سقوط آزاد ارزش پول ملی/ فشار حداکثری تحریم تهدیدی برای عموم جامعه

 اکونگار،فهیمه اکبری صحت _طی هفته‌های اخیر همزمان با امضای طرح فشار حداکثری تحریم‌ها از سوی ترامپ نرخ ارز جهش یافته و اعمال تحریم‌های بیشتر اقتصاد کشور را به چالش کشیده است. 

محمود جامساز، اقتصاددان در این رابطه گفت: پس از کاهش تدریجی ارزش پول ملی  در پی انتخاب ترامپ و سپس ورود او به کاخ سفید ، اینک با امضا ء فرمان فشار حداکثری ، ریال با سقوط بیشتری روبرو  شده که بمنزله افزایش قیمت دلار و پیآمد آن افزایش نرخ تورم و به بیانی دیگر رشد لجام گسیخته قیمت کالاها و خدمات بوده است . 

فقر و بی‌عدالتی عامل انحراف جامعه / رابطه دستمزد و گسترش سرقت‌ها

وی ادامه داد: درحال حاضر تحریم‌های حداکثری اعمال می‌شود و همین موضوع انتظارات تورمی را افزایش داده است. 

این اقتصاددان کشورمان با اشاره به اینکه تمامی بازارها از نرخ ارز تبعیت می‌کنند، اظهار داشت: بالا رفتن نرخ ارز ، قیمت واردات همه کالاها اعم از نهاده‌های تولید و کالاهای مصرفی را افزایش داده و سطح عمومی قیمتها را بشدت بالا برده است.

رابطه مستقیم افزایش نرخ ارز و هزینه‌های تولید

جامساز افزود:افزایش هزینه‌های تولید همزمان با افزایش نرخ ارز کاملا هم راستا است، به عبارتی فشار حداکثری بر حوزه تولید وارد شده و تولیدکنندگان را با چالش مواجه می‌کند. 

وی ادامه داد: در شرایط  تحریم‌ و فشار حداکثری ، قطعا” صادرات کاهش خواهد یافت و بازگشت ارز  اندک حاصل از صادرات هم با چالش‌های فراوانی رو به رو است به همین دلیل نمی‌توان نیاز واردات را از درآمدهای صادراتی تامین کرد. گرچه واردات نیز تحت تأثیر فشار حداکثری محدود تر خواهد شد . 

جامساز تاکید کرد: وقتی واردکنندگان نتوانند نیاز واحدهای تولیدی را تامین کنند یک خلاء جدی در بازار ایجاد شده و بر قیمت مواد اولیه تحت تاثیر افزایش نرخ ارز و کمبود در بازار افزوده میشود  که این موضوع بازهم معیشت عموم جامعه را بیش از پیش به مخاطره می افکند. 

دو خطر جدی در کمین اقتصاد ایران

این اقتصاددان کشورمان تصریح کرد: در شرایط کنونی موضوع گشایشهایی ارزی منتفی است و باتوجه به اینکه چین واردات نفت از ایران را کاهش داده و با اعمال فشار از سوی دولت ایالات متحده ، امکان کاهش بیشتر واردات نفت ایران توسط چین وجود دارد دو خطر جدی مرتبط با هم ، اقتصاد کشور را تهدید می‌کند. اولی کاهش شدید صادرات نفت و درآمدهای ارزی و دیگری بحران تامین مواد اولیه و کالاهای اساسی است  ،که بر ناترازی های موجود می افزاید.

وی گفت: بخش عمده‌ای از مواد اولیه وکالاهای مصرفی  کشور از چین تامین می‌شود که با تشدید تحریم‌ها ، شرکت‌های چینی تمایلی به همکاری با ایران نداشته و زنجیره تامین نیازهای تولیدکنندگان و مصرف کنندگان بیش از پیش مختل خواهد شد. 

بحران ارزی شدت می‌گیرد؟ 

جامساز افزود: نظارت سخت گیرانه بر تراکنشهای مالی ایران ، امکان استفاد از تبادلات ارزی کشور را از عراق و امارات هم خواهد کرفت و شرایط بحران ارزی را مشکل تر خواهد ساخت.

وی در ادامه خاطرنشان کرد: مشکل دیگر کسری بودجه است که با کاهش شدید فروش نفت و درآمدهای ارزی شدت می‌گیرد و دولت در تامین هزینه‌های جاری خود با مشکل مواجه می‌شود.

این اقتصاددان کشورمان افزود: زیرا گرچه در پی فرمان اخیر ترامپ صادرات نفت به صفر نخواهد رسید اما در خوشبینانه ترین وجه از حدود ۳۰۰ هزار بشکه در روز همچون پس از زمان خروج ترامپ از برجام در اردیبهشت ۹۷ فراتر نخواهد رفت . و کسر بودجه را به بیش از دوبرابر خواهد رسانید . و بیم آن میرود که حتی پرداخت حقوق کارکنان دولت که بر اساس پاره ای گزارشات تایید نشده حدود ۸۰۰ هزار میلیارد   تومانست نیز با چالش عمده روبرو شود و بر شدت نارضایتی های عمومی جامعه بیافزاید . 

زندگی ۶۰تا۷۰درصد مردم زیر خط فقر 

وی ادامه داد: آقای پزشکیان وعده شکستن بن بست های اقتصادی را داده بود، از نیاز ۱۰۰ ها میلیارد دلار سرمایه خارجی گفته بود . اما اینک با یک چرخش ۱۸۰ درجه ای اعلام داشته که فشار حداکثری تاثیر چندانی بر اقتصاد ایران نخواهد داشت و مردم از گرسنگی نخواهند مرد. این در حالیست که ۶۰ تا ۷۰ درصد از جامعه زیر خط فقرند و بسیار کمتر از سطح استاندارد کالری دریافت میکنند. در این رابطه سازمان بهداشت اعلام داشته که در آینده با جوانانی معلول   جسمی  و روحی ناشی از سوء تغذیه روبرو خواهیم بود. استمرار این وضعیت اسفناک ، جامعه را از سرمایه های انسانی که مهمترین عامل رشد و توسعه اقتصادی کشور هاست تهی خواهد کرد . 

جامساز تصریح کرد: قطعا” زیاده خواهی ترامپ در عرف دیپلوماسی بین المللی پذیرفته نیست اما همچنانکه در مورد کانادا و مکزیک اتفاق افتاد ، دیپلوماسی متکی بر عقلانیت و خردورزی آنان ، ترامپ را واداشت که مواضع سختگیرانه خود را تعدیل کند . در مورد جمهوری اسلامی نیز به همین نحو خواهد بود. منافع دو طرف ایجاب میکند که باین وضع خاتمه داده شود . هیچ منازعه ای نیست که در چارچوب مذاکرات مبتنی بر عقلانیت حل نشود . اما معضل اصلی در جمهوری  اسلامی تخصیص بهینه منابع بین نیازهایی واقعی اقتصاد است . عقلانیت القاء میکند که دستیابی به رشد های اقتصادی بالا در گرو رفع تحریمهاست اما مادام که گروه های رانتخوار پر قدرت که منابع را غارت میکنند ، بی واهمه اقتصاد را تسخیر کرده اند ، مردم از منافع رفع تحریم ها  بهرهمند نمیشوند . از این رو‌جامعه بسیاستهای حکمرانی خوشبین نیست شکاف بی اعتمادی دولت ملت فراختر شده و نسبت به مذاکره و یا عدم مذاکره بی تفاوت شده اند.

وی در پایان تاکید کرد: لذا مهمترین اقدام دولت باز گرداندن اعتماد اجتماعی است . اعلام مشکلات و کاستیها و ناترازی ها در جهات مختلف از تریبون های دولتی بدون گام برداشتن در راستای حل آنها ، اعتماد سازی نیست مردم سالهاست با معضلات و کمبود ها زندگی میکنند و بر آنها وقوف دارند . سالها نفت فروش رفت اما معیشت مردم تنگ تر شد ، اینک آقای پزشکیان پاسخ دهند که با صادرات نفت نزدیک به صفر در آینده نزدیک چه سیاستی پیش خواهند گرفت که همانطور که بیان کردند کثیری از آحاد  جامعه از گرسنگی نمیرند   .