رمز و راز نابسامانی در بازار لوازم یدکی خودرو

به گزارش اکونگار؛ «بازار لوازم یدکی خودرو» یکی از بزرگترین بازار های کشور است که قطعات مورد نیاز بیش از ۱۶ میلیون ماشین در کشور را تامین میکند. این بازار گردش مالی بیش از ۱۵ میلیارد دلار در طول سال را دارد.

بازار لوازم یدکی خودرو در کشور به ارزش ۲ میلیارد دلار رسیده است، رشد صنایع خودروسازی و توسعه محصولات سبب شده این بازار نیز به تبع خودروسازی ارتقا یابد. متاسفانه معاملات لوازم یدکی در بازار قطعات خودرو کشور هنوز به شیوه سنتی انجام و ظاهرا جز یک مجموعه سایر شرکت ها و تولیدکنندگان حاضر به تغییر این سیستم نیستند. فقدان نوآوری در عرضه لوازم یدکی سبب شده تا قطعات تقلبی و کم کیفیت نسبت به گذشته بیشترین سهم بازار را به خود اختصاص دهند.

ارزش بازار لوازم یدکی چقدر است؟

سهیل حسین پور مدیرعامل هایپرکار با اشاره به آشفتگی بازار لوازم یدکی خودرو در کشور به بازار گفت: عمده قطعاتی که در این بازار عرضه می شود تقلبی و کم کیفیت است، از سوی این محصولات قیمت های بسیار بالایی دارند. از همین رو هایپرکار راه اندازی شد تا وضعیت عرضه لوازم یدکی بهبود یابد.

حسین پور با اشاره به دعوت فارغ التحصیلان دانشگاهی به مجموعه هایپر کار بیان کرد: در کشور ۱۲۰۰ واحد قطعه سازی وجود دارد که براساس آخرین آمار از این تعداد فقط ۷۰۰ واحد فعال هستند، در صورت تعامل و همکاری با فارغ التحصیلان آن ها را نیز به انجمن قطعه سازان جهت همکاری معرفی خواهیم کرد.

مدیرعامل هایپرکار در خصوص گردش مالی بازار قطعات و اهمیت تغییر رویه عرضه لوازم یدکی، توضیح داد: براساس آخرین آمار گردش مالی بازار قطعات در سال ۱۰۰ هزار میلیارد تومان است. شرکت ایساکو و شرکت سایپا یدک سهمی کمتر از ۲۰ درصد این بازار را دارند. بنابراین ۸۰ هزار میلیاردتومان از گردش مالی بازار لوازم یدکی در اختیار قطعات بی کیفیت، تقلبی و قاچاق است. متاسفانه برخی از قطعات موجود در این بازار استانداردهای خودرویی را پاس نمی کنند.

وی افزود: در حال حاضر ۳۰ میلیون خودرو در کشور تردد می کند و این تعداد وسلیه نقلیه نیازمند قطعات با کیفیت جهت حفظ ایمنی و کاهش آلایندگی هستند.

آشفته بازار لوازم یدکی و خودرو در ایران

بازار خودرو و لوازم یدکی همواره چالش‌های زیادی در آن برای بازاریان و دولت وجود دارد. بازار خودرو و حمل و نقل به عنوان یکی از مسائل مهم هر کشور باید به درستی کنترل شده و جلوی نفوذ دلال های غیر قانونی و مافیا به آن گرفته شود.

در سال های اخیر در کشور ما با توجه به تحریم ها و مسائل گوناگون همواره این بازار دچار چالش های زیادی شده است.

به گفته مدیر یک فروشگاه لوازم یدکی، مشکلات موجود در بازار لوازم یدکی خودرو‌های مونتاژی ریشه در انحصاری دارد که شرکت‌های مونتاژکار چینی در بازار خودرو‌های بالای یک‌میلیارد تومان در ایران دارند و به تبع آن قطعات و لوازم یدکی این خودرو‌ها را هم در دست دارند. در نبود خودرو‌های وارداتی، بخش مهمی از بازار خودروی ایران در اختیار خودرو‌های چینی قرار گرفته که قطعات و لوازم یدکی مورد‌نیاز این خودرو‌ها را هم مستقیما از چین وارد می‌کنند و هیچ استفاده‌ای از توان قطعه‌سازی ایران در تامین این لوازم ندارند.

امیرحسین جلالی نایب رئیس انجمن قطعه سازان می‌گوید: وقتی قطعات یدکی در بازار کم باشد، تامین کنندگان به هر طریقی سعی می‌کنند تقاضا را پاسخ دهند تا جاییکه ممکن است حتی قطعات دست دوم را مجدد تعمیر و بسته بندی کنند و یا به اشکال مختلف آن قطعه را به دست متقاضی برسانند.

پای قطعات غیر استاندار به خط تولید خودروساز‌ها نیز باز شده و از آنجایی که شرکت‌های خودروسازی به دنبال قطعه ارزان قیمت و نسیه هستند از استاندار‌ها چشم پوشی می‌کنند. علی موسوی عضو کمیسیون صنایع مجلس شورای اسلامی می‌گوید: سوال اصلی اینجاست که چرا خودروسازان بدهی‌های خود به قطعه سازان را نمی‌پردازند؟ اگر به دنبال تامین قطعه مناسب هستند پس چرا بدهی‌های سنگین خود را در حوزه قطعه سازی پرداخت نمی‌کنند.

دخالت‌ های دولتی عامل نابسامانی در بازار لوازم یدکی خودرو

سیداحمد حسینی، رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم یدکی خودرو تهران می‌گوید: هم‌اکنون بالغ‌بر ۸۰ درصد قطعات یدکی یا مواد اولیه قطعات تولید داخل، وارداتی است؛ روندی که با افزایش نرخ ارز و عدم تخصیص آن قطعا تاثیر مستقیمی بر قیمت‌ قطعات داشته و ادامه آن بر جریان قیمتی در بازار قطعات سال جاری هم تاثیر خواهد گذاشت.

سوءمدیریت عاملی در نابسامانی در بازار لوازم قطعات یدکی به‌خصوص مونتاژی‌ها می دانیم. پیش‌بینی می‌شود با ادامه روند تخصیص ارز و جریان تورم طی هفته‌های جاری بازار لوازم یدکی نیز دستخوش افزایش قیمت شود.

درحال‌حاضر بازار لوازم یدکی در بلاتکلیفی و رکود شدیدی قرار دارد. هم اکنون تخصیص ارز، دخالت وزارت صمت و رکود، سه چالش اصلی این روزهای بازار لوازم یدکی است درحالی‌که با وجود گذشت دو ماه از سال جاری، همچنان وزارت صمت ارز موردنیاز تجار و واردکنندگان لوازم و قطعات یدکی را تخصیص نداده است.

به گزارش اکونگار؛ همچنین علت نابسامانی بازار لوازم یدکی خودرو در ایران می‌تواند به عوامل مختلفی برگردد. چندین عامل می‌توانند در این ناهماهنگی تأثیرگذار باشند:

1. تحریم‌های بین‌المللی: تحریم‌های اقتصادی بر روی ایران، تأثیر قابل توجهی بر صنعت خودرو و بازار لوازم یدکی داشته است. محدودیت‌های مالی و تجاری ممکن است باعث کاهش واردات لوازم یدکی شده و در نتیجه کاهش تنوع و موجودی در بازار شود.

2. نبود استانداردهای کیفیت: عدم وجود استانداردهای کیفیت معتبر و قابل اعتماد در صنعت خودرو و لوازم یدکی ممکن است باعث ورود قطعات ناسالم یا کپی شده با کیفیت پایین به بازار شود. این مسئله می‌تواند به مشکلات فنی و عدم قابل اعتماد بودن لوازم یدکی منجر شود.

3. تقاضای بالا: با توجه به تعداد زیاد خودروهای در حال حرکت در ایران، تقاضای بالا برای لوازم یدکی نیز وجود دارد. این مسئله ممکن است باعث افزایش قیمت‌ها، کاهش موجودی و ناپایداری در بازار شود.

4. عدم رقابت سالم: در بازار لوازم یدکی، رقابت سالم و عادلانه ممکن است کمبود داشته باشد. وجود تعداد محدودی تولیدکننده و عرضه‌کننده ممکن است باعث افزایش قدرت تعیین قیمت و عدم رقابت منصفانه شود.

5. نظام توزیع ضعیف: نظام توزیع لوازم یدکی در ایران نقص‌های زیادی دارد. کمبود نقاط فروش، عدم دسترسی به لوازم یدکی در مناطق دورافتاده و عدم به‌روزرسانی سامانه‌های آنلاین ممکن است باعث سختی در دسترسی به لوازم یدکی شود.

به طور کلی، عوامل فوق ممکن است باعث نابسامانی در بازار لوازم یدکی خودرو شده و به مشکلات رنج ببرد.