشوری روز گذشته در نشست خبری خود برنامه‌های این مجموعه در سال جاری را مطرح کرده است که به‌نوعی می‌توانیم این موارد را به‌عنوان ابرچالش‌های جامعه بازنشستگی بدانیم.
به‌گزارش «اکونگار»: «صندوق بازنشستگی کشوری» از جمله سازمان‌های دولتی ایران محسوب می‌شود که وظیفه خدمات‌رسانی به بازنشستگان دولتی را برعهده دارد و زیرنظر وزارت کار فعالیت می‌کند. از جمله وظایف اصلی این مجموعه می‌توانیم به «اداره امور بازنشستگی و از کار افتادگی»، «اجرای قوانین و مقررات مربوط به بازنشستگی»، «اجرای مصوبات شورای سازمان بازنشستگی کشوری» اشاره کنیم. لازم به ذکر است که صندوق بازنشستگی کشوری پس از «سازمان تامین اجتماعی» دومین صندوق بازنشستگی و بیمه‌ای محسوب می‌شود که تا ابتدای سال ۱۳۹۹ بیش از یک میلیون و ۴۷۱ هزار نفر بازنشسته و وظیفه‌بگیر دولت را زیرپوشش خود قرار دارد. در ادوار اخیر بازنشسته‌ها همواره با چالش‌هایی همراه بوده‌اند که با تعلل مسوولان صندوق بازنشستگی انباشته شده است و حالا به ابرچالش‌هایی تبدیل شده‌اند که ابتدا نیاز به جمع‌بندی و بعد برطرف کردن آنها است تا بحران عمیق‌تر نشود. باتوجه به اینکه دارایی‌های صندوق بین‌نسلی محسوب می‌شود ولی طبق گفته مدیرعاملش این صندوق تا پایان کارش کمتر از 30 تا 40 سال زمان دارد. در ادامه این گزارش به مواردی که در نشست خبری میرزایی در خصوص مواردی که سال جاری در دستور کار این صندوق قرار خواهد گرفت اشاره خواهیم کرد او در این نشست به 13 مورد اشاره کرده است که ازجمله چالش‌های همه بازنشسته‌ها محسوب می‌شود.
چالش‌های مشترک بازنشسته‌ها
میرزایی در نشست روز گذشته خود به مواردی اشاره کرد که البته دغدغه بازنشسته‌ها و فعالان بازنشستگی تامین اجتماعی هم محسوب می‌شود. او در جریان این نشست به مواردی مانند «سرمایه گذاری در زمینه‌های پایین دستی»، «خروج از بنگاه‌داری»، «همکاری با دیگر نهادهای اقتصادی»، «کاهش مرارت و دشواری‌هایی بازنشستگان»، «افزایش قدرت خرید»، «افزایش خدمات رفاهی به‌بازنشسته‌ها»، «افزایش سقف وام»، «بازپرداخت خسارات هزینه درمان بیمه تکمیلی»، «اصلاح جدول تعهدات بیمه‌تکمیلی»، «اجرای ماده ۸۵ قانون خدمات کشوری»، «فرجام متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان»، «افزایش ۲۰ درصدی در حقوق بازنشستگان»، «نسبت پشتیبانی در صندوق کشوری» را مطرح کرد که باید در سال‌های نزدیک مشکلاتش برطرف شود در غیر این صورت باید در انتظار آسیب‌های جدی و شدیدی باشیم.
سیاست‌های صندوق در سال جدید
«حجت‌الله میرزایی»، مدیرعامل صندوق بازنشستگی کشوری روز گذشته در نشست خبری خود با اشاره به وضعیت صندوق‌های بازنشستگی گفت: «در کشور ما شرایط اقتصادی، برخی از عملکردهای نهادی، اجرای خصوصی‌سازی توسط دولت و واگذاری بنگاه‌های بخش عمومی که دولت سهامدار بوده موجب شده ترکیب ذخایر و دارایی‌های صندوق‌های بازنشستگی عموما به شکل بنگاه‌های اقتصادی در طیف متنوعی از موضوعات و زمینه‌هایی فعالیت شود. این موضوع هم منافع و هم آثار زیانباری داشته است. باتوجه به سیاست‌های نظام که یکی از آنها تکمیل زنجیره‌های ارزش است تا صندوق‌های بازنشستگی به عنوان نهادهای اقتصادی در درون این زنجیره‌ها قرار گیرند. سرمایه‌گذاری در زمینه‌های پایین دستی سیاست دیگر صندوق در سال جدید است. این موضوع از خام‌فروشی جلوگیری کرده و به کاهش آسیب‌پذیری، افزایش تاب‌آوری اقتصادی و افزایش اشتغال و ارزش افزوده در کشور کمک می‌کند. برخی از فرآورده‌های خاص مثل شیر خشک کودک که کامل وارد می‌شود، در دستور کار است.»
خداحافظی با بنگاه‌داری
او در همین مورد و با اشاره به دیگر برنامه‌های این نهاد برای بهبود وضعیت صندوق‌های بازنشستگی مانند خروج از بنگاه‌داری ادامه می‌دهد: «خروج از بنگاه‌داری به‌سمت سهام‌داری زیر ۲۰ درصد در بنگاه‌های اقتصادی و کمک به جبران برخی آسیب‌های اقتصادی که در خصوصی‌سازی کج کارکرد اتفاق افتاده بود از دیگر برنامه‌های سال جدید است که به این منظور همکاری با «هلدینگ خلیج فارس» و برخی دیگر از سهامداران بزرگ کشور برای ایجاد زنجیره‌های کامل را خواهیم داشت. از همه ابزارها برای کاهش مرارت و دشواری‌هایی بازنشستگان و افزایش قدرت خرید بازنشستگان استفاده خواهیم کرد. این امر برای بهره‌مندی از خدمات بالاتر بدون هزینه و با استفاده از اعتبار مالی کمتر در دستور کار است. امسال طرح‌های قبلی که با شکست روبه‌رو شد با ابعاد گسترده‌تری برای خریدهای اقساطی، مسافرت‌ها و فعالیت‌های فرهنگی و برخورداری از خدمات درمانی بهتر و بهره‌مندی از سبد متنوع کالا استفاده می‌شود که جزییات آن در دهه اول اردیبهشت اعلام خواهد شد.»
افزایش سقف وام
میرزایی با پرداختن به یکی از مهمترین خواسته‌های بازنشسته‌ها که همواره خبرهای ضدونقیضی از آن منتشر می‌شود گفت: «یکی از طرح‌های ما افزایش سقف وام از ۳۰ میلیون تومان به ۵۰ میلیون تومان است که در حال نام نویسی و اولویت بندی هستیم. اگر تعداد ثبت نامی‌ها از میزان پرداختی ما بیشتر باشد بر اساس امتیازها اولویت بندی کرده و قرعه کشی خواهیم کرد. در این دوره از اردیبهشت ماه حدود ۳۵۰ هزار وام قرض‌الحسنه پرداخت می‌کنیم. درباره بازپرداخت خسارات هزینه درمان بیمه تکمیلی بازنشستگان باید اضافه کنیم که از اردیبهشت ماه سال گذشته تا دو هفته پیش هیچ بخشی از این خسارات به آنها پرداخت نشده بود. عامل اصلی این موضوع، عدم همکاری شرکت بیمه‌کننده بود. امروز این موانع برطرف شده و از هفته گذشته خسارات بیمه فروردین تا شهریور ۱۴۰۳ پرداخت شد. خسارات بیمه بیماران خاص بازنشسته نیز پرداخت شده است. خسارات مهرماه تا اسفندماه نیز در همین هفته پرداخت خواهد شود.»
فرجام متناسب‌سازی
او همچنین اضافه کرد: «امیدواریم با برگزاری جلسات با نمایندگان کانون‌های بازنشستگی، اصلاح جدول تعهدات بیمه تکمیلی درمان و اصلاح رویه‌ها، در سال جاری، خدمات درمانی تکمیلی بهتری نسبت به سال گذشته به بازنشستگان ارائه شود. پیگیری اجرای ماده ۸۵ قانون خدمات کشوری هستیم از ماه‌ها پیش پیگیر اجرای ماده ۸۵ قانون خدمات کشوری بودیم. این ماده قانونی به صراحت تصریح می‌کند که همه دستگاه‌های اجرایی موظف‌اند که بیمه درمان تکمیلی را برای کارکنان، بازنشستگان و خانواده‌های آنها به طور هماهنگ اجرا کنند.»
مدیرعامل صندوق بازنشستگی کشوری درباره متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان در سال ۱۴۰۴ گفت: «سال ۱۴۰۳ که اولین سال اجرای متناسب‌سازی بوده است، در دوره سه ماهه دی بهمن و اسفند، یک میلیون و ۷۰۰ هزار حکم متناسب سازی برای بازنشستگان صادر شد. برخی از بازنشستگان وابسته به دیوان محاسبات، قضات، مخابرات بعد از خصوصی‌سازی و غیره جامانده بودند که در آخرین روزهای سال گذشته جداول‌شان ابلاغ شد و تا پایان فروردین احکام آنها نیز صادر شده و هیچ بازنشسته‌ای نیست که حکم متناسب سازی سال اول را دریافت نکرده باشد. قانون، متناسب سازی را به سه مرحله تقسیم کرده است که ۴۰ درصد اول اجرا شده و امسال ۳۰ درصد دوم اجرا خواهد شد. ما مجری متناسب سازی هستیم و شکل متناسب سازی را سازمان برنامه ریزی و اداری و استخدامی ابلاغ می‌کنند و ما باید آن را اجرا کنیم. به تعداد بازنشستگان تفاوت در شکل بازنشستگی و احکام آن وجود دارد که کار دشوار محاسباتی است. طبیعی است که ممکن سر یکی از بازنشستگان خودش را با همکارش و دوستش مقایسه کند و فکر کند که احتمالاً حق او تأمین نشده است. ولی دلیلش آن است که شرایط استخدامی آنها و سال بازنشستگی رتبه و پایه آنها و دیگر موارد متفاوت است.»
میرزایی در همین مورد ادامه داد: «در سال ۱۴۰۴ یک افزایش ۲۰ درصدی در حقوق بازنشستگان داریم و ۳۰ درصد دوم متناسب سازی نیز اعمال خواهد شد. ما منتظریم که جداول ۳۰ درصد دوم هم ابلاغ شود و این افزایش‌ها را با هم اعمال کنیم. امیدواریم که اگر این موضوع در هفته آینده در دولت تصویب شود، در دهه اول اردیبهشت اجرا شود. به محض ابلاغ یک هفته و ۱۰ روز بعد از آن اجرا خواهد شد. یعنی اگر به فروردین نرسیدیم قطعاً در حقوق اردیبهشت آنها محاسبه خواهد شد و مابه‌التفاوت آن نیز در اردیبهشت پرداخت خواهد شد.»
نگرانی از نسبت پشتیبانی
او در خصوص نسبت پشتیبانی در صندوق کشوری اضافه کرد: «این نسبت حدود نیم یا کمتر از نیم است که قابل اتکا نیست. نسبت پشتیبانی در صندوق‌های بازنشستگی نباید از ۵ کمتر باشد وگرنه صندوق‌ها کارکرد خود را از دست می‌دهند. صندوق پشتیبانی هم در سال‌های اخیر به صورت مستمر نرخ پشتیبانی‌اش کاهش پیدا کرده است. دلیلش هم آن است که از حدود یک و نیم دهه پیش به یک صندوق بسته تبدیل شده است و هیچ عضو جدید و بیمه پرداز جدیدی به این صندوق ملحق نشده است و همه استخدام‌های جدیدی که دولت انجام داده است بیمه پرداز سازمان تامین اجتماعی یا صندوق‌های دیگر هستند. اصلاح این نسبت پشتیبانی برای صندوق بازنشستگی کشوری غیر ممکن به نظر می‌رسد. چون به صورت مداوم کارکنانی بازنشسته می‌شوند اما هیچ بیمه پرداز جدیدی به صندوق اضافه نمی‌شود. مگر اینکه استخدام‌های جدیدی را وارد این صندوق کنند که من بعید می‌دانم. دست کم ۵ صندوق بازنشستگی کشور چنین وضعیتی دارند. البته به پایان نزدیک شدن آنها ممکن است ۳۰ یا ۴۰ سال طول بکشد.»
