چشم‌انداز تاریک صنعت چرم در کشور/ چراغ کارگاه‌های کوچک خاموش شد

به گزارش اکونگار؛ صنعت چرم و کفش کشور نیز مانند دیگر صنایع در سالی که گذشت با موانع و چالش های بسیاری همراه بود و در حالی که پنج ماه از سال جدید نیز می گذرد نه تنها مشکلات پیشین رفع نشده بلکه مسائل دیگری نیز برای فعالان این حوزه مطرح است که بر مشکلات آنها افزوده است. به طوری که نوسانات نرخ ارز و افزایش قیمت دلار از ابتدای سال جاری قطعا آنچه پیش روی صنعتگران و کلیه واحدهای تولیدی است را نامشخص تر از پیش می سازد چرا که قدرت مانور و ریسک را از تولید کنندگان می گیرد. با این وجود فعالان صنعت چرم و کفش نه تنها در بحث تولید بلکه در حوزه بازار و فروش محصول نیز چشم انداز روشنی پیش روی خود نمی بینند.

افزایش قیمت پوست در پی کاهش کشتار دام

علی حسن زاده؛ رئیس هیات مدیره انجمن صنایع چرم ایران در گفتگویی اظهار داشت: چرم اصولا کالایی پر ارزش و به عبارتی کالایی گران است و از آن طرف قدرت خرید مردم نیز دائما تحلیل می رود با این تفاسیر کاهش قدرت خرید مردم تاثیر زیادی بر بازار می گذارد و همه چیز را دستخوش تغییر و تحولات می سازد.

ضمن اینکه چون گوشت گران شده و به واسطه پایین آمدن قدرت خرید مردم، کشتارها کم شده و کشتار انجام نمی شود در حالی که پوست ماده اولیه این صنعت است لذا پوستی استحصال نمی شود و به تبع به دلیل کمبود، قیمت ها بالا می رود. وی ادامه داد: از سوی دیگر با توجه به سیاست های روز و نرخ ارز واردات مواد اولیه پوست هم چندان تسهیل نیست بنابراین اینکه بتوان گفت واردات پوست انجام می شود و قیمت ها در بازار به تعادل می رسد بعید به نظر می رسد. با این وجود امسال باید صبر کرد و ببینیم سیاست های دولت به چه نحوی است.

سال قبل بین ۲۵ تا ۳۰ درصد کاهش کشتارها رقم خورد و همین عامل خود موجب کمبود و بالا رفتن قیمت پوست در بازار شد.

صادرات چرم تحت شعاع کاهش کشتار دام قرار دارد

سعید شادکام، نایب رئیس اتحادیه کنندگان و صادر کنندگان سالامبور چرم ایران و رئیس هیات مدیره شرکت خدماتی چرمشهر معتقد است: ۱۰ تا ۱۵ درصد از کل پوستی که استحصال می شود برای مصرف داخل است که تبدیل به چرم نهایی برای محصولات برای مصرف داخلی و ۸۵ درصد که مازاد است باید صادر شود، با این وجود به نظر می رسد بحث صادرات چرم که غالبا نیمه ساخته است نیز با مسائل و حواشی همراه است.

در بحث صادرات روند خود را با توجه به تحریم ها داریم منتها میزان صادرات بسیار پایین آمده؛ یعنی اگر ۲۰ میلیون جلد بوده امسال در خوشبینانه ترین حالت ۱۲ میلیون جلد در سال کشتار شده است. فرض کنید از این ۱۲ میلیون جلد اگر حتی ۲ میلیون جلد را برای مصرف داخل در نظر بگیریم باید ۱۰ میلیون جلد صادر شود در نتیجه رقم کلی پایین آمده است.

احتمال ضعیف سرمایه گذاری در بخش ماشین آلات صنعت چرم در سال جدید

در واقع یکی از پاشنه آشیل های صنعت چرم کشور عدم سرمایه گذاری در حوزه تکنولوژی است و این امر و عدم دسترسی صنعتگران به ماشین آلات روز دنیا قطعا بر عملکرد این بخش تاثیر گذار بوده و هست.

رئیس هیات مدیره انجمن صنایع چرم ایران در پاسخ به این سوال که طی سال ۱۴۰۲ چقدر در حوزه تکنولوژی های مورد نیاز این صنعت سرمایه گذاری صورت گرفت نیز گفت: سرمایه گذاری خاصی صورت نگرفته است در واقع وقتی قیمت یک دستگاه این صنعت ۱۵۰ تا ۲۰۰ هزار یورو است کارخانه دار قرار است با صرف چنین سرمایه ای به چه چیزی برسد؟ بنابراین سرمایه گذاری خاصی در حوزه ماشین آلات حوزه چرم صورت نگرفته و بعید می دانیم امسال هم سرمایه گذاری شود چرا که در حال حاضر مواد اولیه کارخانجات هم تامین نمی شود.

گفتنی است در حالی که چرم اصولا یک کالای به اصطلاح لوکس محسوب می شود، طبق جدیدترین گزارش منتشر شده از سوی سایت آماری تحلیلی استاتیستا، پیش بینی می شود تا پایان سال ۲۰۲۴ ارزش افزوده در بازار جهانی چرم و محصولات مرتبط به ۵۵.۹۱ میلیارد دلار برسد.

نکته قابل تامل اینکه در حوزه کالاهای چرمی نیز اندازه بازار جهانی در سال ۲۰۲۳ به بیش از ۴۶۸ میلیارد دلار رسید و انتظار می رود با ثبت رشدی حدودا ۷ درصدی تا سال ۲۰۳۰ به حدود ۷۳۹ میلیارد دلار برسد. همچنین در بخش دیگری از این گزارش آمده است: پیش بینی می شود تا پایان سال ۲۰۲۴ تعداد شرکت ها در بازار چرم و محصولات مرتبط به ۸۹.۲۱ هزار شرکت برسد.

قابلیت ارزآوری یک میلیارد دلاری صنعت چرم

علی حسن زاده دلیر، رئیس هیئت مدیره انجمن صنایع چرم ایران درباره صادرات چرم سبک یا سالامبور می‌گوید: سالانه ۱۸ تا ۱۹ میلیون جلد چرم سبک استحصال می‌شود و در حال حاضر این نوع از چرم به صورت ابتدایی یعنی همان سالامبور یا با یک مرحله بالاتر از فرآوری که ارزش افزوده بالایی ندارد به کشور‌های خارجی صادر می‌شود که نهایتا ۴۵ میلیون دلار می‌تواند ارز آوری داشته باشد.

با فرآوری چرم سبک و تبدیل آن به محصولات چرمی می‌توانیم برای ۱۸ هزار نفر به صورت مستقیم و حدود ۵ تا ۶ میلیون نفر به صورت غیرمستقیم اشتغالزایی کنیم.

او افزود: از دولت آینده و به ویژه از وزیر صنعت، معدن و تجارت درخواست داریم در زمینه تولید محصولات فرآوری شده و نهایی که ارزش افزوده بالایی را به همراه دارد، تولیدکنندگان را حمایت کنند.

در حال حاضر حدود ۲/۳ دهم (دو ممیز سه دهم) میلیون راس دام گاوی در کشور کشتار می‌شود که جوابگوی بخش تولید چرم تمام شده کشور نیست، زیرا توان و ظرفیت تولید داخلی بسیار بالاست و از آنجائیکه که چرم گاوی در تولید کیف، کفش و کمربند بکار می‌رود، کمبود داریم.

باید برای واردات مواد اولیه پوست دام سنگین، تسهیلات و حمایت‌های لازم صورت گیرد تا کارخانه‌ها با ظرفیت بیشتری فعالیت کنند.

چرم مصنوعی صنعت چرم را تهدید می کند

نایب رئیس اتحادیه کنندگان و صادر کنندگان سالامبور چرم ایران می‌گوید: نکته‌ مهمی که به نوعی چالش و مشکل این صنعت محسوب می شود این است که شنیده ها حاکی است چون فصل سرما آنطور که انتظار داشتیم نشد و از لباس چرم استقبالی نشد در نتیجه چرم لباسی را به مشکل توانستند بفرو شند. البته در کل چون تولیدات داخل هزینه های تولید متاسفانه بالا است چرم هم گران تمام می شود و اگر فروخته شود عموم مردم نمی توانند محصولات چرم طبیعی را بخرند.

مشکل دیگری که صنعت چرم طبیعی را تهدید می کند چرم مصنوعی است؛ چرم مصنوعی چون زیباتر تولید می شود و متنوع است و مدل های متنوعی دارد در نتیجه بلای جان چرم طبیعی شده و صنعت را در یک حالت رقابت نابرابر برده است.

از سوی دیگر هم تولید کننده چرم طبیعی نمی تواند با قیمت رقابتی تولید کند لذا بازار اش کوچک شده است. چون کسی که محصولات چرمی استفاده می کند عموم خریدها را معطوف خرید چرم طبیغی نمی کند و این مشکلاتی است که صنعت چرم طبیعی را تهدید می کند.

چین، ایتالیا و ویتنام در صدر کشورهای وارد کننده چرم

طبق داده های آماری، کشور چین بزرگترین وارد کننده چرم در جهان است که بخش عظیم تولید آن را هدایت می کند. به نحوی که تقاضای این کشور برای چرم توسط صنایع کفش، خودرو و مد افزایش می یابد. در واقع نقش چین در بازار جهانی چرم، با قابلیت ‌های تولید گسترده و بازار مصرف رو به رشد، محوری است.

چین برای تامین نیازهای تولید گسترده خود، چرم را در سطح جهان تامین می کند و به گفته کارشناسان، این کشور در حال سرمایه گذاری در فناوری برای بهبود پردازش چرم و کاهش اثرات زیست محیطی است. ضمن اینکه در بحث واردات چرم بعد از کشور چین نام کشورهای دیگری همچون «ایتالیا، ویتنام، هندوستان، مکزیک، ایالات متحده، آلمان، فرانسه، اسپانیا و پرتغال» قرار دارد و به این ترتیب کشورهای نامبرده به ترتیب ده وارد کننده برتر چرم در سراسر جهان محسوب می شوند.

بسیاری از کارگاه های چرم کشور تعطیل شدند

از ۱۸ میلیون کشتار گوسفندی که سالیانه در کشور انجام می‌شود، به راحتی می‌توان ۴ میلیون دست لباس تولید کرد و ۸۰۰ میلیون دلار تا یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار صادرات داشت.

به دلیل اینکه زنجیره ارزش در داخل تکمیل نیست، مواد اولیه به صورت خام یا سالامبور به کشور‌های متقاضی مثل هند، پاکستان، ترکیه، ایتالیا صادر می‌شود و محصول نهایی را با چند برابر قیمت به ما می فروشند.

به علت سیاستگذاری غلط کارگاه‌های چرم سبک تعطیل شد و هم اکنون ایران با داشتن مزیت‌های خوب، تامین کننده مواد اولیه مورد نیاز کارخانه‌های چرم سازی جهان با حداقل ارزش افزوده شده است.