نقش اتحادیه‌ها در اکوسیستم استارتاپی
آینده اکوسیستم استارتاپی ایران به تصمیم‌های اتحادیه کسب‌وکارهای مجازی گره خورده و این نهاد، حالا در مرکز تحولات اقتصاد دیجیتال ایستاده است.
نشست اخیر مدیران و فعالان تجارت الکترونیک، فرصتی شد تا چالش‌های اقتصاد دیجیتال در سال ۱۴۰۴ بررسی شوند. محور اصلی این نشست، اتحادیه کسب‌وکارهای مجازی بود؛ نهادی که پس از سال‌ها رکود، حالا دوباره به میدان بازگشته و قرار است نقش پررنگ‌تری در تنظیم‌گری این حوزه داشته باشد. اما آیا اتحادیه می‌تواند فرصتی برای رشد باشد یا خود به مانعی تازه تبدیل خواهد شد؟
در دوره اضمحلال دولت هستیم، تشکل‌ها باید صدای ما باشند
نیما قاضی، رئیس انجمن تجارت الکترونیک تهران، در ابتدای این نشست تأکید کرد: «شرایط اقتصاد دیجیتال به گونه‌ای است که تشکل‌ها باید بتوانند از حقوق خود و صنف‌شان دفاع کنند».
او با اشاره به سختی‌هایی که در مسیر احیای اتحادیه کسب‌وکارهای مجازی وجود داشت، گفت: «این نهاد می‌تواند در زمینه تنظیم‌گری و حل مشکلات قانونی کسب‌وکارها نقش مؤثری ایفا کند». اما در عین حال، او معتقد بود که اتحادیه به دلیل قدرت اجرایی‌اش، ممکن است تحت فشارهای دولتی برای اعمال محدودیت‌های جدید قرار بگیرد.
او همچنین تصریح کرد: «اتحادیه کسب‌وکارهای مجازی نقش کلیدی در توسعه پایدار اقتصاد دیجیتال دارد و اگر با درایت عمل کند، می‌تواند در کاهش مشکلات حوزه استارتاپی اثرگذار باشد. اما نباید فراموش کنیم که در دوره اضمحلال دولت به سر می‌بریم و تقریبا دولت از بین رفته است. در چنین شرایطی، این تشکل‌ها هستند که باید به‌عنوان نیروی دفاعی از کسب‌وکارها عمل کنند».
اتحادیه کسب‌وکارهای مجازی جایگاه حساسی دارد
رضا الفت‌نسب، رئیس اتحادیه کسب‌وکارهای مجازی، با اشاره به چالش‌های پیش روی این نهاد گفت که اتحادیه باید به سمت خودتنظیم‌گری برود.
الفت‌نسب گفت: «کسب‌وکارهای بزرگ مانند اسنپ، دیجی‌کالا و دیوار سال‌هاست که خودتنظیم‌گری را در پیش گرفته‌اند و کمتر دچار مشکل شده‌اند. ما باید این مدل را در اتحادیه هم اجرا کنیم. اما باید در نظر داشت که ما با کسب‌وکارهای کوچکی هم مواجه هستیم. تصمیمات ما باید متناظر با این شرایط باشد. خوشحالیم که در همین مدت کوتاه توانستیم تصمیمات فوری را اجرا کنیم. اتحادیه کسب و کارهای مجازی پیش از این غیرفعال بوده و کار بسیاری روی هم تلنبار شده است.»
او همچنین به مشکلات مالی اتحادیه اشاره کرد و گفت که منابع مالی این نهاد محدود است: «ما خیلی دست بازی نداریم، اتحادیه به خاطر مسائل مالی دستش بسته است.»
الفت‌نسب همچنین توضیح داد که «یکی از مهم‌ترین اهداف ما، ایجاد بستر مناسب برای تعامل میان اعضای اتحادیه و نهادهای قانون‌گذار است. ما نباید صرفا به دنبال تنظیم‌گری از بالا به پایین باشیم، بلکه باید تلاش کنیم تا قوانین متناسب با نیازهای واقعی بازار تدوین شود».
آینده‌ای پرچالش اما پرامید برای اکوسیستم استارتاپی ایران
در پایان این نشست، جمع‌بندی نظرات نشان داد که اکوسیستم استارتاپی ایران همچنان با موانع بسیاری دست‌وپنجه نرم می‌کند. اما هم‌زمان، امیدواری‌هایی هم وجود دارد؛ اتحادیه کسب‌وکارهای مجازی می‌تواند بستری برای حمایت از فعالان این حوزه باشد، البته اگر در مسیر استقلال خود بماند و به ابزاری برای محدودیت‌های جدید تبدیل نشود.
سال ۱۴۰۴ برای اقتصاد دیجیتال ایران، سالی سرنوشت‌ساز خواهد بود؛ سالی که در آن، نقش تشکل‌های صنفی بیش از پیش اهمیت پیدا خواهد کرد. در همین راستا، ضرورت دارد که اتحادیه کسب‌وکارهای مجازی، تعامل خود را با سایر نهادهای خصوصی و دولتی گسترش دهد و برای حفظ استقلال خود، مکانیزم‌های مشخصی را تدوین کند. تنها در این صورت است که این نهاد می‌تواند نقش مؤثری در آینده اکوسیستم استارتاپی کشور ایفا کند.
